Тарбиялык саат ачык саат

“ Жан азыгы-жагымдуу музыка”

6-класс Тарбиялык саат

Сабактын максаты:

• Билим берүүчүлүк: Жан азыгы-жагымдуу музыка жөнүндө маалымат алышат.
• Өнүктүрүүчүлүк: Ар бир топто музыканын маанисин,тарбиялык маанисин түшүндүрүп беришет.
• Тарбия берүүчүлүк: Класста окуучулар бири-бири менен мамиле түзүшөт.

Сабактын жүрүшү:

• Мугалим музыка жөнүндө маалымат берет.
• Класстагы окуучулары жөнүндө маалымат берет.
• Топ-топко бөлүнгөн окуучулар
• Ата-Мекен
• Достук
• Үй бүлөө жөнүндөгү ырлардын маанисин түшүндүргөнчө көрүнүш аткарып беришет.
• Ар бир топтон бирден окуучу ырдап беришет.

Музыка – деген эмне?

• Музыка(грек тилинен musike - музалар өнөрү )
• Дүйнөнү үн жана көркөм образдарда чагылдырган искусствонун бир түрү.

Кыргыз эли өз улутунун адабиятын, маданиятын, үрп-адатын,

салт-санаасын сактап келген байыркы улуу элдердин бири. Музыкасы да байыртадан эле жаралып, жашоо-тиричилик менен эриш-аркак өнүккөн. Аны иликтей келсек, нечен кылымдарга терең кетет.

Элдик музыка аспаптыкжана ырчылык аткаруучулукөнөрлөр

болуп эки багытта өсүп-өнүгүп келди. Аспаптарда аткаруучулук

өнөр боюнча комузчулук, кыл кыякчылык, чоорчулук жана башка-ларды айтсак болот жана ар бир аспаптын аткаруучулары болорун

билесиңер.

Ал эми ырчылык өнөр дастан айтуучулар, төкмө акындар, ырчы-обончулар болуп үч топко бөлүнөт. Күүчүлөр да, ырчылар да өз

чыгармаларында элдин жашоо-тиричилигин, жаратылышты, жаны-барларды чагылдырышкан. Алар түрдүү мүнөздөгү ар кандай чы-гармаларды жаратып, өздөрү аткарышкан.

Музыкатерапия же жан дүйнөнү дарылоо

• Ар түрдүү музыка адамдын психикасына, ден соолугуна кандай таасирин тийгизерин баардыгыбыз эле биле бербейбиз.Азыркы заманбап музыкалык технология,анын ичинде музыкатерапия,дегеле музыкалык искусство адамдын аң-сезимин,жөндөмдүүгүн өстүрүгө жардам берет.Ошондой эле кээ бир музыкалар адамдын психикасын бузуп,ден соолугуна зыян келтирерин окмуштуулар изилдеп чыгышкан.

Музыканын даарылык касиети

• Музыка -сооротуу,тынчтандыруу,басылтуу менен дарылануу үчүн,ошондой эле чарчаган кезде эс алууга жардам берет. Инсандын иммунитетин көтөрүүгө,денедеги заттардын алмашуусун жакшыртуугажана оруунун алгачкы пайда болуу процессин төмөндөтүүгөмузыканын жардам берери илимде далилденген.Адамдын организмине музыканын тийгизген таасири жана алгачкы илимий божомолдорду Пифагор айткан.

Музыканын пайдасы

• Музыкада жазылган мелодияларда адамды дүүлүктүрүгө түртүп туруучу касиети бар экендигин аныкташкан.Мындай акыбалда согушууга же урушууга психологиялык жактан даяр болуп,тайманбастык акыбалга келерин айтышкан.1917-жылга чейин орус илимпоздору музыка адамдын ден соолугна пайдалуу экенин колдоп келишкен.Психолог,физиолог жана таланттуударыгер В.М.Бехтеров тастыктаган.

Ырдоо –организм үчүн жакшы массаж

• Ырдоо процесси организмге керектүү болгон күчтүү стимулдаштырат.Ырдап жатканда үндүн термелүү кыймылы вибромассаж болуп эсептелет.Ошондуктан ырчылар үн аппараттары туура коюлгандыктан,бир канча саат чарчабайырдашат.Ырдап жатканда чарчап калбашы үчүн эки ийинди бош кармап,башты жогору көтөрүп,өзүңдү жеңүүчү катар сезүү менен бир аз добуш менен ырдоо пайдалуу.Мында адамдын баш мээси ,организмдин баардык системасы өсүп-өнүгүп,ийгиликтүү иштөөсү үчүн жардамын бере баштайт.