Презентация Диссертациялык иш

Даярдаган: П(м)-1-22 группасынын студенти Мурзаева Орозгул Жаанбаевна

Илимий жетекчиси: э.и.к., Илимий педагогикалык дисциплиналар кафедрасынын доцентинин м.а. Бөрүбаева Гульбара Назырбековна

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН БИЛИМ БЕРҮҮ ЖАНА ИЛИМ МИНИСТРЛИГИ БАТКЕН МАМЛЕКЕТТИК УНИВЕРСИТЕТИ МАГИСТРАТУРА ЖАНА АСПИРАНТУРА БӨЛҮМҮ ИЛИМИЙ ПЕДАГОГИКАЛЫК ДИСЦИПЛИНАЛАР МАТЕМАТИКАЛЫК ИЛИМДИН ПАЙДА БОЛУУ ЖАНА ӨНҮГҮҮ ТАРЫХЫ темасы боюнча жазылган МАГИСТРДИК ДИССЕРТАЦИЯЛЫК ИШИ

Изилдөө темасынын актуалдуулугу

• Теманын актуалдуулугу - Математика илиминин тарыхын изилдөө негизги математикалык түшүнүктөрдүн кандайча калыптангандыгын, илимдин өнүгүшүнө кайсы ачылыштар жана ойлоп табуулар чоң салым кошконун түшүнүүгө мүмкүндүк берет.

Изилдөөнүн максаты

• Изилдөөнүн максаты - математика илиминин тарыхын терең изилдөө жана талдоо, анын маанисин жана азыркы дүйнө түшүнүгүнө тийгизген таасирин түшүнүү .

Бул изилдөөнүн максатына жетүү үчүн төмөндөгү маселелер каралып чыкты:

•  Математика илиминин байыркы илим экендигин жана пайда болгондон баштап көптөгөн өзгөрүүлөргө жана өнүгүүлөргө дуушар болгон илим катары изилдөө.
•  Математиканын тарыхындагы негизги ойлорду жана окуяларды, мисалы, негизги математикалык түшүнүктөрдүн пайда болушун, математикалык теоремалардын жана далилдөлөрдүн ачылышын жана өнүгүшүн, математикалык логиканын жана статистиканын өнүгүшүн талдоо.
•  Математика илиминин өнүгүшүнө белгилүү математиктердин жана илимпоздордун салымын, алардын заманбап математикалык дисциплиналарды жана түшүнүктөрдү калыптандырууга кошкон салымын изилдөө.

Бул изилдөөнүн максатына жетүү үчүн төмөндөгү маселелер каралып чыкты:

•  Ар кандай математикалык теориялардын, мисалы, алгебра менен геометриянын, же математика менен башка табигый илимдердин ортосундагы байланыштарды изилдөө.
•  Математика илиминин заманбап коом үчүн маанисин жана анын илим менен техникадан экономика жана социологияга чейинки ар кандай тармактардагы ролун түшүнүү.

• Изилдөөнүн гипотезасы: Математика илиминин тарыхын изилдөө математиканын өнүгүшүнүн негизги этаптарын, негизги ачылыштарын жана илимпоздордун заманбап математика илиминин калыптанышына кошкон салымын ачып берет. Гипотеза математика тарыхын изилдөө жакшы, анын өнүгүү негиздерин түшүнүүгө мүмкүндүк берет, математикалык түшүнүктөрдү калыптандыруу боюнча ар түрдүү маданияттардын жана доорлордун таасири, ошондой эле математика илиминин келечектеги өнүгүү багыттарын жана келечегин аныктоо болуп саналат.

• Изилдөөнүн объектиси - математика илиминин тарыхы, анын эволюциясы, математиканын өнүгүшүнө таасир этүүчү маданий жана социалдык факторлор, көрүнүктүү математиктер жана алардын илимге кошкон салымы, ошондой эле математиканын заманбап абалына алып келген негизги теориялар жана түшүнүктөр .

• Изилдөө предмети -байыркы доордон азыркыга чейинки математикалык түшүнүктөрдүн, теориялардын, методдордун жана ачылыштардын калыптанышын жана эволюциясын тарыхый талдоо.
• Изилдөө предмети -байыркы доордон азыркыга чейинки математикалык түшүнүктөрдүн, теориялардын, методдордун жана ачылыштардын калыптанышын жана эволюциясын тарыхый талдоо.

Изилдөөнүн илимий жаңылыгы жана теориялык баалуулугу

• Илимий жаңылыгы :

• Математикалык илимдин пайда болуу жана өнүгүү тарыхын жаңы аспектиден карап чыгуу. Математикалык идеялардын келип чыгышын жана алардын байыркы цивилизациялардан азыркы заманга чейинки эволюциясын изилдөө. Математикалык түшүнүктөрдүн тарыхтын жана маданияттын жүрүшүнө кандай таасир тийгизип, билимдин башка тармактары менен кандайча өнүккөндүгүн жана өз ара байланышта болгондугун түшүнүү . Математика эрежелердин жыйындысынан реалдуу дүйнөнүн татаал кубулуштарын сүрөттөп жана түшүндүрө алган терең жана күчтүү абстракттуу илимге кантип өткөнүн көрсөтүү.
• Математикалык илимдин пайда болуу жана өнүгүү тарыхын жаңы аспектиден карап чыгуу.
• Математикалык идеялардын келип чыгышын жана алардын байыркы цивилизациялардан азыркы заманга чейинки эволюциясын изилдөө.
• Математикалык түшүнүктөрдүн тарыхтын жана маданияттын жүрүшүнө кандай таасир тийгизип, билимдин башка тармактары менен кандайча өнүккөндүгүн жана өз ара байланышта болгондугун түшүнүү .
• Математика эрежелердин жыйындысынан реалдуу дүйнөнүн татаал кубулуштарын сүрөттөп жана түшүндүрө алган терең жана күчтүү абстракттуу илимге кантип өткөнүн көрсөтүү.

Изилдөөнүн илимий жаңылыгы жана теориялык баалуулугу

• Теориялык баалуулук :

• Окумуштуулардын жана изилдөөчүлөрдүн теориялык түшүнүктөрүн кеңейтүү. Математикалык илимдин өнүгүшүнө жаңы теориялык салым кошуу. Теориялык жактан негизделген сунуштарды же методологияларды иштеп чыгуу жана алардын иш жүзүндө колдонулушун көрсөтүү.
• Окумуштуулардын жана изилдөөчүлөрдүн теориялык түшүнүктөрүн кеңейтүү.
• Математикалык илимдин өнүгүшүнө жаңы теориялык салым кошуу.
• Теориялык жактан негизделген сунуштарды же методологияларды иштеп чыгуу жана алардын иш жүзүндө колдонулушун көрсөтүү.

Иштин практикалык баалуулугу

• Математикалык моделдерди жана методдорду конкреттүү тармактарда, мисалы, инженерияда, экономикада, маалымат технологияларында жана башка тармактарда колдонуу.
• Изилдөөнүн жыйынтыктарын билим берүү процессине киргизүү, окутуу материалдарын жана методологияларын жакшыртуу.
• Изилдөөнүн жыйынтыктары коомдук жана экономикалык маселелерди чечүүдө колдонуу.

Менин изденүүчү катары жекече салымым:

• Математика тынымсыз өнүгүп, пайда болгон жаңы теориялардын, методдордун жана концепциялардын биоинформатикадагы математика, математикалык экология жана башка келечектүү чөйрөлөр сыяктуу изилдөөлөрдүн жаңы багыттарына жана жаңы колдонмолорго эшик ачат.
• Математикалык ачылыштардын, моделдердин илимдин ар кандай тармактарында: физика, биология, инженерия жана экономика практикалык колдонулушу негизги ролду ойной тургандыгы жана математикасыз башка илимдер өнүгө албай тургандыгы изилденди.
• Сабактарда окуучулардын таанып-билүү ишмердүүлүгүн активдештирүүнүн педагогикалык шарттары аныкталды.
• Математикалык тарыхый маалыматтаржды окуу-тарбия процессинде колдонуу боюнча илимий-методикалык сунуштар иштелип чыкты.

Диссертациялык иштин мазмуну

КИРИШҮҮ

1-бөлүм. Математика илиминин пайда болушунун жана өнүгүшүнүн теориялык негиздери

• Математика илиминин жаралышы жана адамзат тарыхындагы мааниси

• Байыркы математика, алгачкы окумуштуулардын математика илимине кошкон салымдары

• Орто кылымдардагы жана кайра жаралуу доорундагы математика

• XVIII-XIX кылымдардагы математика

• Заманбап математика жана анын колдонулушу

2-бөлүм. Математиканын практикалык колдонулушу

• Изилдөөнүн методологиясы

• Заманбап колдонмолор

• Кейс-стади: Айрым окумуштуулардын математиканы өнүктүрүүгө кошкон салымдарын талдоо

• Математикалык ачылыштардын башка илимдерге тийгизген таасирин изилдөө

КОРУТУНДУ

Колдонулган адабияттардын тизмеси

Жүргүзүлгөн изилдөөлөрдүн натыйжасында төмөндөгүдөй кортундулар жасалды:

• Математикалык илимдин тарыхы адамзаттын интеллектуалдык өнүгүүсүнүн ажырагыс бөлүгү экендиги аныкталды. Математика илими цивилизациялардын өнүгүүсүнө жана адамзаттын дүйнө таанымына чоң таасир тийгизип, азыркы коомдо да өз ордун сактап калууда. Андан ары математиканын өнүгүүсү жана анын жаңы ачылыштары адамзаттын келечектеги өнүгүүсүнө негизги салым кошоору шексиз.
• Ошентип, математика илимий прогресстин жана техникалык өнүгүүнүн ачкычы гана болбостон, биздин ой жүгүртүүбүздү жана жалпы эле коомдук прогрессти калыптандырууда да маанилүү. Математика илимин өнүктүрүү келечектин чакырыктары менен ийгиликтүү күрөшүүнүн жана дагы туруктуу жана прогрессивдүү коомду куруунун зарыл шарты бойдон калууда.

Жыйынтык жана практикалык сунуштар

• Билим берүү программаларын жакшыртуу :

• Математикалык илимдин тарыхы боюнча окутуу программаларына жана окуу китептерине жаңы маалыматтарды жана фактыларды киргизүү. Математикалык тарыхты жана анын өнүгүү этаптарын өздөштүрүүгө арналган курстарды, семинарларды жана лекцияларды уюштуруу.
• Математикалык илимдин тарыхы боюнча окутуу программаларына жана окуу китептерине жаңы маалыматтарды жана фактыларды киргизүү.
• Математикалык тарыхты жана анын өнүгүү этаптарын өздөштүрүүгө арналган курстарды, семинарларды жана лекцияларды уюштуруу.
• Мугалимдердин квалификациясын жогорулатуу : Математиканын тарыхын окутуунун методологиясы боюнча мугалимдер үчүн квалификациялык курстарды уюштуруу. Мугалимдерге математикалык илимдин тарыхый аспектилерин окутуунун жаңы ыкмаларын үйрөтүү.
• Математиканын тарыхын окутуунун методологиясы боюнча мугалимдер үчүн квалификациялык курстарды уюштуруу.
• Мугалимдерге математикалык илимдин тарыхый аспектилерин окутуунун жаңы ыкмаларын үйрөтүү.

Жыйынтык жана практикалык сунуштар

• Изилдөө иштерин стимулдаштыруу :

• Жаш окумуштууларды жана студенттерди математикалык илимдин тарыхы боюнча изилдөө иштерин жүргүзүүгө шыктандыруу. Изилдөөлөрдүн жыйынтыктарын жайылтуу жана аларды практикада колдонуу боюнча конференциялар жана семинарларды өткөрүү.
• Жаш окумуштууларды жана студенттерди математикалык илимдин тарыхы боюнча изилдөө иштерин жүргүзүүгө шыктандыруу.
• Изилдөөлөрдүн жыйынтыктарын жайылтуу жана аларды практикада колдонуу боюнча конференциялар жана семинарларды өткөрүү.
• Математикалык билимди популяризациялоо : Математиканын тарыхын жана анын маанилүүлүгүн коомчулукка жайылтуу үчүн популярдык илимий макалаларды, китептерди жана башка басылмаларды даярдоо. Математика боюнча музейлерде, китепканаларда жана башка жайларда көргөзмөлөрдү уюштуруу.
• Математиканын тарыхын жана анын маанилүүлүгүн коомчулукка жайылтуу үчүн популярдык илимий макалаларды, китептерди жана башка басылмаларды даярдоо.
• Математика боюнча музейлерде, китепканаларда жана башка жайларда көргөзмөлөрдү уюштуруу.

Жыйынтык жана практикалык сунуштар

• Санарип ресурстарды иштеп чыгуу :

• Математиканын тарыхы боюнча санарип ресурстарды (веб-сайттар, мобилдик колдонмолор, онлайн курстар) иштеп чыгуу жана жайылтуу. Математикалык илимдин өнүгүүсү боюнча интерактивдүү карталар жана маалымат базаларын түзүү.
• Математиканын тарыхы боюнча санарип ресурстарды (веб-сайттар, мобилдик колдонмолор, онлайн курстар) иштеп чыгуу жана жайылтуу.
• Математикалык илимдин өнүгүүсү боюнча интерактивдүү карталар жана маалымат базаларын түзүү.
• Тарыхый фактыларды интеграциялоо : Математика сабактарына тарыхый фактыларды жана мисалдарды интеграциялоо аркылуу окуучулардын кызыгуусун арттыруу. Математикалык түшүнүктөрдүн жана методдордун тарыхын практикалык маселелерди чечүүдө колдонуу.
• Математика сабактарына тарыхый фактыларды жана мисалдарды интеграциялоо аркылуу окуучулардын кызыгуусун арттыруу.
• Математикалык түшүнүктөрдүн жана методдордун тарыхын практикалык маселелерди чечүүдө колдонуу.

Жыйынтык жана практикалык сунуштар

• Математика жана башка тармактардын байланышын изилдөө :

• Математиканын өнүгүүсүнүн башка илимдерге тийгизген таасирин изилдеп, бул байланыштарды окутууда колдонуу. Математиканын тарыхын ар кайсы тармактарда колдонулган конкреттүү мисалдар аркылуу көрсөтүү.
• Математиканын өнүгүүсүнүн башка илимдерге тийгизген таасирин изилдеп, бул байланыштарды окутууда колдонуу.
• Математиканын тарыхын ар кайсы тармактарда колдонулган конкреттүү мисалдар аркылуу көрсөтүү.

Көңүл бурганыңыздарга чоң рахмат!