Әжинияз атында2ы Нөкис мәмлекетлик педагогикалы3 институты
Педагогика 81м психология кафедрасы
ШЕТ ЕЛ ПСИХОЛОГИЯСЫНДАҒЫ ШАХС ҲАҚҚЫНДА ТЕОРИЯЛАР.
Саба3 лекторы Т.Нурабуллаев
Реже
.Шет ел психологиясында биогенетик хам социогенетик теориялар.
. Психологияда психогенетик теория.
. Психогенетик теория уакиллери тарепинен шахс рауажланыуынын дауирлерге болиниуи.
Биогенетик нызамды Ф.Мюллер ҳәм Э.Геккеллер жаратқан. Биогенетик нызам органның раўажланыўы теориясын дәлиллегенде ҳәм де антидарвинчиларға қарсы гүресте жоқары дәрежеде тарийхый роль ойнаған. Бирақ органның индивидуал ҳәм тарийхый раўажланыў мүсийбетлерин түсиндириўде көплеген қәтелерге жол қойған. Сондай-ақ биогенетик нызамға гөре, шахс психологиясының индивидуал раўажланыў (онтогенез) пүткил инсаният тарийхый раўажланыўдың (филогенез) тийкарғы басқышларын қысқаша тәкирарлайды, деген идея билдириледи.
Э.ЭРИКСОН
1- дәўир - гөдеклик.
2- дәўир ерте балалықта
3- дәўир ойын жасы
4-дәўир, мектеп жасы
5-дәўир, өспиримлик
6-дәўир, жаслық
7-дәўир, ер жеткенлик дәўири
8- дәўир, яғный ғаррылық, кекселик
А.ВАЛЛОН
1) ҳәмилениң ана қарнындағы дәўири
2) импульсив ҳәрекет дәўири туўылғаннан 6 айға шеке
3) эмоционал (сезим) дәўири 6 айдан 1 жасқа шекем
4) сенсомотор ( қабыл етиў менен ҳәрекеттиң уйғынласыўы) дәўири 1 жастан 3 жасқа шекем.
5) персонализм (шахсқа айланыў) дәўири 3-5 жас
6) парқлаў дәўири 6-11 жас аралығы
7) Жынысый жетилисиў ҳәм өспиримлик дәўири (12-18).
ДЖ.БИРРОН
1) гөдеклик (туўылғаннан 2 жас)
2) мектеп алды дәўири 2-5 жас
3) балалық дәўири 5-12 жас
4) өспиримлик дәўир 12-17 жас
5) ерте ер жеткенлик дәўири 17-20 жас
6) ер жеткенлик дәўири 20-50 жас
7) ер жеткенлик дәўирдиң ақыры 50-75 жас
8) ғаррылық дәўири 76 жастан баслап.
Р.ЗАЗЗО
1 - басқыш, туўылғаннан 3жасқа шекем
2 - басқыш, 3-6 жасқа шекем
3 - басқыш, 6-9 жасқа шекем
4 - басқыш, 9-12 жасқа шекем
5 - басқыш, 12-15 жасқа шекем
6 - басқыш, 15-18 жасқа шекем
Ж.ПИАЖЕ
(туўылғаннан 2 жасқа шекем)
2. операциялардан алдынғы ақыл-ой дәўири (2-7 жас)
3. конкрет операциялар дәўири
(7-8 жастан 11-12 жас)
4. форма (рәсмий) операциялара дәўири.
Парыгин Борис Дмитриевич
Ананьев Борис Герасимович
Леонтьев Алексей Николаевич
Божович Лидия Ильинична
(1908–1981)
Даниил Борисович Эльконин
(1904—1984)
Петровский Артур Владимирович