Рабочая программа по чувашскому языку для 6 класса национальных школ по ФГОСу

Чăваш Республикин Елчĕк район администрацийĕ

Чăваш Республикин Елчĕк районĕнчи пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан муниципаллă бюджетлă

учреждени «Кивĕ Эйпеçри пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан тĕп шкул»

Шкулти педсовет Çирĕплететĕп

ларăвĕнче пăхса тухнă Шкул директорĕ

Ертÿçи _________А.В.Романов

_________ № протокол _________ № хушу «____________» 2017 çул «____________» 2017 çул

Чăваш чĕлхи

(6 класс)

Ĕç программи

Программăна пурнăçа кĕртмелли вăхăт 2017-2018 вĕренÿ çулĕ

Çак программăна тĕпе хурса хатĕрленĕ: Чăваш чĕлхи программи. Чăваш шкулĕн 5-9 класĕсем валли. 2013 çул. Программăна хатĕрлекенĕсем: И.А. Андреев профессор, Г.Н. Семенова профессор, Ю.М. Виноградов доцент.

Ǎнлантарса пани

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви 2016 çулта çирĕплетнĕ вĕренÿ планĕ тăрăх чăваш шкулĕсенче 5-мĕш вариантпа тăван чĕлхене вĕрентме 6 класра эрнере 3 сехет уйăрнă.

Ку программăна Чăваш Республикин вĕрентÿ министерстви усă курма сĕннĕ: И. А. Андреев профессор 2013 çулта чăваш шкулĕн 5-9 класĕсем валли хатĕрленĕ «Чăваш чĕлхи программине», 2010-мĕш çулта Мускавра кăларнă Пĕтĕмĕшле Вĕрентĕвĕн Федераллă Патшалăх Стандартне тата 2015 çулхи раштав уйăхĕн 31-мĕшĕнче 1577 № приказпа йышăннă, 2016 çулхи нарăс уйăхĕн 2-мĕшĕнче 40937 № Минюст çирĕплетнĕ улшăнусене тĕпе хурса йĕркеленĕ.

Вĕренÿ материалне çапла пайланă: 6 класс (105 сехет)

Вĕренÿ учебникĕ: Л.Г.Петрова, Ю.М.Виноградов. Чăваш чĕлхи: 6-мĕш класс валли / Шупашкар: Чăваш кĕнеке издательстви, 2014.-223 стр.

Хушма литература: 1. Петрова Л. Г. Хăнăхтару пуххи: 6-7 класс валли – Шупашкар: 2006 - 102 с.

2. Майков Е. А.: Михайлова З. П., Кузьмина Г. В. Чăваш чĕлхи. 5-9 классенче вĕренекенсен пĕлĕвне тĕрĕслемелли тест пуххи. – Шупашкар: 1999 – 37 с.

3. Данилова М.Г., Табакова М.З. Сочинени евĕр изложени: Чăваш шкулĕн 5-11классем валли –Шупашкар 2003 – 202с.

4. Петрова Л.Г., Егорова В.А. Диктант пуххи. 5-11 классем валли – Шупашкар, Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕн издательстви, 2006 – 218 с.

5. Сергеев Л. П., Брусова Г. Ф., Павлов В. В. Диктант тексчĕсен пуххи: 5 -11 классенче чаваш чĕлхи вĕрентекен учительсем валли – Шупашкар: Чăваш кĕнеке изд-ви, 2012 – 128 с.

6. Сергеев Л. П. Грамматика вǎййисем. Вĕрентупе меслетлĕх пособийĕ. Л П Сергеев – Шупашкар: ЧППУ, 2008. - 44с.

Ачасем валли литература:

1. Сергеев Л П Грамматика вǎййисем.5-9 классем валли. Л.П.Сергеев. – Шупашкар: Чǎваш кěнеке изд-ви, 2008. - 110с.

2. Мерлина Н.И. т. ыт. те. Чĕвĕлти Чĕкеç-2008: Чăваш чĕлхин Пĕтĕм Раççейри вăйă конкурсĕ: Ыйтусем, хуравсем, информаци, статистика / Н.И.Мерлина, А.С.Егорова, Ю.М.Виноградов, Е.А.Майков. – Шупашкар: Руссика, 2008. – 48 с.

3. Мерлина Н.И. т. ыт. те. Чĕвĕлти Чĕкеç-2009: Чăваш чĕлхин Пĕтĕм Раççейри вăйă конкурсĕ: Ыйтусем, хуравсем, информаци, статистика / Н.И.Мерлина, А.С.Егорова, Е.А.Майков. – Шупашкар: Руссика, 2009. – 48 с.

4. Мерлина Н.И. т. ыт. те. Чĕвĕлти Чĕкеç – 2010: Чăваш чĕлхин Пĕтĕм Раççейри вăйă конкурсĕ: Ыйтусем, хуравсем, информаци, статистика / Н.И. Мерлина, А.С. Иванова, Е.А. Майков – Шупашкар: Руссика, 2010. – 47 с.

5. Мерлина Н.И. т. ыт. те. Чĕвĕлти Чĕкеç – 2011: Чăваш чĕлхин Пĕтĕм Раççейри вăйă конкурсĕ: Ыйтусем, хуравсем, информаци, статистика / Н.И. Мерлина, А.С. Иванова, Е.А. Майков – Шупашкар: Руссика, 2011. – 74 с.

6. Мерлина Н.И. т. ыт. те. Чĕвĕлти Чĕкеç – 2012: Чăваш чĕлхин Пĕтĕм Раççейри вăйă конкурсĕ: Ыйтусем, хуравсем, информаци, статистика / Н.И. Мерлина, А.С. Иванова, Е.А. Майков – Шупашкар: Руссика, 2012. – 58 с.

«Чăваш чĕлхи» предметăн тĕп тĕллевĕсемпе задачисем:

- вĕренекенсен калаçăвĕпе çырăвне аталантарасси тата тĕрĕс те илемлĕ вулама хăнăхтарасси

- вĕренекенсен калаçăвне тĕрĕс йĕркелесси

- ачасене сăмахсемпе вырăнлă та тирпейлĕ усă курма вĕрентесси тата вĕсен лексикине пуянлатасси

- вĕренекенсен логикăллă шухăшлавне аталантарасси

- вĕренекенсене фонетика, лексика, грамматика никĕсĕсемпе тата чĕлхе наукин тĕп ыйтăвĕсемпе, чĕлхен общество пурнăçĕнчи вырăнĕпе паллаштарасси

- орфографипе пунктуаци хăнăхăвĕсене çирĕплетесси

- уроксенче ачасен çыхăнуллă калаçăвне аталантарасси

- тăван чĕлхене юратма, чĕлхе урокĕсенче илнĕ пĕлÿпе ÿлĕмрен пурнăçра, ĕçре усă курма хăнă хăнăхтарасси

- грамматикăн кашни темине вĕрентнĕ чух ачасене литература чĕлхин çирĕпленнĕ нормисемпе паллаштарасси, пуплеве çав нормăсене пăхăнса йĕркелеме вĕрентесси.

Планлакан результатсем

Ачасен çаксене тума пĕлмелле тата пултармалла:

_ сайра тĕл пулакан сăмахсен пĕлтерĕшĕсене ăса хывса вĕсене пуплеве кĕртсе пыма;

_ вĕреннĕ пуплев пайĕсенчи иккĕмĕшле сăмахсем епле пулнине ăнлантарма, сăмах пулăвĕн моделĕсем тухăçлă е тухăçсăр пулнине каласа пама, тухăçлă модельпе пулнă сăмахсем тупма;

_ вĕреннĕ пуплев пайĕсен формисемпе пуплевре тĕрĕс усă курма (сăмахран: магазинта кĕнекесем мар, кĕнеке сутаççĕ; аттен аллисем мар, алли ăста; пахчара тем тĕрлĕ улмуççисем мар, улмуççи пур; вăл манпа кăмăлпа калаçрĕ мар, кăмăллăн калаçрĕ; анчах: эпир сире ырă кăмăлпа кĕтсе илĕпĕр т.ыт.те);

_ синонимлă формăсемпе вырăнлă усă курма: ĕçлекен çын _ ĕçчен çын; пурăнакан çурт - пурăнмалли çурт; кунсерен _ кашни кун; килсерен - кашни килтех - килрен килех т.ыт.те.;

_ вĕреннĕ пуплев пайĕсен тĕп уйрăмлăхĕсене ăнлантарма (тĕслĕхрен: япала ячĕсем вĕçленеççĕ; наречисемпе евĕрлев сăмахĕсем вĕçленмеççĕ);

_ япала ячĕсемпе местоименисен падежĕсене уйăрма; пуплевре çав формăсемпе тĕрĕс усă курма. Тĕслĕхрен: мĕнпе усă кураççĕ (кĕреплепе, тăварпа _ кĕреплене, тăвара мар).

Чăваш чĕлхине вĕреннин результачĕсем

Харкамлăх результачĕсем

1) тăван чĕлхе чăваш халăхĕн наци пурлăхĕ пулнине, Чăваш Республикинче вырăс чĕлхипе тан патшалăх чĕлхи пулнине ăнланни; тăван чĕлхепе ÿлĕмрен кулленхи пурнăçра, суйласа илнĕ профессире усă курма пултарни;

2) чăваш чĕлхин илемлĕхне хаклама пултарни, тăван чĕлхене хисеплени, унпа мăнаçланни; чăваш пуплевĕн нормисене наци культурин пуянлăхĕ шайне лартса сыхласси кашни чăвашшăн пысăк тивĕç тесе йышăнни; пуплеве куллен-кун аталантарма тăрăшни;

3) шухăшпа туйăма палăртма усă куракан сăмахсем, грамматика хатĕрĕсем пуплевре йышлă пулни; ача хăй пуплевне (калаçнине те, çырнине те) сăнаса тивĕçлĕ хак пама пултарни.

Пур предмета та вĕренме кирлĕ (метапредметлă) результатсем

1) пуплевĕн мĕн пур тĕсĕпе усă курни:

. сăмахпа каласа е çырса пĕлтернĕ информацие тĕрĕс ăнланни;

. вулавăн тĕрлĕ мелĕпе усă курни;

. тĕрлĕ çĕртен (хаçат-журналтан, Интернетран, радиопа телевиденирен т.ыт.те) килекен материалпа паллашса информаци пухма пултарни;

. ку е вăл темăпа çыхăннă материала вуласа е илтсе тупма, ăна пухса, тишкерсе, кирлине суйласа илме пултарни; пухнă информацие сыхлама, улăштарма тата кирлĕ çĕрте усă курма пултарни (информаци çăл куçĕ хаçат-журнал, тĕрлĕрен техника хатĕрĕ пулма пултарать);

. пĕччен е ушкăнпа тумалли вĕренÿ ĕçĕн тĕллевне, йĕркине ăнланса илни, ĕç результатне каласа е çырса хаклама пултарни;

. шухăша сăмах вĕççĕн е çырса ирĕклĕ те тĕрĕс уçса пама пултарни;

. тантăшсем умĕнче пĕчĕк е пысăкрах доклад тума хăнăху пурри;

2) вĕренÿре илнĕ тĕрлĕ пĕлÿпе, нумай-нумай хăнăхупа яланхи пурнăçра усă курни; тăван чĕлхене вĕренсе пухнă пĕлÿпе тата хăнăхупа ытти предмета (тăван мар чĕлхесене, литературăна т.ыт.те) вĕренме усă курни;

3) калаçнă май, пĕр-пĕр ĕç тунă чух е мĕнле те пулин тавлашуллă ыйтăва сÿтсе явнă чух çынсемпе тĕрлĕ çыхăнăва кĕме хăнăху пурри; пĕр-пĕр йĕркепе иртекен хутшăнура е яланхи калаçура наци культуринче çирĕпленнĕ пуплев нормисене пăхăнни.

Предмета вĕреннин результачĕсем

1) чăваш чĕлхи чăваш халăх чĕлхи, хамăр республикăра патшалăх чĕлхи (вырăс чĕлхипе пĕрле) пулнине ăнланни; тăван чĕлхепе культура хушшинче тачă çыхăну пуррине пĕлни; чăваш чĕлхи уйрăм çынпа общество пурнăçĕнче мĕнле вырăн йышăннине ăша хывни;

2) тăван чĕлхене пĕлни чăваш культуришĕн, халăх пуласлăхĕшĕн пысăк пĕлтерĕшлĕ пулнине, çавăнпа чĕлхене вĕренме тивĕç пуррине ăнланни;

3) пуплевĕн тĕрлĕ тĕсĕпе усă курма пултарни:

илтнине ăнланни тата вулав хăнăхăвĕ:

. сăмахпа каласа е çырса пĕлтернине ( текст тĕллевне, темине, тĕп тата хушма информацине) кирлĕ пек ăнланни;

. стильпе жанр енчен мĕнле пулнине пăхмасăр текста вулавăн тĕрлĕ тĕсĕпе (çиелтен пăхса тухни, паллашмалла пăхса тухни, вĕренни) усă курни;

. вуланă текста информаци енчен улăштарса çĕнетме (план тума, тезиссем çырма) пултарни; кĕнекепе, хаçат-журналпа ĕçлеме пĕлни;

. словарьсен тĕрлĕ тĕсĕпе, пĕлкĕчсемпе (вăл шутра электрон носителе кĕртнисемпе) усă курма хăнăху пурри;

. стильпе жанр енчен расна текстсене çын вулани тăрăх ăнланни; аудированин тĕрлĕ тĕсне (тулли ăнланни, тĕп содержанине ăнланни, кирлĕ информацие суйласа илни) алла илни;

. пуплев сыпăкне содержани, функци, усă курнă чĕлхе хатĕрĕсем тăрăх танлаштарма пултарни;

сăмах вĕççĕн калани тата çырни:

. итленĕ е вуланă текста пĕр-пĕр виçепе кĕскетсе (улăштармасăр, план туса, тезис хатĕрлесе) каласа е çырса пани;

. шухăша сăмахпа каласа тата çырса ирĕклĕн те тĕрĕс уçса пама пултарни; текст тытăмне тĕрĕс тытса пыни (логикăлăх, шухăш юхăмĕн йĕркелĕхĕ, çыхăнулăх пурри, темăпа килĕшсе тăни); çыраканнин пурнăçри пулăмсем

çинчен, вулани-илтни çинчен хăй шухăшне калама хăнăху пурри;

. стильпе тĕсне, хутшăну тĕллевне, лару-тăрăвне шута илсе сăмахпа каласа е çырса ку е вăл йышши текст хайлама пултарни; хутшăну задачисене кура ку е вăл чĕлхе хатĕрĕ суйласа илсе пĕр-пĕр жанр законĕсем тăрăх текст (калав, хаклав, çыру, расписка, шантару, заявлени) тума пултарни;

. монологпа диалог тĕсĕсене пĕлни; ачан хăйĕн тантăшĕсем умĕнче кĕске хыпар вуласа пама, доклад тума хăнăху пурри;

. пуплевре литература чĕлхин орфоэпи, лексика, грамматика нормисене тытса пыни; сăмахсемпе пĕлсе усă курни; çырура орфографипе пунктуаци правилисене пăхăнни;

. çынсемпе калаçнă чух пуплев этикетне шута илни; чĕлхе хатĕрĕсем вырăнне пуплев хатĕрĕсемпе (мимикăпа, ал хусканăвĕпе) вырăнлă усă курни;

. кашни хăйĕн пуплевне сăнаса тĕрĕслесе тăма, содержани, чĕлхе енчен, хутшăну тĕллевне пурнăçлас тухăçлăхĕ енчен хаклама пултарни; грамматикăпа пуплев йăнăшĕсене тупма, тÿрлетме пултарни; харпăр хăй тунă текста лайăхлатма тата редакцилеме пултарни;

4) чăваш чĕлхине тĕпчекен ăслăлăхăн никĕсне ăша хывни; чĕлхен шайĕсемпе единицисем хушшинчи çыхăнусене ăнланни;

5) чĕлхе ăслăлăхĕн тĕп ăнлавĕсене алла илни: чĕлхе вĕрентĕвĕ тата унăн тĕп пайĕсем; чĕлхе тата пуплев, пуплевпе усă курса хутшăнни, калаçу тата çыру; монолог тата диалог; пуплев ситуацийĕ; пуплевĕн функципе шухăшран килекен тĕсĕсем (калав, сăнлав, ăслав); текст, чĕлхе единицисем, вĕсен паллисем тата пуплевре усă курнă чухнехи уйрăмлăхсем;

6) сăмаха фонетика, тытăмĕ, пулăвĕ, лексика енчен тишкерме пĕлни, сăмах майлашăвĕпе предложение синтаксис енчен тишкерни; текста ун содержанийĕ, тĕп паллисемпе тытăмĕ енчен, пуплевĕн функцире палăракан тĕсĕсене кура, чĕлхе уйрăмлăхсене пăхса, илемлĕх хатĕрĕсене шута илсе тишкерни;

7) тăван чĕлхен эстетика функцине ăнланса илни, илемлĕ литература тексчĕсене тишкернĕ май пуплев единицин илемлĕхне курма пĕлни.

Вĕренекенсен результачĕсем

С о д е р ж а н и

Тăван чĕлхе - пĕлÿ çăл куçĕ

V класра вĕреннине аса илесси

5-мĕш класра вĕреннине аса илесси

Морфологипе орфографии

Чĕлхери сăмахсен ушкăнĕсем. Пуплев пайĕсем

Япала ячĕсем

Япала ячĕсем çинчен ăнлантарни

Тулли мар пĕлтерешлĕ япала ячĕсем

Падеж системине кĕмен аффикссем

Пайăр ятсемпе пайăр мар ятсем

Пайăр ятсене тĕрĕс çырасси

Япала ячĕсен хисепĕ

Япала ячĕсен пулăвĕ

Япала ячĕсен вĕçленĕвĕ

Вырăс чĕлхинчен кĕнĕ япала ячĕсене çырасси

Япала ячĕсен камăнлăх форми

Камăнлăх форми

Камăнлăх форминчи япала ячĕсен вĕçленĕвĕ

Япала ячĕсене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Паллă ячĕсем

Паллă ячĕсен пĕлтерĕшĕ, морфологи паллисемпе синтаксис уйрăмлăхĕсем

Паллă ячĕсен пулăвĕ

Паллă ячĕсен пахалăх виçине палăртакан формисем

Паллă ячĕсен палăрту форми

Паллă ячĕсен пуплеври вырăнĕ

Паллă ячĕсене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Хисеп ячĕсем

Хисеп ячĕсем çинчен ăнлантарни

Хисеп ячĕсен ушкăнĕсем.

Хисеп ячĕсене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Местоименисем

Местоименисем çинчен вĕреннине аса илни

Сăпат местоименийĕсем

Таврăну местоименийĕсем

Кăтарту местоименийĕсем

Ыйту местоименийĕсем

Çуклăх местоименийĕсем

Паллă мар местоименисем

Паллă местоименисем

Местоименисене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Наречи

Наречисем çинчен ăнлантарни

Наречисен пĕлтерĕш ушкăнĕсем

Наречисен пулăвĕ

Наречисен танлаштару формисем

Наречисене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Евĕрлев сăмахĕсем

Евĕрлев сăмахĕсемпе паллаштарни

Евĕрлев сăмахĕсене морфологи тĕлĕшĕнчен тишкерни

Глаголсем

Глаголсем çинчен ăнлантарни

Глаголсен пулăвĕ

Глаголсен сăпатлă формисем, наклоненийĕсем

Кăтарту наклоненийĕ. Хальхи, пулас, пĕрре иртнĕ вахăт

Темиçе иртнĕ вăхăт

Ĕмĕт наклоненийĕ

Хушу наклоненийĕ

Килĕшÿ наклоненийĕ

Глаголсене тĕрĕс çырасси

Текст

Ансат калаçупа сăпайлă калаçу

Калав, сăнлав, ăслав

6-мĕш класра вĕреннине аса илмелли ыйтусемпе ĕçсем

Класран класа куçнă чухнехи аттестаци ирттермелли форма: тĕрĕслев ĕçĕ – диктант е тест

Тематика планĕ

Тестсем

1-мĕш вариант

1. Чĕлхери сăмахсен ушкăнĕсем миçе пуплев пайне пайланаççĕ?

а) 5

ă) 11

б) 9

2. Япала ячĕ мĕне пĕлтерет?

а) ĕçе

ă) япалана

б) хисепе

3. Çак сăмахсенчен хăшĕ иккĕмĕшле паллă ячĕ?

а) тирпейлĕ

ă) шултра

б) симĕс

4. Хисеп ячĕ мĕне кăтартать?

а) ĕçĕн паллине

ă) япалан паллине

б) хисепе

5. Таврăну местоименине туп

а) эпĕ, эсĕ, вăл

ă) хам, ху, хăй

б) кам, мĕн, хăшĕ

6. Глаголăн ыйтăвĕсем:

а) мĕнле? епле? мĕн тери?

ă) миçе? миçемĕш? хăш?

б) мĕн тăвать? мĕн тунă? мĕн тăвĕ?

7. Ĕмĕт наклоненийĕнчи глагола туп

а) юрлаттăм

ă) юрлăттăм

б) юрларăм

8. Хăш ваттисен сăмахĕнче наречи пур?

а) Паян тумалли ĕçе ырана ан хăвар.

ă) Çын ĕçпе илемлĕ.

б) Куç хăрать те, алă тăвать.

2-мĕш вариант

1. Хăй пĕлтерĕшлĕ сăмахсен ушкăнĕсем миçе пуплев пайне пайланаççĕ?

а) 5

ă) 7

б) 9

2. Япала ячĕсем мĕнле ыйтура пулаççĕ?

а) кам? мĕн?

ă) миçе?

б) хăшĕ?

3. Хăш паллă ячĕ тĕп виçере пулать?

а) шурă

ă) шап-шурă

б) шурă-шурă

4. Хисеп ячĕсем миçе ушкăна уйăрăлаççĕ?

а) 5

ă) 4

б) 3

5. Кăтарту местоименине туп

а) ку, çак, леш, хайхи

ă) кам, мĕн, хăшĕ

б) никам, нихăш, ниепле

6. Глагол мĕне кăтартать?

а) ĕç тунине

ă) япалана

б) хисепе

7. Темиçе иртнĕ вăхăтри глагола тĕрĕс палăрт

а) ырлатăп

ă) пахаларĕç

б) килĕштеретчĕ

8. Наречи мĕне кăтартать?

а) ĕçĕн, паллăн, япалан уйрăмлăхне

ă) хисепĕн, ĕçĕн, япалан уйрăмлăхне

б) япалан, паллăн, хисепĕн уйрăмлăхне

6-мĕш класс валли хатĕрленĕ тест хуравĕсем

Интернет ресурссем:

http://www.lib.cap.ru/ - Национальная библиотека ЧР

http://forum.chuvash.org/ - чăваш халăх канашлăвĕ (справочники, словари)

http://yumah.ru/

http://cv.wikipedia.org

http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=243&id=46601 скачать чувашские шрифты

http://cheboksary-vse.ru/chuvashskie-pesni-besplatno-slushat-chuvashskie-pesni/ слушать чувашские песни он –лайн

http://vula.narod.ru/ - чтение на чувашском языке

http://hypar.ru/ - издательский дом Хыпар

http://pedkanash.chuvash.org/ - форум учителей чувашского языка и литературы

http://comissi.chv.su/ru

http://samahsar.chuvash.org — онлайн чăваш сăмахсарĕ

http://smi21.ru — Чăваш Енри периодикăллă кăларăмсен сайчĕ

Чăваш Республикин Елчĕк районĕнчи пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан муниципаллă бюджетлă

учреждени «Кивĕ Эйпеçри пĕтĕмĕшле пĕлÿ паракан тĕп шкул» йышăннă 89 №-лĕ хушăвĕпе çирĕплетнĕ

2015-2016 вĕренÿ çулĕнче 6-мĕш класра вĕренекенсене чăваш чĕлхипе сĕннĕ пĕтĕмĕшле тĕрĕслев ĕçĕ

Кайăк пурнăçĕ

Çынсенни пекех, кайăксен те кашнин хăйĕн юрри-кĕвви, хăйĕн савăнăçĕпе хурлăхĕ, хăйĕн тусĕсемпе тăшманĕсем пур иккен. Пĕр кайăкăн юрри ансат, тин калаçма вĕренекен ача сăмахĕсем пек. Теприн кăткăс, пуян, вун ик кукăрлă. Пĕр кайăк вăрманта сăпай кăна пурăнать, никама тивмест, никама кансĕрлемест. Тепри пурне те хăвалать, пурне те хĕсĕрлет.

Акă çывăхрах чăп-чап! чăп-чап! тунă сасă илтĕнет. Ку пилеш кайăкĕ. Сукмакран инçе те мар тепĕр пĕчĕк кайăк хыр йĕкелне кăшăклать. Ку вăл кукăр сăмса, хĕл кунĕнчех чĕпĕ кăларакан хитре кайăк.

Сасартăк темле кайăк кÿлĕрен вĕлтĕртетсе чупса тухрĕ. Ишсе мар, чупса тухрĕ, мĕншĕн тесен вăл шыв айĕнче те çĕр çинчи пекех çÿрет иккен. Вăл хăйне валли апат-çимĕç шырать. Вăрман çерçийĕ теççĕ ăна. (113 сăм.) (К.Турхан.)

Чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен Федорова Елена Сергеевна хатĕрленĕ

Текстне Л.Г.Петрова, В.А.Егорова. Диктант пуххи. 5-11 классем валли. Шупашкар, 2006 çулта кăларнă кĕнекерен илнĕ

Изложени

Тилĕ тус кучченеçпе килни.

Изложени

Кашкăрсене тытни.