Тақырыбы: Салқындау үдерісі № 4 зертханалық тәжірибе «Судың салқындауүдерісін» зерттеу.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

7.1В Зат күйінің өзгеруі

Күні:

Сынып: 7

Мектеп: С.Сейфуллин атындағы орта

мектебі

Мұғалімнің аты-жөні:Амиралинова М.Ж.

Қатысқандар: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Салқындау үдерісі

№ 4 зертханалық тәжірибе «Судың салқындау үдерісін» зерттеу.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.1.1.5 -салқындау үдерісін зерделеу, салқындау қисығын салу және оны талдау, бөлшектердің кинетикалық теориясына сай, өз бақылауларын түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

Салқындау процесінің қисығын салады және оған талдау жасайды.

- зерттеу нәтижелерін қолдану арқылы график сызады;

- өз бақылауларын бөлшектер теориясы тұрғысынан анықтайды.

Бағалау критерийі

1. Салқындау үрдісін бөлшектер теориясы тұрғысынан түсіндіреді;

2. Графикте салқындау қисығының бөліктерін анықтайды;

3. Зат күйінің өзгерісінің "салқындау қисығы" графигін салады;

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

• Заттардың түрлі агрегаттық күйлерін сипаттау бойынша түйінді терминдерді дұрыс пайдалана алу;

• Заттарды жіктеу өлшемдерін талқылау, диаграмма құрастыру

• Күй өзгерісіне қатысты өз бақылауларын көрсету және түсіндіру;

Пәнге тән лексика мен терминология:

Заттардың күйі, қатты, сұйық, газ тектес, балқыту, қатыру, қайнату, буландыру, булану, еріту, жандыру, айналдыру, қайтымсыз, бөлшек, қату, қайнау, булану, энергия, жылу, температура, қыздыру, салқындау, балқу сублимация, конденсация.

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Заттарды агрегаттық .... жіктеледі, оның бірі ... болып табылады, себебі ...

Бөлшектердің .... құбылысын анықтайды,одан .... байқалады.

Мен заттарды салқындаттым ... өзгеріс болды.

Мен су қатып қалды деп ...., ..... бөлшектер қозғалмайды.

Сол кезде ... оны салқындатылған ...

Біз орналастырған соң ...... біз байқаудан ... деп ...

Құндылық

тарға баулу

Еңбек және шығармашылық, өмір бойы білім алу;

Өмір бойы білім алу, ынтымақтастық, ашықтық.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану- «Заттар және материалдар»

Физика -"заттың агрегаттық күйінің өзгерісін зерттеу"

Геометрия- «Салқындау үдерісінің графигін салу»

Алдыңғы білім

5.3.1.2-заттардың қатты,сұйық және газ күйіндегі құрылымын бөлшектер теорясына сәйкес түрлендіру.

6.3.1.3-заттардың қасиеттерін (балқу және қайнау температураларын) сипаттау.

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері:

Ресурстар

Сабақтың басы

3 мин

Психологиялық ахуал тудыру.

Үй жұмысын тексеру

«Ыстық орындық әдісі» арқылы сұрақтар беріледі:

1.      Заттар ылғи да бір агрегаттық күйде бола ма?

2.      Заттар бір күйден екінші күйге қалай ауысады?

3.      Ысытылған денені салқындатқанда не байқалады?

4.      Заттардың қандай агрегаттық күйлері болады?

5. Су 120°С температурада сұйық бола ала ма?

6. Судың температурасы 0°С болса, егер оған осы

температурадағы мұз кесегін салса, мұз ери ме?

Презентация

Тапсырмалар

жинағы

Сабақтың ортасы

20 мин

Сабақтың соңы

15 мин

Кері байланыс:

2 мин

Ой шақыру: Топтық жұмыс

«Пазл» әдісі арқылы 2 топқа бөлінеді «Сұйық» және «Қатты»

Сүтпен тәжірибе жүргізу: «Ғажайып бояулар»

Жұмыстың барысы: кристаллизаторға сүт құяды, үстін

әртүрлі бояулардың бірнеше тамшысын тамызады.

Қозғалыстың тезірек болуы үшін мақтадан жасалған

таяқшаның көмегімен сабын ерітіндісін енгізіп, бөлшектердің

қозғалысын бақылайды.

Талқылау сұрақтары:

1. Тәжірибеде не байқадың?

2. Осы үдеріс қалай аталады?

3. Сіз қандай қорытынды жасайсыз?

бірлескен талқылау нәтижесінде барлық оқушылар сабақтың тақырыбын және мақсатын тұжырымдауға болады.

(Экспериментте көрсетілгендей, әр түрлі заттардың молекулаларының арасындағы зат молекулаларының өзара енуі диффузия деп аталатын процесс екеніне көзі жетеді. Бұл үдерісте бөлшектердің қозғалысын көруге болады.)

Сұрақтар,

Түрлі-түсті боялар,

мақта тампоны, сабын ерітіндісі

«Кең ауқымды дәріс» әдісі арқылы «Салқындау үдерісі» тақырыбына презентация мен видео-ролик қолданып түсіндіріп өту.

Су ерекше қосылыс басқа заттармен салыстырғанда су қату кезінде ұлғайып, сұйық күйге қарағанда үлкенірек көлемді алады, бұл мұз құрылымындағы бөлшектердің сұйық күйдегі суға қарағанда бір-біріне алшақ орналасқанын білдіреді. Мұзда су молекуласы арасында бос үлкен кеңістік болатындықтан мұз салыстырмалы түрде еркін құрылымды, сол себепті сұйық күйдегі С° 0-4 С° дейін қыздырғанда, оның көлемі кішірейеді. Мұндай ерекше жағдайдың орындалуы С° 0-4 С° аралығында мұздың еркін құрылымы ішінара сақталып, температура С° бойынша 4° көтерілмейінше толығымен жойылмайтынына байланысты С° бойынша 4° жоғары температура артқан сайын оның көлемі ұлғайады, ал тығыздығы азаяды.

Заттың қату күйіне ауысқан кездегі температурасы қату температурасы деп аталады.

1. Салқындағанда температура төмендейді.

2. Бөлшектердің қозғалыс жылдамдығы азаяды.

3. Сұйықтықтың ішкі энергиясы азаяды.

4. Дене қату температурасына дейін салқындағанда бөлшектер арасындағы байланыс қайта қалпына келе бастайды.

«Графикті оқимыз»

1.Дененің сұйық күйден қатты күйге ауысуы неге байланысты.

2.Дене қай уақытқа дейін қатаяды.

3.Бұл графикте не байқалады?

Оқушылар бөлшектер мен энергия туралы өз білімдерін пайдаланып судың салқындау процесін түсіндіреді.

Зертханалық тәжірибе №4 «Судың салқындау үдерісін зерттеу»

Оқушылар зертханалық жұмысты орындамас бұрын мұғалім нұсқаулықпен таныстырады және оқушының әр қадамын бағыттап отырады. Қауіпсіздік техника ережелерін естеріне салады.

Жұмыс барысы: "Зертханалық жұмыс парағында орындайды"

Оқушылар өз жұмыстарын келесі талаптарға сәйкес зертханалық жұмысты орындайды:

« Химиялық ой жинау» әдісі

Қорытындылауға арналған тапсырма

Тапсырма №1 оқушылар бөлшектер мен энергия туралы өз білімдерін пайдаланып сұйық заттың қатты затқа айналу үдерісі графигін талдайды.

Тапсырма №2 оқушылар мұндай мәліметтердің суға/мұзға қалай қолданыла алатындығын талқылайды және +40^oC, -20^oC дейінгі аралықта су үшін салқындау қисығын құрайды.

Презентация видео-ролик,

ақпарат іздеу; http://bilimland.kz/

видео-ролик,

Зертханалық жұмыс парағы

видео-ролик,

Саралау – сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

1. Диалог жəне қолдау көрсету тәсілі арқылы оқушыларды ойландыру үшін жəне бірқатар жауаптар алу үшін алдын ала «Ыстық орындық» әдісіне дайындаған тапсырмаларды беремін.

2.Дереккөздерді пайдалану арқылы оқушыларға видео-роликтер мен электронды деректерді пайдаланып, «Кең ауқымды дәріс» әдісі арқылы оқушылардың сын тұғысынан ойлау дағдысын дамыту.

3.Қорытындылау тәсілінде оқушылар «Химиялық ой жинау» әдісі арқылы жасаған тәжірибелерін талдап, қорытындылайды.

Оқушылардың жұмысын бағалау критерийлері

1. Бағалау критерийі;

2. Дескриптор

3. Зертханалық жұмыс дәптеріне жазу,мадақтау сөздері

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің

қайнаған су үшін сақтықтың стандартты шаралары

Температуралық датчиктерді пайдалануға болады.

Сабақ бойынша рефлексия:

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма? Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Жалпы бағалау:

Сабақта ең жақсы өткен нәрсе ( оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Сабақтың бұданда жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді ( оқыту мен оқуға қатысты)?

1:

2:

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері \ қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?