Өзгөчө кырдаалдарды жергиликтүү деңгээлде башкаруу

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ПРЕЗИДЕНТИНИН АЛДЫНДАГЫ БАШКАРУУ АКАДЕМИЯСЫ

Мамлекеттик жана муниципалдык башкаруу институту

Мамлекеттик курулуш кафедрасы

ТЕМА: ӨЗГӨЧӨ КЫРДААЛДАРДЫ ЖЕРГИЛИКТҮҮ ДЕНГЭЭЛДЕ БАШКАРУУ

Илимий жетекчи: КРнын президентинин алдындагы башкаруу

академиясынын профессору Мамытова А.Ө.

Аткарган: МСУ-2-12 тайпасынын угуучусу: Айтмаматова Гульзина

Кириш сөз

Өзгөчө кырдаалдар бири-бирине көз карандысыз пайда болушу мүмкүн же бири-бирине байланышы бар болуп, көп баскычтуу табигый процесстерге жана кубулуштарга алып келип, бир кырсыктан улам экинчи кырсык келүүсү мүмкүн. Ар бир өзгөчө кырдаал өзүнө гана мүнөздүү физикалык түзүмгө, пайда болуу себепке, өнүгүү кадамдарына, ошондой эле, адамга жана анын айлана-чөйрөсүнө таасир берүүчү өзгөчөлүктөргө ээ.

Кээ бир кырсыктар адамдын акылсыз ишмердигинин натыйжасында пайда болот (мисалы, токойдогу өрттөр, чым көңдүн өрттөрү, тоолуу жерлерде, плотина курууда, карьерлерди иштетүүдө өндүрүштүк жардыруулар жер көчкү, кар көчкү, мөңгү көчкүгө ж.б. алып келет). БУУнун маалыматтары боюнча акыркы 20 жылдын ичинде мындай бөөдө кырсыктардан улам планетабыздын 3 миллиондон ашык адам каза таап, дээрлик 1 миллиард адамы бул мезгилдин ичинде табигый кырсыктардын кесепетинен жабыр тарткан.

ТЕМАНЫН АКТУАЛДУУЛУГУ

Өзгөчө кырдаалдар адамдардын турмуш-тиричилигинин өнүгүүсүнө терс таасирин тийгизип, мамлекеттин экономикасына эбегейсиз чоң өлчөмдөгү тикелей жана кыйыр зыяндарды алып келип, Кыргыз Республикасынын аймагында экологиялык жана техногендик мүнөздөгү өзгөчө кырдаалдардын болуу мүмкүнчүлүгү сакталып, алардын саны жана масштабы жагынан алганда, өсүү тенденциясы жогорулап, калкты жана аймактарды өзгөчө кырдаалдардан коргоо маселелеринин жаңы жолдорун издөөгө, өзгөчө кырдаалдарды жергиликтүү денгээлде сапаттуу башкарууга алып келүүсү актуалдуу деп саналат.

• Илимий изилдөө ишинин бул бөлүм боюнча максаты Кыргыз республикасындагы Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасынын структурасын жана өзгөчө кырдаалдарды башкаруудагы эл аралык тажрыйбаларды өздөштүрүү.
• Илимий изилдөө ишине коюлган максатка жетүү үчүн төмөнкү милдеттер коюлду:

- Өзгөчө кырдаалдар чөйрөсүндө колдонулуучу негизги түшүнүктөрдү жана терминдерди ачып көрсөтүү;

- Кыргыз республикасындагы Жарандык коргонуунун мамлекеттик системасынын структурасын карап чыгуу;

- өзгөчө кырдаалдарды башкаруудагы эл аралык тажрыйбаларды үйрөнүү;

- өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун теориялык аспектилерине корутунду жасоо.

• Илимий изилдөө ишинин объектиси болуп жергиликтүү жана эл аралык деңгээлде өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун теориялык негиздери эсептелет.
• Илимий изилдөө ишинин предмети. Кыргыз Республикасындагы өзгөчө кырдаалдарды башкаруу системасы.

Өзгөчө кырдаал - Кыргыз Республикасынын белгилүү бир аймагында адамдардын курман болуусу, адамдардын ден соолугуна же айлана-чөйрөгө зыян келүүсү, олуттуу материалдык чыгымдарга жана адамдардын жашоо шартынын бузулушуна алып келиши мүмкүн болгон же алып келген коркунучтуу жаратылыштык же техногендик кубулуштун, авариянын, катастрофанын, табигый же башка кырсыктын, заманбап кыйраткыч каражаттардын тийгизген таасирлеринин натыйжасында болуучу кырдаал

Өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун мамлекеттик системасында КРнын президентинин, Жогорку Кеңешинин, Өкмөтүнүн ыйгарым укуктары жана милдеттери:

Өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун мамлекеттик системасында КРнын президентинин, Жогорку Кеңешинин, Өкмөтүнүн ыйгарым укуктары жана милдеттери:

• Мамлекеттик саясаттын негизги багыттарын аныктайт;
• Мамлекеттик бийлик органдарынын ишин координациялайт;

3. Өзгөчө кырдаалдар маселелери боюнча чечимдерди

Кыргыз Республикасынын Коопсуздук кеңешинин кароосуна коет

жана алардын сунуштарын эске алуу менен кабыл алат;

4. З арылчылыкка жараша Кыргыз Республикасынын

Куралдуу Күчтөрүн тартуу жөнүндө чечимди кабыл алат ж.б.

ПРЕЗИДЕНТ:

• Мамлекеттик саясаттын негизги багыттарын аныктайт;
• Мамлекеттик бийлик органдарынын ишин координациялайт;

3. Өзгөчө кырдаалдар маселелери боюнча чечимдерди

Кыргыз Республикасынын Коопсуздук кеңешинин кароосуна коет

жана алардын сунуштарын эске алуу менен кабыл алат;

4. З арылчылыкка жараша Кыргыз Республикасынын

Куралдуу Күчтөрүн тартуу жөнүндө чечимди кабыл алат ж.б.

ПРЕЗИДЕНТ:

• КРнын өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун мамлекеттик

системасындагы мыйзамдык жөнгө салуунун бир түрдүүлүгүн

камсыз кылат;

2. ӨКды башкаруу тармагындагы иш-чараларды каржылоого

бюджеттен бөлүнгөн акча каражатын бекитет ;

3. Бул тармакты башкаруу маселелери боюнча парламенттик

угууларды өткөрөт.

• КРнын өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун мамлекеттик

ЖОГОРКУ КЕҢЕШ:

системасындагы мыйзамдык жөнгө салуунун бир түрдүүлүгүн

камсыз кылат;

2. ӨКды башкаруу тармагындагы иш-чараларды каржылоого

бюджеттен бөлүнгөн акча каражатын бекитет ;

3. Бул тармакты башкаруу маселелери боюнча парламенттик

угууларды өткөрөт.

ЖОГОРКУ КЕҢЕШ:

• Мамлекеттик бирдиктүү саясатты жүргүзөт;
• Конституциянын, Мыйзамдардын, президенттин жарлыктарынын

негизинде ӨК боюнча токтомдорду, тескемелерди

жана башка ченемдик-укуктук актыларды кабыл алат;

3. Мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча

башкаруу органдарынын ӨК жагындагы иш-милдеттерин,

функцияларын, укуктарын жана милдеттерин аныктайт;

• ӨКга финансылык жана материалдык мамлекеттик

резервдерди түзөт ж.б.

• Мамлекеттик бирдиктүү саясатты жүргүзөт;
• Конституциянын, Мыйзамдардын, президенттин

жарлыктарынын негизинде ӨК боюнча токтомдорду, тескемелерди

жана башка ченемдик-укуктук актыларды кабыл алат;

3. Мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча

башкаруу органдарынын ӨК жагындагы иш-милдеттерин,

функцияларын, укуктарын жана милдеттерин аныктайт;

• ӨКга финансылык жана материалдык мамлекеттик

резервдерди түзөт ж.б.

КРнын ӨКМӨТҮ:

КРнын ӨКМӨТҮ:

ӨЗГӨЧӨ КЫРДААЛДАР МИНИСТРЛИГИ

Финансы министрлиги

Кыргыз турак-жай комунсоюз

“ Кыргызстандын улуттук

электр түйүнү”

Ички иштер министрлиги

Өзгөчө кырдаалдарды

республикалык

деңгээлде башкаруудагы

министрликтер, комитет,

агенттиктер

Коргоо министрлиги

КРнын өкмөтүнө караштуу архитектура жана курулуш боюнча мамлекеттик агенттик

Саламаттыкты сактоо

министрлиги

КРнын өкмөтүнө караштуу мамлекеттик сатып алуулар жана материалдык резервдин функционалдык кичи системасы

Транспорт жана

коммуникация министрлиги

Энергетика жана өнөр-жай министрлиги

КРнын өкмөтүнө караштуу айлана-чөйрөнү коргоо жана токой чарбасы боюнча мамлекеттик агенттик

Айыл-чарба жана мелиорация министрлиги

ӨЗГӨЧӨ КЫРДААЛДАР МИНИСТРЛИГИ

ӨКды мониторингдөө,

прогноздоо Департаменти

ӨКМнин областтык башкармалыктары жана райондук бөлүмдөрү

Мамлекеттик

гидрометеорологиялык кызматы

Өрткө каршы башкы

башкармалыгы

Мамлекеттик тоо көзөмөлү кызматы

Жарандык коргонуудагы

аскердик бөлүк

Материалдык техникалык камсыздоо жана

курулуш башкармалыгы

Авиация департаменти

Сел жана суу ташкындарынан

короо башкармалыгы

ӨКдын алдын алуу жана кесепеттерин жоюу

боюнча Түндүк департаменти

Куткаруу кызматы

ӨКдын алдын алуу жана кесепеттерин жоюу

боюнча Түштүк Департаменти

Жарандык Коргонуунун кызматчыларды даярдоо, кайра даярдоо борбору

Өзгөчө кырдаалдарды башкаруудагы эл аралык тажрыйбалар

Эл аралык тажрыйбалардан калкты коргоо боюнча комплекстүү илимий, теориялык, юридикалык жана практикалык иш-чараларын мамлекетке үлгү катары алып эң башкысы пайдалуу жактарын колдонсок өзгөчө кырдаалдардын алдын алууда, жоюуда көптөгөн жетишкендиктерге жетишебиз.

КОРУТУНДУ

Жарандык коргонуу тармагынын өзгөчө кырдаалга даярдыгы мамлекеттин улуттук коопсуздугунун орчундуу көрсөткүчү катары азыркы күндө олуттуу мааниге ээ. Анткени ал табигый кырсыкка моюн сунбас жашообуздун кийинки маани-маңызын аныктайт. Ошон үчүн ар бирибиз Кыргыз Республикасынын “Жарандык Коргонуу жөнүндө” мыйзамы талап кылгандай, анан да жүрөгүбүздүн түпкүрүндөгү үндөө сурап тургандай байыркы тегибиз мурас калтырган калкыбыз менен аймагыбызды өзгөчө кырдаалдан сактап калуу жоопкерчилиги улуттук коопсуздук деген улуу мурастын бир таянычы. “Кырсык каш-кабактын ортосунда”,- дейт, күтүүсүз кырсык адамдын өмүрү менен эсептешпейт. Андыктан мындай учурларда өзгөчө кырдаалдарды башкаруунун жергиликтүү деңгээлин мындан да жогорулатуу жакшы жыйынтыктарды алып келет.

КӨҢҮЛ БУРГАНЫҢЫЗДАР ҮЧҮН ЧОҢ РАХМАТ!!!