1. “Россия Федерациясенең Мәгариф турында” №273- ФЗ номерлы законы ( 29.12.2012)
2. “Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында” Татарстан Республикасы Законы.( 11.10.2013.)
3. “2013-2020 нче елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы Дәүләт программасы” .
4. Татар теленнән гомумибелем бирүнең дәүләт стандарты. – ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, Казан, 2008.
5. Татар телендә урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен татар теленнән программа (5-11 нче сыйныфлар). – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2011.
6. Татар телендә гомуми төп белем бирү мәктәпләре (V-IX сыйныфлар) өчен татар әдәбиятыннан авторлык (эш) программасы /Ф.Ә.Ганиева,
Л.Г. Сабирова.-Казан: Мәгариф нәшрияты, 2014.
8. Дәреслек.Ф.Ә.Ганиева, М.Д. Гарифуллина. Әдәбият, 6 сыйныф: татар телендә гомуми белем бирү өчен уку әсбабы, Казан: Мәгариф нәшрияты,2014.
Татар әдәбиятыннан эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
Структурасы – теория ярдәме белән, әдәби әсәрләргә анализ ясап, эчтәлек табу. Белем компонентлары өчәү: теория, өйрәнелә торган объект һәм алар арасындагы бәйләнеш – анализ гамәле.
Укыту планында 6 нчы сыйныфта татар әдәбиятыннан атнага 2 сәгать вакыт бирелә. Татар әдәбиятыннан тематик планны “Татар урта гомуми белем бирү мәктәпләрендә альтернатив дәреслекләрдән әдәбият укыту программасы”на (А.Яхин, 5-11сыйныф, 2008) нигезләнеп төзедем. Программада 70 сәгать каралган: әдәби төрләр, жанрлар – 50 сәгать, кабатлау – 10 сәгать, класстан тыш уку – 10 сәгать.
6 нчы сыйныфта балалар әле гади төзелешле әсәрләргә генә анализ ясый алалар. Катлаулыракларына күчәр өчен, белем запасы туплау дәвам итә. Әдәби төрләрнең һәм жанрларның үзенчәлекләрен өйрәнәләр. Әдәби төрләр әсәрләрнең бик аз сыйфатларын гына гомумиләштерәләр. Жанрлар үзенчәлеге булып гомумиләшкән сыйфатлар да чикле. Ә әсәр сыйфатларының исәбе юк. Гомумидән хосусыйга төшү - өйрәнү алымнарының иң мөһимнәреннән берсе. Программада шул юл сайланды.
| № | Сәг. саны | Тема | Дәрес тибы | Эшчәнлек төре | Көтелгән нәтиҗәләр | Шәхескә кагылышлы һәм метапредметлы нәтиҗәләр (УУГ) формалашу | Дата |
| План | Факт |
| 1 | 1 | Матур әдәбият.Дөньяны үзләштерүнең беренче баскычы буларак мифология. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Мифларны уку, эчтәлеген сөйләргә өйрәнү; нинди күренеш тасвирлан ганын аңлата алу.
| Дөньяны үзләштерүнең беренче баскычы буларак мифологияне аңлау .Мифларда борынгы чор халыкларының табигать законнарын аңларга - күзалларга омтылулары. | Шәхси:укуга карата кызыксыну хисе булу; халык авыз иҗаты әсәрләре белән кызыксындыру, әдәбиятны өйрәнүнең әһәмиятен төшенү. Регулятив:укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга һәм эшнең дөреслеген тикшерергә өйрәнү; Танып белү:тиешле мәгълүматны дәреслектән таба белү; Коммуникатив:башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү. |
|
|
| 2 | 1 | "Алып кешеләр","Җил иясе җил чыгара"мифлары. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | -Сорауарга тулы һәм төгәл җаваплар бирергә күнегү. Әңгәмә кора белү. | ”Алып кешеләр”, ”Җил иясе җил чыгара”мифларында чынбарлыкны хыял ярдәмендә аңлатырга омтылу. | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 3 | 1 | "Җил иясе җил чыгара"мифы. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Әңгәмә кора белү. | Дөнья халыклары иҗат иткән һәм татар халык мифлары арасында уртаклык -аерымлыклар. | Шәхси:табигать турында кайгырту; Регулятив:эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү; Танып белү:укытучы һәм иптәшләре белән эшләгән эшләргә нәтиҗә ясый белү; Коммуникатив:төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша белү. |
|
|
| 4-5 | 2 | Халык авыз иҗатында җыр жанры. “Кара урман”,”Гөлҗамал”.
“Туган ил” Н.Исәнбәт сүзләре . “Яшә, Республикам”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Халык авыз иҗатында җыр жанрының тоткан урынын ачыклау. Каршылык төрләрен аера белү. Җырларны төркемләү. Татар халык җырларына хас үзенчәлекләр. Көй һәм сүз тәңгәллеге. “ Моң” төшенчәсе. Озын һәм кыска җырлар, такмаклар. | Сүзлек өстендә эш. Каршылык тудыручы сүзләр,фикерләр уйлау.-татар халык җырларының төрләре турында мәгълүмат алу; “Әдәбият белеме сүзлеге”ннән файдаланып, җыр турында мәгълүмат туплау. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 6 | 1 | Халык авыз иҗатында кыска җырлар. Болгар иленең кызлары. Пугач явы. | Иҗади дәрес. | Татармузыкасыныңүзенчәлекләребеләнтанышу; - җыр текстларын яттан өйрәнү;
| Җыр төзелешеннән файдаланып, сюжет төзергә өйрәтү. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү; |
|
|
| 7-8 | 2 | Практик дәрес.Сәнгать төре буларак матур әдәбият. Әдәби әсәр: эчтәлек һәм форма. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Әдәби әсәр: эчтәлек һәм форма ягыннан анализ. | Сәнгать төре буларак матур әдәбият. Әдәби әсәр: эчтәлек һәм форманы аңлау, анализ ясый алу. Әдәби әсәрләрнең өч төргә бүленүе. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү; |
|
|
| 9 | 1 | Каюм Насыйри иҗаты. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | К.Насыйриның тормышы, иҗаты, мәгърифәтче әшчәнлеге белән таныштыру. | Тормыш-чынбарлыкны чагылдыруда һәрберсенең үзенчәлекле алымнары, тасвирлаү чаралары булу. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 10-11 | 2 | Каюм Насыйри “Әбүгалисина”.
| Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Хикәя белән чагыштырып, повесть жанрынаера белү. “Әбүгалисина”әсәрен уку; эчтәлен эзлекле итеп сөйләргә өйрәнү. ”Әбүгалисина”әсәрен уку, анализлау. | Эпик һәм лирик төрләрнең сурәтләү материалын сайлап алу үзенчәлекләре. Бу ике төрнең үз эчендә жанрларга бүленеше. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 12
13 | 1
1 | Практик дәрес. Образларга чагыштырма характеристика бирү.
БСҮ Инша язу. ”Әбүгалисина белән Әбелхарис язмышыннан мин нинди нәтиҗәләр ясадым?” | Яңа белем үзләш-терү дәресе
Инша язу. | Образларга чагыштырма характеристика бирү.
Бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен үстерү. | Геройларга характеристика бирергә өйрәнү. Төп геройлар, ярдәмче персонаңлар, җыелма образлар.
Автор позициясеннән чыгып, үз фикереңне дәлилли белү. |
|
|
|
| 14 | 1 | Галимҗан Ибраһимов иҗаты. | Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе | “Алмачуар”хикә-ясендә нинди вакыйгалар тасвир- ланганын аерып алып сөйләргә; шул мисалда сюжетны танырга өйрәнергә. -Кемнәр, нинди хәлләр каршы куелганын ачыклап, конфликтны табарга өйрәнергә | Г.Ибраһимовның тормышы һәм иҗаты белән таныштыру .“Алмачуар” хикәясен укып өйрәнү. Хикәяләү үзенчәлеген: эпиклык (чор, урын, кешеләр язмышы) белән лириклыкның (Закирның бик көчле теләге, хыялы, эчке хис-кичерешләре, табигать күренешләре, Алмачуар образы) үзара аерылгысыз үрелеп тасвирлануда икәнлегенә анализ ясап бару. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 15-18 | 3 | Галимҗан Ибрагимов “Алмачуар”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Тема, проблема, идея. Әдәби алымнар: кабатлау, янәшәлек,каршы кую. Тел-стиль чараларын табу. | Алмачуар образы) үзара аерылгысыз үрелеп тасвирлануда икәнлегенә анализ ясап бару. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 19-20 | 2 | БСҮ. Дәрестән тыш уку.Ф.Яруллин “Урман әкияте” хикәясе. | Бәйләнешле сөйләм үстерү. | Ф.Яруллин “Урман әкияте” хикәясенә анализ ясау. | Мөстәкыйль рәвештә анализ ясый алу. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 21
| 1 | Гали Рәхим иҗаты
| Яңа белем үзләш-терү дәресе | Гали Рәхимнең иҗаты турында кыскача мәгълүмат бирү. | Гали Рәхимнең иҗаты турында кыскача мәгълүмат бирү. | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 22-23 | 2 | Гали Рәхим “Яз әкиятләре”. |
| ”Яз әкиятләре” хикәясе мисалында күчерелмә мәгънә, аллегория, символлар турындасөйләшү. Образлардагы яшерелгән мәгънәне - контекстны ачыклау Тел-сурәтләү чараларын табу. Эчтәлек: вакыйга, күренеш, яшерен эчтәлек, контекст. | Табигать образларында кеше сыйфатларын тасвирлау, әдәби алым икәнен истә калдыру. “Яз әкиятләре” хикәясе мисалында күчерелмә мәгънә, аллегория, символлар турында сөйләшү. Образлардагы яшерелгән мәгънәне - контекстны ачыклау | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 24 | 1 | БСҮ Инша язу “Табигать образларында кеше характерының сыйфатлары”. | Бәйләнешле сөйләм үстерү. | Инша язу “Табигать образларында кеше характерының сыйфатлары”. | Инша язу “Табигать образларында кеше характерының сыйфатлары”. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 25 | 1 | Дәрдемәнд иҗаты. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Дәрдмәнтнең тормышы, иҗаты һәм әдәбиятта үзенчәлекле урыны турында кыскача өйрәнү. | Дәрдмәнтнең тормышы, иҗаты.. Исеме, тәхәллүсе. | Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 26 | 1 | Дәрдемәнд “Видагъ”. | Белем һәм күнекмәләрне гомумиләштерү дәресе | Күңелендәге катлаулы, каршылыклы хис-кичерешләре.. | Күңелендәге катлаулы, каршылыклы хис-кичерешләрен ачып бирү. | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 27 | 1 | Дәрдемәнд “Каләмгә хитаб”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Махсус тел-сурәтләү чаралары: эпитет, метафора, чагыштыру. | Күңелендәге катлаулы, каршылыклы хис-кичерешләрен ачып бирү. |
|
|
|
| 28 | 1 | Сәгыйть Рәмиев иҗаты | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Иҗади: тасвирланган хис-кичеешләрне аңлап, тәңгәл интонация белән уку.
| С.Рәмиевнең тормышы, иҗаты турында кыскача мәгълүмат.
| Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 29 | 1 | Сәгыйть Рәмиев “Уку”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Язучы иҗаты белән танышу, Шигырьләргә анализ ясау. | Шигырьләрдәге төп фикер, хис-кичерешләр һәм аларның күтәренке хис-пафос белән яңгыравын төшенү. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 30 | 1 | . Сәгыйть Рәмиев “Авыл”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Ике шагыйрьнең әсәрләрен чагыштыру. | Тормышка һәм үзенә ышаныч белән каравы, яктылыкка чакыру- өндәү пафосы. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 31 | 1 | Галиәсгар Камал иҗаты. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Г.Камал турын- да истәлекләр белән танышу.
| Драма төренең үзенчәлекләре. Барлык сәнгать төрләрен дә берләштергән театр сәнгатенең нигезен тәшкил итүе. Театр һәм драматургия бердәмлеге. Г.Камалның театр, драматургия тарихында урыны роле .
| Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 32-34
| 3
| Галиәсгар Камал “Беренче театр”.
| Бәйләнешле сөйләм үстерү.
| Караган спектакльләрне искә төшереп, комедияне таный белү.”Беренче театр”әсәренең эчтәлеген эзлекле итеп сөйләү. | ”Беренче театр”да көлүне тудырган сәбәпләр: махсус уйлап табылган ситуация, характерлы персонажлар, диалоглар. Әсәргә анализ: конфликтлар, сюжет хәрәкәте, төп геройлар, ярдәмче персонажлар. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 35 | 1
| Габдулла Тукай иҗаты. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Г.Тукай турында белгәннәрне искә төшерү, шигырьләрен яттан сөйләү. Биографиясенең картасын ясау.
| Г.Тукайның тормышы, иҗаты, татар әдәбиятында тоткан урыны турында белгәннәрне искә төшерү. Күрсәтмә материаллар ярдәмендә әстәмә белем бирү
| Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 36
37-38 | 1
2 | Татар әдәбиятында беренче автобиографик әсәр.
Габдулла Тукай “Исемдә калганнар”.
| Яңа белем үзләш-терү дәресе | Сорауларга тулы җаваплар бирергә, әңгәмә корырга күнегү.
Тукайның кешеләргә, үз язмышына, яшәгән чорына мөнәсәбәте чагылышын өйрәнү. | Татар әдәбиятында беренче автобиографик әсәр булган “Исемдә калганнар”ның язылу тарихы.
Балачак кичерешләрен тудырган сәбәпләр. Хикәяләү үзенчәлеге, хикәяләүче образы. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 39-40 | 2 | Практик дәрес. Лирик әсәрне анализлау. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Лирик жанрлар ,пейзаж лирикасы,табигать образлары.Әдәби алымнар: кабатлау, янәшәлек, каршы кую элементларын өйрәнү. | Лирик төрнең нинди фикер, хис белдерү үзенчәлегеннән чыгып, үз эчендә жанр-ларга бүленүен өйрәнгән әсәрләр миса-лында аңлату. Лирика төшенчәсен ныгы ту. | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 41 | 1 | Һади Такташ иҗаты.
| Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Һади Такташ иҗатын өйрәнү. | Һади Такташ иҗатын өйрәнү.
| Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 42 | 1 | Һади Такташ “Урман”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Шигъри образларны таный һәм аларда белдерелгән мәгънәне, хис -кичерешләрне аңлата белү. Дөрес интонация белән укырга күнегү. | Һ.Такташ шигырьләрен укып өйрәнү; алардагы лирик герой образын ачыклау. Шуңа бәйләп, Такташ турында сөйләшү, шәхесен чоры белән бәйләү. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 43-44 | 2 | Һади Такташ “Пи-би-би-бип...”. “Болай гади җыр гына...” | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Шигъри образларны таный һәм аларда белдерелгән мәгънәне, хис -кичерешләрне аңлата белү. Дөрес интонация белән укырга күнегү. | Лирик герой, образлар системасы,сурәтләү чаралары. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 45
| 1 | Ибраһим Гази иҗаты. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Ибраһим Гази иҗаты белән танышу.
| Ибраһим Гази иҗаты белән танышу. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 46-47 | 2 | Ибраһим Гази “Кояш артыннан киткән тургай”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Хикәяләрнең эчтәлеген һәм форма сын ачыклау: кон-фликт,аның сәбәбе, чишелешенә бәйләп әсәрнең идея, проблемасын билгеләү күнекмәлнрен үстерү. | Халык авыз иҗаты һәм матур әдәбият- ның уртаклык -аерымлыкларын искә төшерү. Автор хикәяләвенә, персонажлар сөйләменә, деталь образларга, су-рәтләү чараларының төгәллегенә игъ-тибар итеп хикәяләрне укып өйрәнергә | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 48 | 1 | Сыйныфтан тыш уку. И.Гази “Өч Мәхмүт” әсәре. | Бәйләнешле сөйләм үстерү
| Мөстәкыйль рәвештә анализ ясый алу. | Мөстәкыйль рәвештә анализ ясый алу. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 49 | 1 | Рабит Батулла иҗаты. | Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе | Рабит Батулла иҗаты белән танышу.
| Рабит Батулла иҗаты белән танышу. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 50 | 1 | Рабит Батулла “Имче”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Хикәяләрнең эчтәлеген һәм форма сын ачыклау: кон-фликт,аның сәбәбе, чишелешенә бәйләп әсәрнең идея, проблемасын билгеләү күнекмәлнрен үстерү. | . Автор хикәяләвенә, персонажлар сөйләменә, деталь образларга, су-рәтләү чараларының төгәллегенә игъ-тибар итеп хикәяләрне укып өйрәнергә | Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 51
| 1 | Рабит Батулла “Көчек”. “Чагыр”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Әсәрнең идея, проблемасын билгеләү күнекмәлнрен үстерү. | Автор хикәяләвенә, персонажлар сөйләменә, деталь образларга, су-рәтләү чараларының төгәллегенә игъ-тибар итеп хикәяләрне укып өйрәнү. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 52 | 1 | Индивидуаль эш. .Рабит Батулла әсәрләре. | Мөстәкыйль эш. | Индивидуаль эш. Иҗади уку күнекмәләрен үстерү | Индивидуаль эш үтәү күнекмәләре.132-133 битләр. | Шәхси:күзаллый һәм хыяллана белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: үз фикерңне дәлилләү; белемнәрне иҗади эш вакытында куллана белү; Коммуникатив: телдән һәм язма сөйләмне төзи белү; иптәшләреңне һәм укытучыны ишетә һәм тыңлый белү; |
|
|
| 53 | 1 | Сыйныфтан тыш уку. М.Җ әлил “Ана бәйрәме” | Сыйныфтан тыш уку. | Иҗади уку күнекмәләрен үстерү |
| Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 54 | 1 | Роберт Миңнуллин иҗаты. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Р.Миңнуллин иҗаты, әдәбияттагы урыны. Иҗади уку күнекмәләрен үстерү | Р.Миңнуллин иҗаты, әдәбияттагы урыны, дәрәҗәле исемнәре турында мәгълүмат. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 55
| 1 | Роберт Миңнуллин “Энекәш кирәк миңа”. “Шундый минем туган ягым”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Шигырьләрнең геройлары турында фикер алышу; балачакка гына хас сый-фатларны табу, үзең белән чагыштыру. | Шигырьләрен укып анализлау. Лирик герой образын һәм әсәр героен аерырга күнегү. |
|
|
|
| 56
| 1
| Роберт Миңнуллин “Әни, мин көчек күрдем”. “Кайтыйк ла үзебезгә”. | Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе | Иҗади уку күнекмәләрен үстерү | “Энекәш кирәк миңа”, “Әни, мин көчек күрдем”,”Шундый минем туган ягым”,”Кайтыйк ла үзе-безгә!” шигырьләрендә образлар байлыгы, геройлар төрлелеге. | Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 57-58
| 2
| Ф.Яруллин “Ак төнбоек”. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Хикәянең геройлары турында фикер алышу; балачакка гына хас сый-фатларны табу, үзең белән чагыштыру. | Вакыйга,геройлар. Конфликт һәм сюжет этаплары. Әсәр героен аерырга күнегү. Ф.Яруллин “Бер өмет” шигырен ятларга. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 59 | 1 | Баллада жанры. | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Эпик һәм лирик төрләрнең үзенчәлекләре. Символик образлар. | Балладаның үзенчәлекләрен: конкрет вакыйганы, геройларны сурәтләве . |
|
|
|
| 60
| 1 | “Сандугач һәм чишмә”. М. Җәлил | Яңа белем үзләш-терү дәресе | Эпик һәм лирик төрләрнең үзенчәлекләрен искә төше реп кабатлау; балладаларның эчтәлеген әсәрдәге кичерешләр яңгырашында сөйли белү; төп образлар-ны, төп мәгънәләрне таба, аңлата белү.
| Эпик төр сыйфаты; гадәттән тыш, тылысымга якын хәлләр, көчле соклану, горурлану хисләре;капма каршы кую алымы, символик образлар, арттыру-көчәйтү алымнары - лирик төргә хас сыйфатларны һәр әсәрдә табып күрсәтә бару. | Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү. |
|
|
| 61
| 1 | И. Юзеев иҗаты һәм тормыш юлы.” Бакчачы турында баллада”. | Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе | Эпик һәм лирик төрләрнең үзенчәлекләрен искә төше реп кабатлау; сыйфатларны һәр әсәрдә табып күрсәтә бару.
| Сыйфатларны һәр әсәрдә табып күрсәтә бару. | Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү. |
|
|
| 62
| 1
| “Йолдыз кашка турында баллада”. И. Юзеев
| Белем һәм күнекмә-ләрне камилләштерү дәресе
| Баллада үзенчәлекләрен искә төшереп кабатлау; сыйфатларны һәр әсәрдә табып күрсәтә бару. “Йолдыз кашка турында баллада”, ятларга.
| Үзенчәлекләрне искә төше реп кабатлау; сыйфатларны һәр әсәрдә табып күрсәтә Хикәя һәм повесть жанрлары белән ча-гыштырып, романның сыйфатлары, уртаклык һәм аермалары турында сөйлә-шү бару. | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
| 63 | 1 | Әхмәт Фәйзи иҗаты. | Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе | Ә.Фәйзи иҗаты турында белешмә бирү. Эпик төр жанры- роман.
| Ә.Фәйзи иҗаты турында белешмә бирү. | Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү |
|
|
| 64-65
66-67
68
69 | 2
2
1
1 | Әхмәт Фәйзи “Тукай”.
“Тукай”романы.
Административ контроль тест.
Дәрестән тыш уку.Л.Шагыйрьҗан “Тукай тавышы”. | Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе
Белем һәм күнекмә-ләрне гомумиләштерү дәресе
Контроль дәрес.
Бәйләнешле сөйләм үстерү.
| .”Зур күләмле әсәрнең эпизодларын хәтердә калдырып, эчтәлеген сөйләү.
Тукай тормышы - ның вакыйгаларга,яшәгән шартларга, янәшәсендәге шәхесләргә бәйле булуын аңлату; характеры чыныга баруын дәлилләү
Укучыларның белемен тикшерү.
Тукай турында сәнгать әсәрләрен өйрәнү. | Хикәя һәм повесть жанрлары белән ча-гыштырып, романның сыйфатлары, уртаклык һәм аермалары турында сөйлә-шү. Өйрәнгән әсәрләр мисалында эпик төргә йомгак ясауӘ.Фәйзи иҗаты турында белешмә бирү. Тукай” романының язылу тарихы. Әсәрне укып анализлау. “Исемдә калганнар” белән чагыштырып, Ә.Фәйзинең үз Тукаен иҗат иткәнлеге, автор нияте, фантазиясе турында сөйләшү.
Укучыларның белемен тикшерү.
Тукай турында сәнгать әсәрләре. |
Шәхси:“башкаларга карата түземлек” төшенчәсен кабул итү, аларның кадерен белү; Регулятив: үз җавабыңны яки иптәшеңнең җавабын раслау өчен кагыйдәгә таянырга мөмкин икәнен аңларга; Танып белү: предметларны чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын билгели белү; Коммуникатив: дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә катнаша белү; үзеңнең эш-гамәлләреңне аңлата белү; парларда эшли белү.
Шәхси:укуга уңай караш булдыру; Регулятив:укытучы белән берлектә яңа уку мәсьәләсе куя белү; куелган мәсьәне чишү өчен дөрес юл сайлый белү; Танып белү:кирәкле сүзләр группасын яки сүзләрне тизрәк эзләп табу, уку, сүзлекләрдә иркен ориентлашу өчен алфавитны яхшы үзләштерү; Коммуникатив:күршең белән хезмәттәшлек итү
|
|
|
| 70 | 1 | БСҮ Инша язу. “Мин кемнәрдән үрнәк алам”. | Бәйләнешле сөйләм үстерү. | Әдәби әсәрләрне тормыш мисаллары белән бәйләп, инша язу. | Инша язарга күнегү, белгәнне ныгыту | Регулятив: эш өчен максат куя белү; Танып белү: төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; Коммуникатив:сөйләм этикеты нормаларын үтәү:исәнләшә, саубуллаша, рәхмәт белдерә белү; парларда эшли белү |
|
|
3 325
18 114 
