Пирамида Акыл таймашы.

Тема: Пирамида ( Акыл таймашы.)

Сабактын максаты: География илими эмнени окутат? Эң негизги төрт бөлүгү болгон Литосфера,Гидросфера,Атмосфера,Биосфера бөлүмдору боюнча алган билимдерин бышыктоо.

Окуучулардын таанып билүүсүн,ой жүгүртүүсүн өстүрүү,тез ойлонуп тез жооп берүүгө көнүктүрүү.

Алган билимдерин турмушта колдоно билүүгө тарбиялоо.

Сабактын жабдылышы: Пирамида кубиктери,маркер,баракчалар.

Сабактын жүрүшү: а) Уюштуруу.

Мугалим: Саламатсыңарбы? Кымбаттуу окуучулар,мугалимдер жана акыл таймаштын катышуучулары.

Пирамида көп кырдуу геометриялык фигура жана о.э ааламдын жети кереметинин бири.Акыл таймаш бекеринен Пирамида деп аталган жок,бул таймашка көп кырдуу,мыкты окуучулар катышып,алган билим онорлору менен бийиктиктерди багынтып жер кыдырып жети кереметтин бири болгон Пирамиданы да багынтат деген ойдомун.

Оюн жети айлампадан турат,ар бир айлампада бирден окуучу четтетилет.

Оюндан ким чыгаарын окуучулар чемекчи жана алдыдагы барактарга оюнчунун аз жооп берген окуучунун атын жазып айлампада оюнчулар азая бермекчи финалдык оюнда эки оюнчу калат.

1-айлампа

1. Жаздын биринчи айы?

2. Манастын аялы?

3. Казакстандын борбору?

4. Коендун баласы?

5. Билим алуу-...... макалды ула?

6. Республиканын областарын ата?

7. Нооруздун суйуктуу тамагы?

8. Алай ханышасы?

9. Дуйнону калеми менен багынткан жазуучу ?

10. Быйылкы жылды президентибиз эмне деп жарыялады?

11. Сабак канча мунот болот?

12. Комуздун канча кылы бар?

13. Бир жылда канча кун бар?

14. Кыргыздар канча атасын билиш керек ?

15. ЮНЕСКОнун буткул дуйнолук мурастар китебине катталган эпос?

16. 1916-жылдагы тарыхый окуя?

17. Бир суткада канча саат бар?

18. Кыргызстандын борбору?

19. Эн кичине узундук бирдиги?

20. Кандай уйдо кыл жатпайт?

21. Манастын минген аты?

22. Улуу женишке быйыл канча жыл болот?

23. Кыргыз тил майрамы?

24. Курманжан датканын куйоосу?

25. Кыргыздардын жаны жылы?

2-айлампа

1. Жердинжалпы аянты?

2. Канча материк бар?

3. Литосфералык канча плита бар?

4. Аянты боюнча эн чон материк?

5. Аянты боюнча эн чон океан?

6. Эн узун дарыя?

7. Суусунун молдугу боюнча 1-орундагы дарыя?

8. Бийик шаркыратма?

9. Жер шаарынын суу катмары?

10. Гаризонттун тараптарын аныктоочу курал?

11. Масштабы боюнча карталар канча топко болунот?

12. Жердин кичирейтилген модели?

13. Картада кок тус менен жаратылыштын кайсы обьектисин берет?

14. География билимдеринин булагы?

15. Картада шарттуу турдо уюлдарды туташтырган экваторду кесип откон сызыктар?

16. Жердин катуу катмары кандай аталат?

17. География терминин чечмелеп бер?

18. Жер титироону окуткан илим кандай аталат?

19. Дуйнодогу эн узун тоо системасы?

20. Баардык жагынан дениз менен курчалган анча чон эмес кургактык?

21. Биздин планетанын аба катмары кандай аталат?

22. Жылуулук жетиштуу бирок ным жетишбеген жерлер?

23. Байыркы финикиялыктар “чыгыш” деген маанини берген “асу” деген созу эмнени билдирет?

3-айлампа

1. Африка материгинин аянты канча?

2. Африканы Европадан болгон кысык?

3. Африканы Азиядан кайсы дениз болот?

4. Африканын кайсы климаттык алкагында жыл мезгилдеринин алмашуусу болбойт ?

5. Курт-кумурскалардын кайсы турунон африка элдери жапа чегишет?

6. Башталгыч меридиан Африканын кайсы тарабынан кесип отот?

7. Африка учун эн коркунучтуу жаратылыш кырсыгы ?

8. Туштуктогу четки чекити?

9. Африканы тундугунон чулгап турган дениз?

10. Барбордук Африканын жаратылышын ,калкынынтурмушун изилдеген советтик окумуштуу?

11. Материктин эн бийик чокусу?

12. Туштук Африка кайсы кен байлыкка бай?

13. Англиянын королевасынын атын алып жургон кол жана шаркыратма?

14. Африканын кум учурган катуу шамалдары кандай аталат?

15. Чолдордо 150 жылга чейин осуучу осумдугу?

16. Экватордук токойлордо жашаган бою 140-150 см ден ашпаган элдер?

17. Эн зор аянтты ээлеген 9 млн км²зона?

18. Саванналардагы ар кайсы жерлеринен бутактары тарбайган 4-5 мин жыл бою оскон дарактары?

19. Материктин эн чон аралы?

20. Батыш четки чекити?

21. Улуу чыгыш Африка жаракасы материктин кайсы болугунон орун алган?

4-айлампа

1. Каардуу кубулуштардын ,жаратылыш коп кереметтердин материги?

2. Тундуктон туштуко канча км созулат ? Т.А

3. Материктин аянты?

4. Материк математикалык кайсы фигурага окшош?

5. Туштук Американы Оттуу жер аралынан болгон кысык?

6. Инктердин тилинде “Алды”созу кайсы металлдын атын алып журот?

7. Туштук Американын эн бийик жери?

8. Материктеги эн ири ойдун?

9. Материктеги эн ири кол?

10. Материктеги сейрек кездешуучу кыргызча которгондо “балта сындырар “ деген маанини берген дарак?

11. Материктин кайсы жери “планетанын олкосу”деп аталат?

12. Индеецтер менен Негрлердин никелешуусунон келип чыккан тукумдар?

13. Материктин тундугундо кайсы дениз жайгашкан?

14. Тундуктогу четки чекити?

15. Материктин батышындагы 9 мин км созулгантоо кыркасы?

16. Узундугу 10 м ге жеткен жылан?

17. Ориноко ойдунунда саванналар кандай аталат ? “Льянос”

5- айлампа

Тундук Америка

1. Аянты боюнча учунчу орундагы материк?

2. Тундуктон туштуко канча км созулат?

3. Джон Кабот арал жана жарым арал?

4. Материктин эн бийик жери?

5. Тундук Америкада кайсы жери орус ээликтери болгон?

6. Кордильер тоо кыркасы канча км созулган?

7. Материктин эн бийик жери?

8. Тундук Америкада кайсы климаттык алкак жок?

9. Индеецтердин тилинде “Чон дарыя”деген маанини берген дарыя?

10. Материкте канча климаттык алкак бар?

11. Тундук Американын эн чон дарыясы?

12. Материктин эн ири колу?

13. Ылайлуу дарыя?

14. Континенттин эн четки туштугу кайсы алкактан орун алган?(субтропик)

6-айлампа

1. Соолгон дарыялардын нуктары Африкада?

2. Африкада суусунун молдугу жана узундугу боюнча экинчи орундагы дарыя?

3. Нигерия Федеративдик Республикасы кайсы материкте?

4. Туштук Африканын батышындагы океан ?

5. Туштук Американы Антарктидадан болгон кысык?

6. Чыгыштагы четки чекити?

7. Тундук Американын туштук чыгышында жайгашкан аралдар?

8. Беринг кысыгын сузуп отуп тундук Американын тундук батышына жеткен орус саякатчылары?

9. Нефть жана газ кендери чыккан булун?

7- айлампа

1. Экватор жана башталгыч меридиан кесип откон материк?

2. Кайсы жаныбар Африкада гана кезигет?

3. Туштук Американын кайсы мамлекетинде португал тилинде суйлошот ?

4. Перу мамлекети кайсы материкте ?

5. Тундук Америкадагы Улуу колдордун кайсынысынын аянты чон?

6. Тундук Американын эн ири шаркыратмасы?

7. Африканын эн коркунучтуу жаратылыш кырсыгы?

8. Чолдогу эн баалуу байлык?

9. Арабдар эмнеси менен мактанганды жакшы корушот?

Бышыктоо: а) Жеңичүүнү аныктоо.

Б) Баалоо.