Разработка урока по родному (крымскотатарскому) языку

Предмет: крымскотатарский язык

Урок №

Дата:

Класс: 4

Тема: Описание внешности человека.

Тип урока: комбинированный

Цели и задачи: 1) Способствовать развитию коммуникативных умений и навыков устной речи по теме «Внешность». Учить на слух понимать текст, построенный на знакомом языковом материале; учить читать и понимать учебные тексты; отрабатывать произношение звуков [къ], [дж]. 2) Создавать условия для развития логического мышления, внимания, памяти. 3) Содействовать повышению уровня мотивации, воспитанию культуры общения. Пояснять значимость внутренних качеств человека, а не внешних.

Универсальные учебные достижения: Личностные - Формирование учебно-познавательного интереса к новому учебному материалу и способам решения новой задачи, развитие навыков сотрудничества со сверстниками. Регулятивные – определение темы, целей и задач урока4 осуществление регулятивных действий самоконтроля, самонаблюдения и самооценки. Познавательные – Формирование активного и пассивного лексического запаса по теме «Части лица. Описание внешности»; формирование умения устанавливать причинно-следственные связи. Коммуникативные - овладение навыками строить речевые высказывания в соответствии с задачами и условиями коммуникации; адекватно использовать речевые средства для решения различных коммуникативных задач.

Оборудование: картинки, раздаточный материал (карточки), наглядный материал для составления «фоторобота», корзинки и яблочки, постер «Внешность», карточки-цвета.

Дерс кетишаты:

I Тешкилий къысым.

1. Талебелернен селямлашув.

- Селям алейкум. Ишлеринъиз насыл? Ким бугунь дерске кельмеди?

2. Фонетик мешгъулиет.

Балалар оджа берген саифечиклерден джумлелер окъуйлар:

Джемиль джевизлерни джебине джыйды.

Къартбабам къартопларны къазып, къопкъагъа къойды.

3. Кечкен мевзуны текрарлав.

А) - Кечкен дерсте биз ненен таныш олдыкъ? Насыл мучелерни огрендик? Келинъиз оларнынъ адларыны хатырлайыкъ. Мен сизлерге суаллер береджем, сиз исе мученинъ адыны тапынъыз ве адамнынъ къыяфетини топламагъа ярдым этеджексинъиз.

Балалар адамнынъ бет мучелерини топлайлар. Оджа балаларгъа суаллер бере, олар исе мученинъ адыны тапып, оджадан ресимчикни алалар ве ерине япыштыралар.

1) Башынынъ ог тарафына не деймиз?

2) Бир ерге кеткенде нени тарамыз?

3) Бу эки сызыкълыргъа не деймиз? (къашларгъа ишарет эте)

4) Насыл мученен этрафыны бакъамыз ве коремиз?

5) Насыл мучелернен динълеймиз?

6) Къайсы мученен къокъу аламыз?

7) Насыл мучелер бизге у, о, ю, ё, м, п, б арифлерни айтмагъа ярдым этелер?

Б) – Бу дерсте бизге ренклер де керек оладжакъ. Оларнынъ адларыны хатырламакъ ичюн биз шимди «Балыкъчылыкъ» оюнны ойнаджакъмыз.

Ерде ренклерни косьтерген карточкалар арт тарафкъа чевирилип къоюла. Оджа балаларны бирер-бирер чагъырып балыкъ тутмагъа риджа эте.

- Къана, бакъайыкъ, бир балыкъ тутчы. Машалла! Бу насыл ренк?

4. Дерснинъ мевзуны ве макъсадыны такъдим этюв.

Оджа талебелерге кроссворд косьтере, олар исе сёзлерни язып, ортадан дерснинъ мевзуны косьтерген сёзюни тапалар.

- Мына сизге кроссворд. Ренклернинъ адларыны тапсанъыз, ортадан дерс мевзусыны анълаткъан сёзюни тападжакъсынъыз. Демек, бизим мевзумыз насыл? Догъру, къыяфет.

Я макъсадымыз насыл? Неге биз буларны (яни ренклерни, мучелернинъ адыны) огренемиз? Инсан къыяфетини тасвир этмек ичюн.

III Янъы мевзуны анълатув.

1. Оджа тахтагъа постер асып, балаларнынъ дикъкъатыны анда косьтерильген ресимлерге джельп эте.

- Юкъары ресимде нени коресинъиз? Догъру. Я сачлар насыл олалар? Шекили насыл ола? Чешитине коре насыл? Ренклери насыл ола?

Бойледже балалар бутюн мучелернинъ шекли, чешити, ренклери насыл ола бильгенини айталар ве япыштыралар.

2. Талебелер исимлерден сыфатларны япып, агъзавий шекильде сёз бирикмелер тизелер:

- лы/ -ли; -лу/ -лю ялгъамалар адамны насыл олгъаныны косьтерелер.

Мавы козь – мавы козьлю

Ешиль козь – ешиль козьлю

Эля козь – эля козьлю

Къара къаш – къара къашлы

Узун къара сач – узун къара сачлы

Балабан бурун балабан бурунлы

3. Раатлыкъ даккъкъасы.

Саба эрте уянамыз,

Козьлеримизни окъалаймыз,

Бетлеримизни ювамыз,

Ашаймыз, киенемиз ве мектепке кетемиз.

IV Янъы мевзуны пекитюв.

1. Огренген ибарелерни пекитмек ичюн “Сепетлер ве алмалар” мешгъулиети.

- Шимди мен эки сепетке портретлерни къояджам. Сиз бир-бирининъ артындан чыкъып, алманы аладжакъсынъыз ве онынъ устюнде язылгъан джумлени окъуйджакъсынъыз. О, насыл портретке келишсе, шу сепетке алманы къояджакъсынъыз.

1. “Фотороботны топлав”

Эр бир талебе карточканы сечип ала. Сонъра олардан бири карточкада язылгъан тасвирини окъуй, экинджиси исе, тахтагъа чыкъып, адам къыяфетини топламакъ керек (корьгезме материал).

1) Бу къыз пек дюльбер. О, къара къашлы. Балабан эля козьлери терен озенлер киби этрафыны акис этелер. Уфакъ буруны астында индже дудакълары гуль япракъларыдай. Узун къара сачлары тюбюнден уфакъ къулакълары корюне.

2) Бу адамнынъ къыяфети муляйимдир. Беяз юзюнден санъа эки уфакъ ешиль козьлери бакъа. Къаверенки къашлары къыскъа къаверенки сачлары тюбюнден корюне. Уфакъ къулакълары дерсинъ этрафыны динълейлер. Къою мыйыкълары индже дудакъларыны къапаталар.

3) Къызнынъ сыфаты эр кесни айретте къалдыра. Балабан къулакълары узун сарышын сачлары тюбюнден бакъалар. Уфакъ мавы козьлери устюнде сарышын къашлары. Къалын дудуакълары пемпе боялангъан.

4) Онынъ янындан кечкен къызлар айланып пешинден бакъа эдилер. Къара къашлы, уфакъ боз козьлю… Къыскъа къара сачларындаки перчеми бир уфакъ къулагъыны сакълайлар. Къалын дудакълары къатты сыкъылгъанлар.

Огълан терен тюшюджеге далгъандыр.

5) Къызчыкъ къувурчыкъ джийрен сачлы эди. Балабан ешиль козьлери ве сарышын къашлары къызнынъ айретини косьтере эдилер. Уфакъ къулакъларына тюшкен къувурчыкъ сачлары купелер киби корюне эдилер. Кулюмсиреген къалын дудакълары назик гуль япрачыкъларыны анъдыргъанлар.

6) Огъланнынъ сыфаты типик дегиль эди. Сарышын къашлары тюбюнден уфакъ мавы козьлер бакъа эди. Индже дудакъларында зорнен тутулгъан тебессюм. Къыскъа сарышын сачы уфакъ къулакъларыны ача эди.

3. “Карточкаларнен чалышув”. Талебелер мустакъиль чалышалар. Оджа балаларгъа карточкалар бере. Оларнынъ бир тарафында ресим, экинджи тарафында исе тасвираты. Балалар джумлелерни окъуп, портретке келишкен сёзлерни сечип алмакъ ве бош ерчикте язмакъ кереклер. Мешгъулиетни битирген сонъ, талебелер карточкаларны тешкермек ичюн къомшу талебеге берелер ве оджанынъ ярдымы иле тешкерелер.

V Дерсни умумийлештирюв.

Рефлексия.

Бугунь биз дерсте нени огрендик?

Омюримизде, яни яшайышта неси муим – тышкъы къыяфети я да ички? Не ичюн?

Догъру. Меселя, табиатта ойле чечек бар ки, тыштан пек дюльбер, амма ичи зеэрлидир. Базы чечеклер исе ашератларны дюльбер къокъулар ве корюниши иле джельп этип, сонъра оларны ольдюрип ашайлар.

Дерсимизни бегендинъизми? Мына сизге ренкли япракъчыкълар. Эгер сиз эр шейни анълагъан олсанъыз, къырмызы ренкни алынъыз, базы малюматны анълагъан олсанъы,з сары ренкни алынъыз, бир шей анъламагъан олсанъыз, ешиль япрачыкъны сечинъиз..

Дерсимиз сонъуна кельди. Шейлеринъизни топланъыз. Сагълыкънен барынъыз. Корюшкендже.