Сабактын активдуулугун жогорулатуу

САБАКТЫН ЭФФЕКТИВДҮҮЛҮГҮН ЖОГОРУЛАТУУНУН ЖОЛДОРУ

САБАКТЫ САПАТЫН НАЧАРЛАТУУЧУ АДАТТАР

• Мугалимдин сабакка системалуу даяр эместиги
• Технологиянын эскилиги
• Эски бир калыпта өтүлгөн тажатмалыгы
• Сабактын айрым моменттеринин гана жаңыланышы

Кандай мугалим жөн гана катардагы мугалим бойдон калат?

• Институтту эптеп бүткөң,
• Институтту жакшы бүтсө да эски богаж менен билимин өркүндөтпөгөң
• Педагогикалык кесибине кызыкпаган
• Кандайдыр бир себеп менен сабакка даярданууга убакыт таппаган
• Бир убакытта жакшы иштеп, бирок эми «чарчадым» деген мугалим

Кандай мугалим жөн гана катардагы мугалим бойдон калат?

• Өзү иштебей, бирок иштеген мугалимдерди шылдыңдаган мугалим
• Иштегиси келсе да, башкаларга окшоп ылайыкташкан мугалим
• Өзүнүн терең билими, бекем ички ынанымы жок мугалим
• Аракетчил, бирок иштин көзүн билбеген мугалим
• Сабагы өтө көп, бирок даярданууга убакыт жок мугалим

Окуучу баарын билип турат, бирок аны айта албайт, эмнени?

- Окуучунун көз карашы, алардын баасы өмүр бою сакталып, түбөлү сакталып калат

• Көз бойомочулукту
• Сабакка даяр эместигибизди
• Эптеп иштегендигибизди

Показуха сабактын түрлөрү

Мугалим өзү өздөштүрбөй кокус жаралган сабак

• Комиссия, администрация үчүн гана кокусунан жаралган сабак
• Комиссия үчүн гана өтүлгөн сабактар мугалимди убактылуу куткарганы менен окуучунун алдында эки жүздүүлүк мүнөздү калыптандырат

- Даярдалган бирок окуучуга жукпаган сабак

ҮЙ ТАПШЫРМАНЫ ТЕКШЕРҮҮДӨГҮ КАТАЧЫЛЫКТАР

• Үй тапшырма бир гана окуучудан суралат
• Үй тапшырма аткарбаган балдардан себеби аныкталбайт
• Үй тапшырманы суроо үчүн көп убакытты коротуп жибергендикте

Үй тапшырма кайсы бир мисалды же көнүгүүлөдү аткаруу үчүн эмес, баланын адебин, тарбиясын, жоопкерчилигин, убакытты текке кетирбес маданиятын текшерүүгө берилген тапшырма болуп саналат

Сабакка даярдануу каражаттары

- Жакшы бир сабак көп күндөп жаралат, ал үчүн окуу китеби, илимий китеп, гезит-журнал, усулдук китеп, теле-радиону көп колдонуу керек

Сабакка даярданууда аны анализдөө

• Негизги бөлүгү
• Окуучулар өздөштүрүшү кыйын бөлүгү
• 2-3-даражадагы бөлүгү
• Окуучулар өздөрү окуса түшүнө ала турган бөлүгү
• 2,3 жолу кайталап, доскага жазып түшүндүрбөсө билбей турган бөлүгү

Сабакка максат койууда анализденүүчү бөлүк

• Окуучулар билиши керек болгон бөлүгү
• Эстеп калуусу керек болгон бөлүгү,
• Жасай билүүсү
• Айтып көрсөтө билүүсү
• Турмушта керек болуучу бөлүгү

Көбүнчө сабак анализденип бөлүнбөйт, ошондуктан кабыл алуусу ар кандай окуучулар баарын бирдей кабыл алууга туура келет

Окуучуларды дифференциялоо сабактын маңызын ачат

• Бир жолу айтканда түшүнүүчү окуучу
• 2-4-жолу түрдүү ыкмада көрсөткөндө түшүнүүчү окуучу
• Көрүп, жасап, окуп түшүнүүчү, Жөнөкөйлөтүп айтканда түшүнүүчү
• Элементардык сөз менен түшүнүүчү

Өз ара сабакка катышууда кайсы бир мугалимдин

• үй тапшырмасын суроо процессинде отуруп, өткөн сабак кандай өткөндүгүн билсе болот

- жаңы темасын түшүндүргөнүн көрүп отуруп эмки сабак кандай болоорун билүүгө болот

Сөз чакырат, үлгү ээрчитет

• Окуучулардан тапшырма же суроо берүүдө дифференциялдуу суроо берүү
• Жаңы парадоксалдуу, динамикалуу болсо
• Ар бир сабакта проблемалуу жагдай түзүлүп, аны чечүү үчүн мини дискуссия уюштурулса
• Окуучулардын деңгээлине жараша жооп берип туруусуна мүмкүнчүлүк жаратуусу

Окуучулардын пассивдүү болуусунун себептери

• Эч качан жооп бербесе
• Берген жообу эч качан кабыл алынбаса
• Жасалма кабыл алынып жактырылса
• Сабак учурунда сабактан сырт ойлонуп отурса

Сабакты активдештирүүчү эң зарыл шарты

Окуучунун ою, сөзү сабак үчүн маанилүү, орчундуу, бүгүнкү сабак үчүн керек экендигин мугалимге сездирүүсү

Сабакта ким пассивдүү болот

• Сабакта түшүнбөгөн окуучу
• Өзү да, пикири, ою класс, мугалим тарабынан кабыл алынбаган окуучу
• Мугалимге өчөшкн
• Классташтарына өчөшкөң
• Адилетсиздик көргөн
• Мугалим сабакка кызыктыра албаган
• Сабактан башка күчтүү кызыгуу тапкан
• Адашкан окуучу

Сабакта ким пассивдүү болот

• Сабакта түшүнбөгөн окуучу
• Өзү да, пикири, ою класс, мугалим тарабынан кабыл алынбаган окуучу
• Мугалимге өчөшкөн
• Классташтарына өчөшкөн
• Адилетсиздик көргөн
• Мугалим сабакка кызыктыра албаган
• Сабактан башка күчтүү кызыгуу тапкан
• Адашкан окуучу

Сабакты активдештирүүнүн бир усулу «мини дискуссия-5 минут»

• 2 топко бөлүнүп, биринчи топтун экинчи топко айтып берүүсү жана кайтарым байланыш
• Бул өз учурунда жаңы теманы өз ара айтышу уга жана түшүнүүгө мүмкүндү берет
• Анын жыйынтыгы МЕНИН ЖОЛДОШУМ мыкты жооп берди деген мини дискуссияды чыгарылат

Усул өз натыйжасын кантип берет

• Бул усул колдонулаары алдын ала айтылса, окуучу аны кунт койуп угат
• Окуучулар сабак учурунда турууга, жүрүүгө, ызылдоого кызыгат
• Эмоционалдуу болот, психологиялык жактан активдешет
• Жооп берүүгө, жоопту угууга үйрөнөт

Усул өз натыйжасын кантип берет

• Суроо берүүдө окуучуга окуучунун тили менен берилет
• Жооп берүү үчүн ойлонот, демек теманы аң сезимдүү кайра иштеп чыгат
• Өз ара сындоо, далилдөө, төгүнгө чыгаруу баалоо болот
• Окуучу каалаган жерде өзү каалагандай туруп жооп берүүгө мүмкүнчүлү алат

Усул өз натыйжасын кантип берет

• Суроо берүүдө окуучуга окучунун тили менен берилет
• Жооп берүү үчүн ойлонот, демек теманы аң сезимдүү кайра иштеп чыгат
• Өз ара сындоо, далилдөө, төгүнгө чыгаруу баалоо болот
• Окуучу каалаган жерде өзү каалагандай туруп жооп берүүгө мүмкүнчүлү алат

Эркиндик баары үчүн эң кымбат убакыт

• Окуучулар түшүнбөгөн бөлүктөрүн аныктап, билип алат
• Окуучулардын сүйлөө речи өңүгөт
• Окуучу өзүн эркин маанилүү сезе баштайт
• Түшүнүк системасы, таяныч сигналы иштелет

Улуу мугалим шыктандырат

• Шыктандыруу- кыйынчылыкка даяр болуу жана аны жеңүүгө даярдануу
• Шыктандыруу адамдагы рухий, эмоционалдык, руханий жана психологиялык абал
• Шыктандыруу адамда бир нерсеге жетүүгө жасоого күчтүү ички сезимдин ойгонуусу