Презентация диндердин өнүгүү тарыхы

Кыргыз Республикасынын Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиясы

Радикализм, экстремизм жана терроризм

Терроризмге каршы күрөшүүдө бүткүл адамзаттын бирдиктүү күчү, темирдей бекем эрки керек.

• Радикализм
• Радикализм

• Экстремизм
• Экстремизм

• Терроризм
• Терроризм

Радикализм ?

( лат. radix — тамыр ) — кандайдыр бир көз- карашка аша чапкандык менен умтулуу, шыктануу, ой-толгоо, идеология.

Б.а. учурдагы коомдук жана саясий институттарды түп тамыры менен жок кылууга багытталган пикир, идеология

Экстремизм ?

«Экстремизм» термини латын сөзүнөн которгондо « ЧЕКТЕН ЧЫККАН » деген түшүнүк менен дал келет.

« Чектен чыккан көз-карашка жана радикалдуу аракеттерге ыктоо ».

Экстремист- тынчтык жолу менен чечүүнү каалабаган, өтө ашкере көз караштарды, аракет ыкмаларды жактаган жана карманган адам.

Экстремизмдин кеңири жайылган түрлөрү

• Саясий экстремизм
• Диний экстремизм
• Этникалык экстремизм
• Спорттук ж.б.

Диний экстремизм

• Диний экстремизм – диний бирикмелердин, уюмдардын же болбосо адамдардын диний мамилелерде чектен чыккан көз-караштарга жана радикалдуу аракеттерге ыктоосу.
• Башкача айтканда диний булактарды чечмелөөдө, диний карым-катнаштарда радикалдуу ыкмаларды тандоосу ж.б.

Диний экстремизмде кешдешкен айрым белгилер:

Диний көз-караштарда жана аракеттерде чектен чыгуунун болуусу;

Башка диний идеяларды же диний көз-караштардын системасын жокко чыгаруу жана тааныбоо.

Диний булактарды радикалдуу ыкмаларды, методдорду жактаган, актагандай өңүттө чечмелөө

Диний булактарды радикалдуу ыкмаларды, методдорду жактаган, актагандай өңүттө чечмелөө

Диний кастыкты, жек көрүүчүлүктү козутууга байланышкан аракеттер

Зордук-зомбулуктуу экстремизм

Диний, идеолгиялык жана саясий максатка жетүү үчүн зордук-зомбулукту курал катары колдонгон адамдардын аракеттери жана ишенимдери

Экстремисттик уюмдардын атрибутикалары

Жогорудагы Мыйзамда каралган негиздер боюнча экстремисттик аракеттерди жүзөгө ашырууга байланыштуу жоюу же тыюу салуу жөнүндө мыйзамдуу күчүнө кирген соттун чечими кабыл алынган уюмдун атрибутикалары менен символикалары Экстремисттик уюмдардын атрибутикаларын жана символикаларын илимий максатта гана колдонууга жол берилет.

Экстремисттик материалдар

Экстремисттик аракеттерди жасаганга үндөгөн, мындай аракетти ишке ашыруунун зарылдыгын негиздеген улуттук жана (же) расалык артыкчылыкты негиздеген же актаган, кандайдыр бир этникалык, социалдык, расалык, улуттук же диний топту толук же жарым-жартылай жок кылууга багытталган согуштук же дагы башка кылмыштарды жасоону актоого арналган жарыялоолор , китептер , документтер же башка сактагычтардагы маалыматтар ;

Экстремисттик уюмдар

• Экстремисттик уюмдар - бийликти зордук-зомбулук менен басып алууга же бийликти зордук-зомбулук менен кармап турууга, ошондой эле мамлекеттин конституциялык түзүлүшүн күчкө салып өзгөртүүгө багытталып, аларга карата Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган негиздер боюнча экстремисттик ишти жүргүзгөндүгүнө байланыштуу ишин жоюу же тыюу салуу жөнүндө соттук чечим мыйзамдуу күчүнө кирген коомдук бирикмелер же уюмдар.

Терроризм ?

Терроризм – бул коомдо коркуу атмосферасын жаратууга багытталган психологиялык курал.

Терроризмдин негизги объектиси курман болгондор эмес, тескерисинче, тирүү калгандар .

Терроризмдин максаты – адамдын жанын кыюу эмес, тирүү калгандарды коркутуу жана үркүтүү.

Террордук уюмдарга катыштыруу жана тартуу ыкмалары

• Биринчи ыкма ашкере байлык жана материалдык жактан жардам кылууну сɵз берүү
• Экинчи ыкма - идеологиялык жактан ишендирүү
• Үчүнчү ыкма – жаштардын куралга болгон кызыгуусу

Кыргыз Республикасынын экстремисттик ишмердүүлүкө каршы туруу жөнүндөгү” мыйзамына ылайык

• Коомдук бирикмелердин же диний уюмдардын, менчигинин түрүнө карабастан, дагы башка ишканалардын, уюмдардын жана мекемелердин, ошондой эле жалпыга маалымдоо каражаттарынын же жеке адамдардын төмөндөгүлөрдү пландаштырууга, , уюштурууга, , даярдоого жана ишке ашырууга багытталган аракеттери:

• Кыргыз Республикасынын конституциялык түзүлүшүнүн негиздерин күчкө салып өзгөртүү жана бүтүндүгүн бузууга ;
•   Кыргыз Республикасынын коопсуздугун бузууга ;
• - бийликтин ыйгарым укуктарын тартып алууга же ээлеп алууга ;
• - мыйзамсыз куралдуу түзүлүштөрүн түзүүгө ;
• - террористтик аракеттерди жүзөгө ашырууга;
• - расалык, улуттук же диний араздашууларды козутууга, ошондой эле күч колдонууга же күч колдонууну үгүттөө менен байланышкан социалдык араздашууларды козутууга ;
• - улуттук ар-намысты кемсинтүүгө;
• - идеологиялык, саясий, расалык, улуттук жүйөөлөр же диний жек көрүү, ошондой эле ошого тете кандайдыр бир социалдык топторго карата жек көрүү жүйөлөрү боюнча же душмандык кылып массалык тополоңдорду, ээнбаштык аракеттерди жасоого уурдап, талап-тоноого;
• - динге, социалдык, расалык, улуттук, диний же тилге тиешелүүлүгү жагынан жарандардын өзгөчөлүгүн , артыкчылыгын же кемдигин пропагандалоого ;

• нацисттик атрибутиканы же символиканы же болбосо нацисттик атрибутикага же символикага аралашуу деңгээлине чейин окшош болгон атрибутиканы же символиканы пропагандалоого жана эл алдында көрсөтүүгө;
• экстремисттик уюмдардын атрибутикаларын же символикаларын пропагандалоого;
• аталган аракеттерди каржылоо же аны жасоого көмөк көрсөтүүгө же аталган аракеттерди жасоого, анын ичинде аталган аракеттерди жасаганга финансы каражаттарын, кыймылсыз мүлктү, окуу, полиграфиялык жана материалдык-техникалык базаны, телефон, факсимилдик жана байланыштын башка түрлөрүн берүү , маалымдоо кызматтарын көрсөтүүгө, дагы башка материалдык-техникалык каражаттарды берүүгө багытталган иш-аракеттер;

Активдүү колдонулган интернет-технологиялар жана социалдык тармактар, жана азгыруу үчүн колдонулган белгилүү медиаканалдар:

Telegram

Кыргыз Республикасынын ар кайсы инстанциядагы соттору менен төмөндөгү террористик жана деструктивдүү уюмдардын ишмердүүлүгүнө жана кээ бир үгүттүк-пропагандалык материалдарга тыюу салынган :

• 1. “Аль-Каида”, 2. “Талибан» кыймылы” 3. “Чыгыш Түркстан Ислам кыймылы (чтик)” 1. “Аль-Каида”, 2. “Талибан» кыймылы” 3. “Чыгыш Түркстан Ислам кыймылы (чтик)” 4. “Курд элдик конгресси” (Конгра –Гель), 5. “Чыгыш туркстан боштондук уюму”, 6. “Хизб-ут Тахрир” экстремисттик уюму, 7. Исламдык Жихад бирикмеси” (ИЖБ) 8. “Өзбекстан Ислам Кыймылы” (ӨИК), 9. “Жайшуль Махди” уюму 10. “Мун чиркөөсү”, 11. “Джундуль-Альхалифат”, 12. «АНСАРУЛЛОХ» 13. «АТ-ТАКФИР ВАЛЬ-ХИДЖРА» 14. «АКРОМИЯ»; 15. “Саид Бурятский- А.А.Тихомировдун үгүттүк-пропагандалык материалдары 16. “Ислам мамлекети” (ИГИЛ) 17. «ДЖАБХАТ АН-НУСРА» 18. «КАТИБАТ АЛЬ-ИМАМ АЛЬ-БУХАРИ» 19. «ЖАННАТ ОШИКЛАРИ» 20. “Джамаат ат-таухид валь-жихаад”(радикал салафиттик жихадчыл топ)  21. «Якын-Инкар» жамааты

Уюм

«Аль-Каида»

Качан тыю салынган

15 сентябрь 2006 ж.

Туру

«Талибан кыймылы»

Террористик

15 сентябрь 2006 ж.

«Чыгыш Түркстандын Ислам кыймылы»

«Курд элдик конгресс» («Конгра-Гель»)

террористик

20 август 2003 ж.

«Чыгыш Түркстандын боштондук уюму»

Террористик

11 июнь 2008 ж.

террористик

20 август 2003 ж.

«Хизбут-Тахрир-аль-Ислами»

террористик

20 август 2003 ж.

«Джихад тобу» («Исламдык джихад бирлиги»)

экстремистик

11 июня 2008 года

«Түркстандын ислам партиясы» («Өзбекстандын ислам кыймылы»)

“ Жайшуль Махди”

террористик

от 20 августа 2003 года

“ Джундь-аль Халифат”

24 октября 2012 года

террористик

от 24 октября 2012 года

«Ансаруллох» (Ансарул Аллах)

террористик

Террористик

от 24 октября 2012 года

«Ат-Такфир Валь-Хиджра»

Террористик

«Акромия»

от 24 октября 2012

Террористик

14 марта 2014 года

ИГИЛ

экстремистик

13 февраля 2015 года

«Джабхат ан-Нусра»

«Катибат аль-Имам аль-Бухари» (Батальон Имама Бухари»)

Террористик жана экстремистик

от 23 июня 2015

Террористик жана экстремистик

13 мая 2015 года

«Жаннат Ошиклари» («Поклонники рая»)

террористик жана экстремисткик

13 мая 2015 года

«Джамаат ат-Таухид валь-Джихад»

террористстик жана экстремистик

от 17 марта 2016

Якын Инкар

террористик

от15 июня 2017

экстремистик

РАДИКАЛДАШУУНУН СЕБЕПТЕРИ

Жекече деңгээл

Мезо деңгээл

Макро деңгээл

Жекече деңгээл

көйгөйлөр

• бөлүнүп калуу
• басмырланган сезим
• өзүнүн социалдык статусуна канааттанбагандык
• өч алуу

Мезо же коомдук деңгээл

Макро же мамлекеттик деңгээл

• Мамлекеттин жана коомдун ролу
• Коомдук оорчулук,
• Жашоо шартынын начарлыгы, төмөндүгү

Көңүл бурганыңыздарга чоң ырахмат!