Презентация на тему "Абай шы?армалары"

Презентация на тему "Абай шы?армалары".

Абай 10 тамыз 1845 ж. ?азіргі Семей облысыны? Шы??ыс тауларында ?ар?аралыны? а?а с?лтаны ??нанбайды? т?рт ?йеліні? бірі, екінші ?йелі ?лжаннан ту?ан.

А?ынны? ар?ы тегі Орта ж?з Тобы?ты Ар?ын ішіндегі Олжай батырдан басталады. Олжайдан Айдос, ?айдос, Жігітек есімді 3 ?рпа? тарайды. Б?ларды? ?р?айсысы кейін бір-бір рулы ел болып кеткен. Айдосты? Айпара деген ?йелінен: Ыр?ызбай, К?тіба?, Топай, Тор?ай, деген 4 ?л туады.Б?ларды? ?кесі момын, шаруа адамы, ал шешесі ?ткір тілді, ?р мінезді ?йел бол?ан. Сол Айпара балаларына:

«Шынжыр бала?, ш?бар т?с Ыр?ызбайым, То?па? жалды торай?ыр К?тіба?ым, ?рі де кетпес, бері де кетпес Топайым, Сір? да о?бас тор?айым...»

Ана айт?анындай, шынында, б?ларды? ішінде Ыр?ызбай ортасынан оза шауып, ел бас?ар?ан. Ыр?ызбайдан ?ркер, Мырзатай, Жортар, ?скенбай тарайды. ?скенбай шаруа?а жайлы, билікке ?діл кісі бол?анды?тан, “Ісі? адал болса ?скенбайга бар,арам болса Ералы?а бар” деген м?тел с?з ?ал?ан.?скенбайды? ?йелі Зереден ??нанбай туады.

??нанбай 4 ?йел ал?ан адам. Оны? б?йбішесі К??кеден – К?дайберді, інісі ??ттым?хамбетке айттырылып, ?алы?ды? кезінде жесір ?ал?ан со? ?зі ал?ан екінші ?йелі: ?лжаннан – Т??ірберді (Т?кежан), Ибра?им (Абай), Ыс?а?, Оспан, ?шінші ?йелі Ай?ыздан – Халиулла, Ысма??л туады. ?артай?ан ша?ында ?йленген е? кіші ?йелі Н?р?анымнан ?рпа? жо?. Абайді? “ Атадан алтау, анадан т?ртеу едім дейтіні осыдан. Болаша? а?ын сабырлы мінезімен, ке? пейілімен ел анасы атан?ан “к?рі ?жесі” Зерені? таусылмайтын мол ?азынадай а?ыз ертегілерін естіп, абысын-ажын?а жайлы, мінезі к?нтерлі, ?зіл-?алжы?га шебер, ж?н-жобага жетік ?з анасы ?лжанны? т?рбиесінде ?сті. Абай ?уелі ауылда?ы ?абитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жас?а тол?ан со? 3 жыл Семейдегі Ахмет Риза медресесінде о?иды. Б?л медреседе араб, парсы тілдерінде, негізінен, дін саба?ы ж?ргізілетін еді. ??рбыларынан ана??рлым зейінді бала о?у?а бар ы?ыласымен беріліп, ?здік ш?кірт атанады. Ол енді дін о?уын ?ана місе т?тпай, білімін ?з бетінше жетілдіруге ?мтылады. С?йтіп к?птеген шы?ыс а?ындарыны? шы?армаларымен, араб,иран, ша?атай (ескі ?збек) тілінде жазыл?ан ертегі, дастан, ?иссалармен танысады, Шы?ысты? Низами, Науаи, С??ди, ?ожа Хафиз, Фзули сия?ты ?лы ??лама, классик а?ындарына бауыр басады. Медресені? ?шінші жылында Абай Семей ?аласында?ы “Приходская школа?а” да ?осымша т?сіп, орысша сауатын аша бастайды. Біра? б?л о?уын ?рі жал?астыра алмай, неб?рі 3 жылдан со? оны? м?сылманша да, орысша да о?уы ая?талады.