Сабақтың тақырыбы:"Excel-дегі деректермен жұмыс істеу. Деректерді Excel-ге енгізу".

Сабақтың тақырыбы: 12-бөлім. Деректер базасы. 12.1-тақырып. Деректер базасын басқару жүйесі. Деректер базаасы түсінігі. Деректер базасын жіктеу. Реляциялық деректер базасының құрылымы. Өрістер типтері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Деректер базасы, деректер базасын басқару жүйесі, деректер базасы түсінігі, деректер базасын жіктеу, реляциялық деректер базасының құрылымы, өрістер типтері туралы білімдерін қалыптастыру;

Тәрбиелілік: Жан-жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың есте сақтау және зейіндік қабілеттерін дамыту, пәнге деген қызығушлығын арттыру.

Сабақтың түрі: практикум элементтерінің көмегімен демонстрациялау баяндау арқылы түсіндіру.

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар: компьютер, оқулық, интераткивті тақта.

Сабақтың өту барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру.

(Практикум жұмыстарын талқылау)

Өткен сабақтар бойынша қайталау сұрақтары:

1. Диаграмма деген не?

2. Диаграмманың қандай түрлері бар?

3. Горизонталь және вертикаль осьтер не үшін берілген?

4. Диаграмма қандай элементтерден тұрады?

5. Аңыз деген не?

6. Диаграмма тұрғызу қандай жолдармен жүзеге асырылады?

7. Кестелік процессорға графиктік обьектілер қою үшін қандай әрекеттер орындаймыз?

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

12-бөлім. Деректер базасы. 12.1- тақырып. Деректер базасын басқару жүйесі.

Деректер базасы түсінігі.

Компьютерде мәтін, графикалық кескін жасауға, есептеу жүргізуге мүмкіндік беретін программалардан басқа, көлемі үлкен ақпаратты сақтауға, өңдеуге және іздеуге арналған арнайы программалар да бар. Мұндай программалар деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ) деп аталады.

Мынадай мысалды алайық, сендердің мектептерінде 1000- ға жуық оқушы оқиды делік . (мүмкін көбірек шығар). Әр мектепте медициналық кабинет болады, онда оқушының аты-жөні, туған жылы, ұлты, жынысы, бойы, салмағы, мекен-жайы, телефон номері, дәрігерлік екпелері туралы тіркелген медициналық карталар (кітапшалар) бар. Барлық карта шкафта ретсіз араласып жатыр делік.

Қандай да болсын бір тасушыда, мысалы, қағазда, кинотаспада, магниттік дискіде сақталатын, арнайы ұйымдастырылған деректер жиынтығы деректер базасы деп түсіну керек.

Бір базадағы деректер өзара қисынды байланысты болуы тиіс.Бұл деректерді белгілі параметрлері, қасиеттері,яғни бір біріне қатысты белгілері бойынша топтастыру арқылы жүзеге асырылады.

ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫН ЖІКТЕУ

Деректер базасы, негізінен, үш белгісі бойынша жіктеледі.

Бірінші белгісі - сақтаулы ақпараттың сипатына қарай деректер базасы:

фактографиялық және құжаттық болып бөлінеді. Фактографиялық деректер базасынды сипатталатын обьектілер туралы қысқаша мәліметтер нақты белгіленген пішімде беріледі, құжаттық деректер базасы ір түрлі типтегі мәтіндік графикалық дыбыстық мультимедиялық кең көлемді ақпараттардың тарады.

Екінші белгісі -ақпараттарды сақтау әдісі бойынша деректер базасы

орталықтандырылған және үлестірілген болып бөлінеді. Орталықтандырылған

деректер базасында бар ақпарат бір кампьютерде сақталады. Үлестірілгенде ректер базасы жергілікті және ауқымды кампьютерлік желілерде қолданылады және ақпараттың әр түрлі бөліктері бқлек кампьютерлерде сақталуы мүмкін.

Үшінші белгісі- ақпаратты ұйымдастыру құрылымы бойынша деректер

реляциялық, иерархиялық және желілік болып бөлінеді. Біз сендермен фактографиялық және реляциялық деректер базасын ғана қарастырамыз.

РЕЛЯЦИЯЛЫҚ ДЕРЕКТЕР БАЗАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ

Реляциялық ДБ деп оны құрайтын бөліктерінің өзара байланысымен құрастырылған деректер базасын атайтын. Қарапайым жағдайда ол бір тіктөртбұрышты кесте болып табылады. Күрделі реляциялық деректер

базасы көптеген тіктөртбұрыштарды кестеден тұрады.