Сочинение на бурятском языке

«Эжымни-эрдэнимни»

«Эжымни энээхэн дэлхэй дээрэ

Эгээл үнэтэй, сэнтэйхэн,

Ажамидарал үршөөhэн

Амиды бурхамни».

Үнэхөөрөө эжыгээ бурхан шэнги hанадагби. Юундэб гэхэдэ, энэ дэлхэй дээрэ ори ганса эжытэй хүнби.

Минии эжы-Альбина Алексеевна гэжэ нэрэтэй. Түнхэн hайхан аймагай Далахай нютаг тоонтотой. Эжымни Тоорын дунда hургуулида эхин ангиин багшаар ажалладаг. Багшын ажалда гушаад гаран жэл соо хүдэлнэ. Минии эжы ямаршье ажал хэхэдээ бэрхэ, тургэн, олон нухэдтэй, ажалдаа ехэ дуратай. Амтатай хоол шанадаг. Үнеэгээ hаажа, сүүгээрээ айраг, тоhо гаргадаг.

Үдэр бүхэндэ бидэ эжытэеэ Далахайhаань машинаараа Тоорынгоо hургуулида ерэдэгбди. Харгыдаа эжытэеэ хоюулан нухэд басагад шэнги бухы юумэеэ хоорэлдэдэгбди. Зундаа аймаг соогоо яhала аяншалнабди. Ой руу hархяаг туухэеэ, улаагана суглуулхаяа ошохош, Эрхуугэйнгээ эрьедэ ошожо сэнгэхэш. Би иимэ аяншалгануудтаа ехэ дуратайб, юундэб гэхэдэ хододоо hонирхолтой, энеэдэтэй нэгэл ушар болодог. Иимэ нэгэ ушар тухай хөөрэhүү.

Нэгэтэ зунай бороотой үдэр би эжы, нагаса, нагасым hамган ба теэбиитэйе аха дүүдээ айлшалха гэжэ суглараабди. Харгымнай холошье бэшэ, ойн захаар ябаха байба. Булта машина соогоо орожо hуугаад, ябажа эхилбэбди. Ойн захаар ябахада гое ундэр набтар модонууд ургана. Модоной үнэр ехэ хоншуухан, хэлэшэгүй. Тиигээд hуужа байтараа би толгойгоо сонхоороо гаргаад ябаха гэжэ шиидэбэб. Эжыhээнь hураад, баяртайхан иишэ тиишээ шагаажа эхилбэб. Модон соогуур элдэб ягаан , улаан сэсэгууд олон. Хэрмэншье модон дээгуур харагдаад абана. Иигэжэ ябатарнай, урдамнай томо гэгшын шабар байба. Би энэ шабар соогуур гарахадаа доошоол хараад, ябабаб. Шабар соогуураа гараhанай hуулээр толгойгоо оруулаад, ошохо газартаа хурэhэнээ эжыhээнь hурабаб. Тиихэдэмни тэрэмни урдаhаамни эльгэ хатажа оробо. Гайхаhандаа нагаса руугаа харабаб, тэрэмни баhаа абяа гаража шадангуй унатараа эльгэ хатаба. Юун болоhыень ойлгожо ядан ябабаб. Тиигээд нюурыем харуулжа ойлгуулба. Зеркало соо харан гэhэмни, нюурам хаб хара. Гансал нюдэнуудни сайжа байба. Би оорэео хараад, бултанhаа ехээр энеэбэб. Уhанай эрьедэ эжымни машинаяа байлгажа, миниингээ нюурыем угаалгаба. Энэ hонин ушарые олоороо суглархадаа hанадаг юм. Бишье баhаа эжытэеэ үнгэргэhэн hонин сагаа зүрхэн соогоо хадагалдагби. Иимэ ушарнуудhаа манай ажабайдал бүридэнэ ха юм даа. Альган дээрээ тэнжээhэн ашата эжымни-эрдэнимни, «амиды бурхамни»! Ямар гое саг гээшэб, эжынгээ хажууда сүлөөтэй балшар бага наhаяа үнгэргэжэ байхадаа, золтойл гээшэб гэжэ hананаб. Тиигээд энэ зохеолгоео Цырендулма Дондогойн «Эхэ» гэhэн шүлэгэй үгэнүүдээр дүүргэхэеэ hананаб:

«Хүн бүхэн энэ нэрые

Хүри улаан зүрхэндөө

Нангин hайханаар тахижа,

Наhан соогоо ябадаг hай!»

Мункуева Номина, 9- дэхи ангиин hурагша