Киирии
|
Учуутал
|
??рэнээччи
|
?т?? к?н?нэн, к?нд? о?олор,манна мустубут ыалдьыттар!
Билигин биьиэхэ т?р??б?т тылбыт уруога буолуо?а. Буг???? уруокка би?иги ?лэлиирбитин к?рд?р??хп?т, барбыты хатылыахпыт, туох эрэ са?аны билиэхпит. Онон о?олор к?хт??хт?к, ыалдьыттарбыт бары истэллэрин курдук улаханнык са?аран, эйэлээхтик ?лэлээн к?рд?р??хх?т диэн эрэнэбин.
|
Дорооболо?оллор, олороллор.
|
|
Орфоэпическай минутка (слайд 2)
|
Аат тылы ат гынан
Ахсаан аат аргыстанан
Туохтуурдары туруулаhан
Сыhыаттарга сыhыарыллан
Солбуhар ааттыын солбуhан
Ситим тылтан силбэhэн
Да?ааhынтан да?аhан
Элбэххэ ??рэниэхпит,
?г??? сити?иэхпит.
|
Сорук туруорунуу
|
|
Э?иги саха тылыгар Морфология диэн салааны ??рэтэн кэллигит. Морфология тугу ??рэтэр науканый? Ханнык са?а чаастарын ??рэтэрий? (слайд3)
|
Са?а чаастарын, кини ??ск??р ньымаларын ??рэтэр.
|
Быйыл алтыс кылааска Морфология са?а чаастарыттан ханныктары ??рэттигит?
|
Аат тыл, да?аа?ын
|
Да?аа?ын аакка тохтоон ылар буоллахха Да?аа?ын ааты хатылыаххайы? эрэ?
БОППУРУОСТАР:
•Да?аа?ын аат суолтата?
•Да?аа?ын аат араа?а? (слайд 4)
|
О?олор эппиэттииллэр
|
Бэриллибит тиэкискэ к?т?т?лл?б?т да?аа?ын ааты булан туруору?. Саха тыла на?аа-_____, _____, били этэргэ дылы _________тыл. М. Ю. Лермонтов – нуучча норуотун____ поэта, нуучча _____ тылын ____маастара (баай, к??стээх, имэ?нээх-илбистээх, улуу, басты?) (слайд 6)
|
О5олор кытталлар
|
Ол эбэтэр би?иги б?г???? уруокпут темата туох диэн эбитий? (слайд 7)
Б?г???? уруокка тугу билэн барыахтаахпытый?
|
М. Ю. Лермонтов хо?ооннорунан да?аа?ын аакка хатылаа?ын диэн уроук тематын этэллэр
О?олор сыал туруоруналлар.
|
?йд?б?л? чопчулаа?ын.
|
-Би?иги бары билэрбит курдук бу нэдиэлэ М. Ю. Лермонтовка ананар. То?о?
|
(о?олор эппиэттэрэ).
|
Кини кимий Марианна Румянцева били?иннэриэ?э. (8,9 слайд)
Билигин к?нд? ыалдьыттарбытыгар Лермонтов хо?оонноруттан аа?ан и?итиннэриэххэйи? эрэ
|
Марианна М. Ю. Лермонтов ту?унан кэпсиир
О?олор тахсан Лермонтов хо?оонноруттан быстах доргуччу нууччалыы аа?аллар.
|
Дьиэ?э ?лэни бэрэбиэркэ. Айа ?лэ.
|
Манан би?иги хо?ооммут аа?ыыта б?ппэт. Ол курдук дьиэ?э ?лэ?э э?иги Лермонтов хо?оонноруттан тылбаастаан а?албыт буолуохтааххыт. Тылбаастаабыт хо?оонноргутуттан да?аа?ын ааты була?ыт уонна араастарын этэ?ит.(10-14 слайд)
|
Тылбаас хо?ооннорун доргуччу аа?аллар.
Да?аа?ын ааты булаллар. Араастарын этэллэр.
|
?йд?б?л? чи?этии
|
Суруйааччылар Лермонтов хо?ооннорун хайдах тылбаастаабыттарын истиэххэйи? эрэ.(15 слайд)
|
Люция, Лена аа?аллар.
Мантан да?аа?ын ааттары булуу
|
Предмет бэлиэтэ кээмэйин ?тт?нэн араас буолуон с?п: к??стээх, орто, м?лт?х э?ин. Оннук бэлиэ к??стээ?ин, толорутун-ситэритин эбэтэр м?лт???н, ситэтэ суо?ун бэлиэтииргэ саха тылыгар араас ньымалар бааллар. Ону хатылыаххайы? эрэ Лермонтовка анаммыт нэдиэлэ?э Лермонтов хо?оонноругар уру?уй к?рэ?э ыытыллыбыта.Манна элбэх о?о Лермонтов хо?ооннорунан уру?уй к?рэ?э кытынна. Кыайыылаах уру?уйдары к???ххэйи?.
(16 слайд). Маны ту?анан э?иги да?аа?ын аат ??ск??р ньымаларыгар да?аа?ын ааттары ??скэтэн тыл ситимин о?оро?ут. (18 слайд)
|
Уру?уйунан да?аа?ын аат ??ск??р ньымаларыгар да?аа?ын ааттары ??скэтэн тыл ситимэ о?оруу.
|
Бэйэни сыаналаныы.
|
|
Бэйэни сыаналанар лиис т??этии
|
О?олор бэйэлэрин сыаналаналлар.
|
Т?м?к
|
|
Да?аа?ын ааты би?иги к?ннээ?и олохпутугар ту?анар эбиппит дуо? Да?аа?ын аата суох сатаан са?арар, кэпсиир буолабыт дуо? Да?аа?ын аата суох саха тыла хайдах буолуо этэй? Б?г???? уруокка тугу ситистигит? (Санааларын этии, рефлекция)
Т?м?ккэ, бэйэ-бэйэбитигэр да?аа?ын ааты туттан, ба?а санааны этиэ?ин. Учуутал тыла: О5олоор, улахан, б?д?? дьон буола улааты?. Токур иккини ха?ан да ылыма?. Куруук кытарар биэс сыананы ылы?.
|
О?олор санааларын этэллэр
Т?м?ккэ да?аа?ын ааты туттан бэйэ-бэйэлэригэр ба?а санааларын этэллэр.
|
Дьиэ?э ?лэ
Да?аа?ын ааты барбыт тема?а хатылаан кэлии.
|
|