СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Разработка урока "Аслий сыфатлар"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Просмотр содержимого документа
«Разработка урока "Аслий сыфатлар"»

 

Дерс№______ сыныф_______- куню___________ Оджа:__________________

Мевзу: Аслий ве нисбий сыфатлар

Макъсат:

-аслий ве нисбий сыфатлар акъкъында умумий малюмат берюв;

- аслий ве нисбий сыфатларнынъ эсас аляметлеринен таныш этюв;

- талебелерининъ нутукъ инкишафы устюнде чалышмакъны девам этюв;

-талебелерде этрафтаки дюльберликке севги тербиелев.

Планлаштырылгъан нетиджелери:

Шахсий: -талебелерде этрафтаки дюльберликке севги тербиелев.Тувгъан тильде фикир юрсетюв.

Окъутув: сыфатларнынъ чешитлерини айырув, талиль этюв, арасындаки фаркъыны анълатув.

Марифет: Джумледе аслий ве нисбий сыфатларны тапув, озь фикирлерни исбатлав,чешит малюмат иле чалышув.

Дерснинъ донатылувы:ИКТ,джедвеллер,презентация

Дерснинъ кетишаты

Тешкилий къысым 

II. «Мий уджюми»

Сыфат акъкъында бильгилерни фронталь тешкерюв:

- мераметли, зенгин, такъатсыз, низамлы, юваш—предметнинъ табиаты;

- ешиль, къара, къырмызы, ачыкъ мавы, сары-—предметнинъ тюсю;

- буюк, балабан, уфакъ, кичик—предметнинъ колеми;

-татлы, тузлу, экши, аджджы, шырын—предметнинъ дам-лезети;

 «Сен-манъа, мен-санъа» (суаль-джевап)

III.Янъы мевзу. Вазифе. Группа иле чалышув:

1гр. Аталар сёзлерининъ сонъуны сагь тарафтан тапынъыз.

 

Сёзюнънен ишинъ ел бер

Татлы сёз яры байлыкъ.

Ишлеген тишлер.

Халкъ уфюрсе бир олсун.

Дост къара куньде балдан татлы.

Яхшыдан унер ал боран олур.

Яланнынъ ёлу белли олур.

Яш экенде не сачсанъ яманада узакъ ол.

Озюнден буюкке къыскъадыр.

Акъыл къартайгьанда оны орарсынъ

Догъру джевап.
 

Сёзюнънен ишинъ бир олсун.
Татлы сёз балдан татлы.
Ишлеген -тишлер.
Халкъ уфюрсе боран олур. Дост къара куньде белли олур.
Яхшыдан унер ал, ямандан узакъ ол. Озюнден буюкке ел бер.
Акъыл-яры байлыкъ.

2 гр. Аталар сёзлерининъ соньуны тапынъыз. (Къавузларда берильген сёзлернен файдаланынъыз.)

1.Адам иш башында....
2. Алтын ерде къалса да, бильги....
З.Джевизни ярмай,....
4.Ана-бабагъа не 
ялсанъ,....
5.Сувны ичь де,....

(Ерде къалмаз; чешмесини унутма;татлы ашыны ашамазсынъ; белли олур; алдынъа шу келир.)

Догъру джевап.

Адам иш башында белли олур.
Алтын ерде къалса да, бильги ерде къалмаз,

Джевизни ярмай, татлы ашыны ашамазсынъ.

Ана-бабагъа не ялсанъ, алдынъа шу келир.
Сувны ичь де, чешмесини унутма

 

3 гр.Аталар сёзлерини девам этинъиз.

 

1.Аталар сёзю -...козю.

2. Ана юртунъ -...бешик.

3. Ватансыз адам -...бульбуль.

4. Ватан -...ананъ.

5. Достсыз...-кънатсыз къуш.

6. Баарьдеки...-кузьдеки берекет.

Догъру джевап.

 

1.Аталар сёзю -акъылнынъ козю.

2. Ана юртунъ -алтын бешик.

3. Ватансыз адам -йырсыз бульбуль.

4. Ватан -экинджи ананъ.

5. Достсыз адам-кънатсыз къуш.

6. Баарьдеки арекет-кузьдеки берекет.


III (схема иле чалышув).

Янъы мевзуны талиль этюв (талебелер мустакъиль, схемага эсасланып, янъы мевзуны талиль этелер).

Мана ве грамматик хусусиетлерине коре эки сой сыфат

Аслий сыфатлар-предметнинъ озь аляметини косьтере

БЕЯЗ (явлукъ) УЗУН (антер) СЫДЖАКЪ (аш) БАЛАБАН (копек) МЕРАМЕТЛИ (адам) КЪУРУ (топракъ)
-Аслий сыфатларнынъ адий, тенъештирюв ве устюнлик дереджеси бар: беяз-беязджа-энъ беяз

Нисбий сыфатлар-предметнинъ я да арекетнинъ аляметини, онынъ башкъа предметлерге олгъан нисбетинден билинеКЪЫШЛЫКЪ (богьдай) БОСТАНДАКИ (бибиер) ЯРЫНДАКИ (кунь) БЕДЕНИЙ (тербие)ОЛЬЧЕГЕН (алет) КЪАЙТАВЛАГЪАН (хасталыкъ)- Нисбий сыфатларнынъ дереджелери ёкъ. Ихтар: нисбий сыфатлар Сыфат япыджы аффикслернен эскерий алларда япыла.Меселя:УТАН-ЧАКЪ,ТУЗ-ЛУ, УЙЛЕ-ЛИК, ДАМ-ДАКИ,ЧЕКИН-ЧЕК ,КОЙ-ЛЮ, САБА-ЛЫКЪ, МЕКТЕП-ТЕКИ.

IV ПЕКИТЮВ Вазифе: берильген сыфатларны эки группагьа язынъыз.

Аслий сыфатлар

Серин, догъру, енгиль, дамсыз, къыйыш, ёргъун,

киргин, къатты, сезгир,

юксек, худжур, томалакь, дургъун, гъайретли, гузель, зийрек, сабырлы, тыныкъ, сыныкъ, мазаллы, джаиль, тар, къокъулы, татлы, беяз, муляйим, мераметли, серт, къаверенкли, назик.

Нисбий сыфатлар

Тюневинки, язлыкъ (урба),эвдеки, бедиий, саплы (фильджан) ягъмурлы, нефис (эсер)эсасий, къырымлы, табиий, аджайип, ачувлы, тафсилятлы. 

Дерслик иле чалышув с.104 259-иш

V Нетидже чыкъарув-

1. Аслий сыфатларнынъ хусусиетлери.

2. Нисбий сыфатларнынъ хусусиетлери.

3. Аслий ве нисбий сыфатларнынъ бир-биринден фаркълары.

VI Эв вазифеси:

1грИнша: «Бизим урф-адетлеримиз». (Аслий ве нисбий

сыфатларнен къулланув}.

2гр. 261-иш. С.105( Аслий ве нисбий сыфатларны къайд этинъиз}.