Сценарий "Биир субэнэн"

«Биир сүбэнэн» күрэх сценарийа

Кылаас: 1

Кыттааччылар: түөлбэттэн 1-дии дьиэ кэргэн (1 төрөппүт + о5о)

Сыала: о5о төрөппүтүнээн алтыhыытын тэрийии, саңаны-сонуну арыйыыга, билиигэ интэриэhи кө5үлээhин, кинигэни до5ор оңостууга олук ууруу.

Туттуллар тэрил: сигнальнай карточкалар, ПК, проектор, сомо5о-домохтор, өс хоhоонноро (ситэтэ суох) суруллубут карточкалара.

Дьүүллүүр сүбэ 3 киhиттэн састааптаах.

Эрдэттэн бэриллибит дьиэ5э үлэ: аат, девиз толкуйданыы, айыл5а5а сыhыаннаах таабырын бэлэмнээhин, кинигэ туhунан о5о хоhоон үөрэтэр.

Ыытааччы:

- Үтүө күнүнэн! О5о төрөппүтүн кытта бииргэ бириэмэ атаарыыта, бииргэ сылдьаллара, төрөппүт о5отугар холобур буолуута – бу барыта дьиэ кэргэн бииргэ сайдарыгар тиэрдэр, кинилэри биир ситимниир. Дьиэ кэргэңңэ истиң сыhыан, бэйэ-бэйэ5э ытыктабыл холобурунан ийэ уонна а5а буолаллар. О5олор дьоннорун майгыларын, үлэлэрин үтүктэргэ дьулуhаллар, онтон сиэттэрэн утумнааhын, удьуордааhын барар. Дьиэ кэргэн – олох уйата буолар.

Бүгүңңү «Биир сүбэнэн» күрэхпитигэр, аата да этэрин курдук, бэйэ-бэйэни кытта сүбэлэhии баар буолуохтаах. Түөлбэлэртэн 1-дии хамаанда – төрөппүт о5отунаан кыттыа5а.

Хамаандалар ааттарын, девизтэрин кытта билсиhии (жеребьевка). Түhүмэхтэргэ ким бэлэм – сигнальнай карточканы уунар.

(Дьүүллүүр сүбэни билиhиннэрии)

I түhүмэх: «Айыл5а о5олоробут». Биhиги бары айыл5а о5олоро буолабыт. Айыл5абытын Ийэбит тэңэ харыстыахтаахпыт. Оту-маhы алдьаппакка, үөнү-көйүүрү өлөрбөккө сылдьыахтаахпыт.

(слайда5а лыахтар ойуулара, ааттара: капустница, крапивница, боярыщница)

1. Лыахтар то5о маннык ааттаахтарын быhаартарыы (сүбэлэhэн баран о5о эппиэттиир). (Капустница – хаппыыста сэбирдэ5ин сиир гусеница, крапивница – крапива сэбирдэ5ин сиир гусеница, боярышница – боярышник сэбирдэ5ин сиир гусеница).

2. Ыйытыыларга эппиэттээhин (сүбэлэhэн баран о5о этэр)

А) саамай улахан куоластаах кыыл (крокодил). Кини туhунан тугу билэ5итий? (ойуу – крокодил сөрүүккэтинээри айа5ын атар эбит, кулгаахтара чуор, уу анныгар киирдэ5инэ клапаннара сабыллан хаалар эбит).

Б) Аhыңа кулгаа5а ханна баарый? (ата5ар). (ойуу – үгүс көрүңэ всеяднай, а5ыйах көрүңэ үүнээйинэн эрэ аhылыктанар эбит).

В) Жирафа ханнык атахтара уhунуй? (тэңнэр) (ойуу – үрдүгэ 5,5-6,1м тиийэр. Этэ кытаанах да буоллар сиэнэр эбит. Иңииринэн ох саа оно5оhун уонна музыкальнай инструменнарга струна оңороллор эбит).

Г) Туох ата5ынан уулууруй? (ба5а) (ойуу – саамай улахан ба5а голиаф – 3кг. Африка5а баар эбит, оттон саамай кыра ба5а Бразилия5а – 8,5мм)

Д) Ханнык кыыл тииhэ күн аайы үүнэрий? (бобр, куобах) (ойуулара – Бобр – мас хатырыгынан уонна лабааларынан аhылыктанар эбит. Куобах о5олоро түүлээх уонна харахтара аhа5ас төрүүллэр эбит. Ийэлэрэ 5-6 күн эрэ харайар уонна дэңңэ эрэ кинилэри кэлэн көрөр эбит).

Е) Ханнык көтөр саамай үөhэ көтөрүй? (хотой) (ойуу – уhуна 85-88см, кынатын саратта5ына 2,4м буолар).

3. Билгэни быhаар:

А) кымырда5астар уйаларыгар саhаллар (самыыр түhэригэр)

Б) оhох буруота туруору тахсар (халлаан тымныйарыгар)

В) сарайга уhун муус чопчулар (уhун саас)

Г) өрүс уута сылыйар (ардах түhэригэр)

Д) ыт, куоска утуйан тахсаллар (хаар түhэригэр)

4. Ойуурга сылдьыы быраабылатын эт (1 мүн иhигэр сүбэлэhэн суруйаллар – төрөппүт аа5ар)

(Музыкальнай тохтобул)

II түhүмэх: «Кинигэ – киhи до5оро». Элбэхтик аа5ар киhи – элбэ5и билэр. Тыла – өhө баай буолар. Кинигэни эрэллээх до5ор оңостуохтаахпыт.

1. Хоhоон аа5ыы (о5о)

2. Маннык этиллиилэри хайдах өйдүүгүтүй? (сүбэлэhэн баран о5о эппиэттиир)

А) саппай уопсар, сүрэ5э айа5ар та5ыста, тииң мэйии

Б) атахха биллэрдэ, өрө барар, илии-атах буолар

В) улар мэйии, харыйаны таңнары соспут курдук, буута быстарынан

1. Өс хоhоонун ситэр:

А) Сүрэ5э суох –

Б) Сымыйалыаң –

В) Атас туhугар –

Г) Тыала суохха –

1. «Губка Боб» мультфильм геройдарын ааттаа (1 мүн иhигэр суруйаллар) /Патрик, Сэнди, Крабс, Сквидвард, Перл, Кенни-котенок, Плангтон, Гэри, Губка Боб, Карен, Миссис Паф, Сквильям)

2. Таабырын таайсыы (Дь/ү – бэйэ-бэйэлэригэр таайтараллар)

(Музыкальнай тохтобул)

III түhүмэх: «Суот – өй гимнастиката».

1. Хас уонна баарый? (7 , 6 )

1. Задачаны суоттаа:

Ньурба куораттан Дьокуускайга диэри самолёт 90 мүнүүтэнэн, оттон төннөрүгэр 1ч 30мүн көппүт. То5о? (90 мүн=1ч30мүн)

1. Ребустары таай:

а) 7я б) 3буна в) Р1а

(Музыкальнай тохтобул)

/Дьүүллүүр сүбэ түмүк таhаарыыта/

Ыытааччы:

- Бүгүңңү күрэхтэн туох саңаны биллигит, саамай тугу өйдөөн хааллыгыт?

О5олорбутун бэйэбит үтүө холобурбутунан иитиэ5иң диэн туран бүгүңңү тэрээhини түмүктүүбүт. Кэлэн кыттыбыккытыгар махтал!