ՈՒսուցանող գնահատումը առաջին դասարանում

Ուսուցանող գնահատումն առաջին դասարանում

Վեց տարեկանների գնահատման գործընթաց ասելով պետք է հասկանալ երեխաների դաստիարակություն ամենալայն իմաստով. նրանց անձի ձևավորում, զարգացման ապահովում և ճանաչողական հետաքրքրությունների ամրապնդում:

Առաջին դասարանում երեխաներին ուսուցանելիս գնահատման համակարգ չի կիրառվում. հաջորդ դասարան երեխաները բնութագրերի հիման վրա են փոխադրվում: Տարեվերջին բնութագրման թերթիկներ են տրվում ծնողներին: Նրանց պետք է բացատրել, որ երեխաների հետ քննարկեն նրանց աշխատանքի արդյունքները, ընդգծեն նրանց հաջողությունները: Ծնողների և դպրոցի կապը պիտի սերտ լինի: Երեխայի ուսման ու դաստիարակության խնդիրների նկատմամբ նրանք պետք է ունենան միասնական մատեցում:

Առաջին դասարանցիներին գնահատելու համար ուսումնաճանաչողական գործունեությունը խթանող ինքնատիպ համակարգ է ներմուծված: Նշենք այդ համակարգի մի քանի մեթոդական տեսանկյուններ`

1. Երեխաների աշխատանքի գնահատում ուսուցչի կողմից:

Կրտսեր դպրոցականի անձի ձևավորման համար կարևոր են ոչ թե հաջողությունների ձևական նշանները, այլև համբերատար, նրբանկատ բացատրությունները: Ուսուցչի գնահատումը ոչ այնքան երեխայի գիտելիքների, կարողությունների և հմտությունների որակի դեղատնային կշռումն է, որքան նրբանկատության, բարյացակամության, համուրախության դրսևորում: Ուսուցչի գնահատումը պիտի կրի մարդասիրական և լավատեսական բնույթ: Այն երեխային պետք է խթանի և առաջնորդի: Տարբեր արտահայտչամիջոցներով, ձայնին տալով համապատասխան հնչերանգ, արտահայտելով այս կամ այն զգացմունքային հարաբերությունը` ուսուցիչը տալիս է կոնկրետ խորհուրդներ` կարողություններն ու հմտությունները կատարելագործելու ուղղությամբ: Օրինակ` «Դու գրում ես ինձնից լավ», «Հարկավոր է մի քիչ շատ աշխատել», «Պարզվում է դու դա կարող ես անել» և այլն:

1. Կոլեկտիվ գնահատում:

Մանկական կոլեկտիվում պետք է ձևավորել բարյացակամ վերաբերմունք դեպի իր կոլեկտիվի յուրաքանչյուր անդամը: Նրանք պետք է կարողանան գնահատել դիմացինի աշխատանքը, օգնել միմյանց հաղթահարելու դժվարությունները, ուրախանալ միմյանց հաջողություններով: Օգտագործելով կոլեկտիվ գնահատման ձևը` ուսուցիչն օգնում է երեխաներին տեսնել իրենց ընկերների հաջողությունները, լավատեսորեն տրամադրվել դրանց նկատմամբ և այդ ընդհանուր պատկերի վրա արտահայտեն իրենց ցանկություններն ու դիտողությունները: Կարողանան վերցնել այն, ինչն իրենց համար ուսանելի է, ինչն իրենց կօգնի հաղթահարելու ուսման դժվարությունները:

1. Երեխաների ինքնագնահատում:

Ուսուցման գործընթացում ուսուցչի գնահատականը սահմանափակում է երեխային` չթողնելով նրան ինքնուրույն գնահատելու իր ուսումնաճանաչողական ջանքերի արդյունքները: Նման պարագայում ինքնահսկումը և ինքնագնահատումը կոչված են կատարելու կարգավորող դեր:

Պետք է երեխային սովորեցնել ինքնագնահատմանը, հնարավոր սխալները գտնելու և դրանք ուղղելու ձևերին:

Բերենք ինքնագնահատման օրինակ:

Գրավոր աշխատանքից հետո յուրաքանչյուր աշակերտի առաջարկվում է նայել իր աշխատանքը, գտնել սխալները, ուղղել դրանք, արդյունքները ներկայացնել: Ի՞նչը դուր եկավ, ի՞նչը` ոչ, ի՞նչը ստացվեց, ի՞նչը` ոչ և ինչո՞ւ: Ուսուցիչը պետք է անհատական մոտեցում ցուցաբերի յուրաքանչյուր աշակերտի նկատմամբ, նրա հետ միասին վերլուծելու ու քննարկի աշխատանքը:

Հարկավոր չէ վեց տարեկան երեխային գնահատական նշանակել:

Աշակերտներին գրատախտակի մոտ են կանչում ոչ թե նրանց հարցաքննելու, այլ հնարավորություն տալու իրենց բացահայտելու, իրենց ընդունակությունների սահմանները ընդլայնելու:

Գնահատումը պիտի կրի մշտական բնույթ. երեխայի ակտիվությանը արձագանքել բարյացակամորեն կամ նուրբ դիտողությամբ, ինչո՞ւ չէ նաև խրախուսող ժպիտով: Ուսուցչի գնահատման գործունեությունը չպետք է լինի դասի մի առանձին հատվածում, այլ այն պետք է առկա լինի ողջ ուսումնական գարծընթացի ընթացքում: Միաժամանակ կարևոր է հիշել, որ պետք է գնահատել երեխայի ոչ միայն ուսման արդյունքները, այլև նրանց ներդրման ջանքերը, դժվարությունները հաղթահարելու ձգտումը, ինքնուրույնության դրսևորումը և այլն: