СССРдин тарашы. Эгемендүү Кыргыз Республикасынын жаралышы. Слайд. 11-кл.

СССРдин тарашы. Эгемендүү Кыргыз Республикасынын жаралышы

Кыргызстан тарыхы

11-класс

Сабактын тиби: Аралаш Колдонулуучу ыкмалар : Аңгемелешүү, суроо-жооп ж.б. Керектелүүчү каражаттар: Слайд, ютубдан алынган видеолор, файлдар ж.б.

• Сабактын максаттары:
• Билим берүүчүлүк: СССРдин кулашы жана Кыргызстандын көз карандысыздыгынын жарыяланышы боюнча маалымат алышат.
• Өнүктүрүүчүлүк: Түшүнүгүн, өз оюн эркин айтуу менен кабыл алуусу, чыгармачыл ой-жүгүртүүсү калыптанат.
• Тарбиялык: Көз карандысыздык үчүн күрөшүүгө, патриоттуулукка, эмгекчилдикке, максаттуулукка тарбияланышат

Сабактын жүрүшү:

• 1. Уюштуруу (3мүнөт)
• 2. Өтүлгөн теманы кайталоо (10 мүнөт)
• 3. Жаңы теманы түшүндүрүү (20 мүнөт)
• 4. Жаңы теманы бышыктоо ( 5 мүнөт)
• 5. Сабакты жыйынтыктоо ( 3 мүнөт)
• 6. Үйгө тапшырма: § 26. Слайдды мультиуроктон көрүп, видеону Classroom дон көрүп, китепти окуп, жоопторун почта аркылуу мага жөнөтүү керек.

Жаңы теманы түшүндүрүү:

• Президентти шайлоо

1990-ж. Мартта СССР Эл депутаттырынын ||| съезди

М. С. Горбачевду Президнттике шайлаган

1990-ж. 27-октябрда Кыргыз ССРинин Жогорку Совети

А. Акаевди Президенттике шайлаган.

Мамлекеттик эгеменд үүлүк жөнүндөгү декларация

• 1990-жылы 15-дкабрда Кыргыз ССРинин Жогорку Совети «Кыргыз Республикасынын мамлкеттик эгемендүүлүгү жөнүндөгү декларациясын» кабыл алган.

Кыргыз ССРинин областтарга бөлүнүшүн өркүндөтүү жөнүндөгү мыйзамы 1990-ж. декабрда чыккан.

• 1990-ж. 14-декабрда Чүй, Жалал-Абад областтары түзүлүп, Нарын, Талас областтары калыбына келтирилген.

1991-ж. 22-январда «Кыргыз Республикасынын Министрлер кабинети жөнүндө» мыйзам к. а.

• Премьр-министр Насирдин Исанов болгон.

1991-ж. 21-мартта СССРди сактап калуу референдуму өттү

1991-ж. 5-февралда М. В. Фрунзенин атын алып жүргөн борборго БИШКЕК деген баштапкы аталышы берилген

Кыргызстандын символдору:

1992-ж.18-декабрь

ГИМН

1994-ж.

14-январь

1992-ж. 3-март

1993-ж. 5-май.

Конституция

Э. Айдарбеков,

Б. Жайчыбеков,

С. Иптаров,

Ж. Матаев,

М. Сыдыков

А. Абдраев

С. Дубанаев

Сөзү: Ж. Садыков, Ш. Кулуев

Обону: Н. Давлесов, К. Молдобасанов

Алгалай бер кыргыз эл,

Азаттыктын жолунда.

Өркүндөй бер, өсө бер,

Өз тагдырың колуңда.

1991-ж. 26-июнда К ыргыз ССР Жогорку Совети эгемендүү мамлекеттердин союзу жөнүндөгү Келишимдин долбоорун жактырган. Шарттары: 1. Орус тили мамлекеттик статустан ажыратылып, улут аралык байланыштын тили болгон. 2. Согуштук өнөр жай ишканаларын Союз жана республикалар биргелешип колдонмок болушкан. Бирок, бул келишимде көп маселелер боюнча кемчиликтер болгондуктан, ишке ашкан эмес. Өлкөдөгү консерваторлор бул келишимди «Совет мамлекетин сатуу» катары баалап, өлкөнү аскердик төңкөрүш менен сактап калууну чечишкен. Бул максатта алар «СССРдеги өзгөчө абал боюнча Мамлекеттик Комитет» (ГКЧП) түзүшкөн.

1991-ж. 19-21-август (ГКЧП) «мамлекеттик төңкөрүш» жасоого аракеттер болгон.

Б. Ельсин

Г. И. Янаев, Б. К. Пуго, В. Варенников,

В. Крючков, О. Д Бакланов

1991-ж. 31-августта «Кыргыз Республикасынын мамлекеттик көз карандысыздыгы жөнүндөгү декларацияны» кабыл алган.

1991-жылы 3-декабрда Кыргыз Республикасынын Улуттук Гвардиясы түзүлгөн

Көз каранды эмес мамлекеттердин шериктештиги «КМШ» нын түзүлүшү

• 1991-ж. 8-декабрда Белорусь Республикасы, Россия Федерациясы, Украина Көз каранда эмес мамлекеттердин шериктештигин (КМШ) түзүү келишимине кол коюшкан.
• 1991-ж.21-декабрда Алматыда Белорусь, Россия, Украина, Молдавия, Азербайжан, Армения, Казакстан, Өзбекстан, Кыргызстан, Түркмөнстан , Тажикстан КМШны түзүү келишимине кол коюшкан.
• 1991-ж. 25-декабрда М. Горбачевдун СССРдин Президентинин милдетин аткарууну токтоткондугун билдирген

КМШнын түзүлүшү

Б. Н. Ельсин

М. С. Горбачев

КМШнын т үзүлүшүнүн тарыхый мааниси: 1. СССРдин кулашы жана КМШнын түзүлүшү мыйзам ченемдүү болгон. 2. КМШга кирген мамлкеттер биргелешип ынтымакта жашоонун зарылчылыгын түшүнүшкөн. 3. КМШнын маселелерин биргелешип, тең укукта чечүү үчүн Совет түзүлгөн. 4.КМШга кирген мамлекеттердин чек аралары бөлүнгүс жана кол тийгис деп таанылган. 5. Бул процесс чыр-чатаксыз, кан төгүүсүз, тынчтык жол менен өткөн.

Тема боюнча суроолор: 1. Президеттик шайлоолор качан болгон? 2. Кыргызстандын мамлекеттик эгемендүүлүгү жөнүндөгү декларацияга мүнөздөмө бергиле. 3. СССРдин кыйрашынын себептери кайсылар? 4. СССРди сактап калууга болот беле? 5. КМШнын түзүлүшү жана анын тарыхый мааниси эмнеде?

Үйгө тапшырма: 1. § 26. Теманы окуп чыгуу керек. 2. Мультиуроктон слайдды көрүп, түшүнгөнүңөрдү дептерге жазуу керек. 2. Классрумдан берилген Ютубдагы материалдар менен таанышып, өз оюңарды мага почта аркылуу жөнөтүү керек.

Теманы даярдаган: Тарых мугалими: Ажыбаева Нурила Эргешбаевна. [email protected] [email protected] Тел: 0501872491 0778872491