Технологическая карта урока

Урока этап

Хьехархочун болх

Дешархой болх

УДД

Урока кийчо яр.

Этапа лоарх1ам:

Керда тема т1аэца дешархой кийчбар. 

Моаршал хаттар. Берашта ловца баккхар.

Бераш, классе хьачудоаг1аш, оаш са истола т1а ядача листашта юкъера цхьацца шоашта хозаг1а хетача бесах йола лист хьаийцар. Цар

бесашка хьежжа цхьана 1оховша. Йиъ тоабаг1а декъалу шо. (Ц1е, сийна, баьццара, 1ажаг1а).

Моаршал юхадерзаду. Болх бе кийча хилар гойт.

Личностни: шоашта уллув баг1ачарца а классе мел волчунца а машаре, дог дийла, 1имерза болга гойт.

Коммуникативни:

хьехархочунца а берашца а, цхьа барт а болаш, болх бе лаьрх1а болга гойт.

Хьалха 1омадаь ховш долчун актуализаци .

Этапа лоарх1ам: дешархошка шоашка урока тема а лоарх1ам а белгалбайтар.

-1одешал вай урока эпиграф лаьрх1а дола улга т1ара дешаш.

-Малав цу дешай автор?

Мишта кхетаду оаш цу дешай ма1ан?

- Хьанна хетаяь хургья таханара вай урок?

- Фу довзаргда вайна тахан?

Янднаькъан Хамарзий Джамалда ва.

Дешархоша шоашта хетар оал.

Янднаькъан Хамарзий Джамалда ва.

Поэта вахара никъи кхоллами.

Коммуникативни:

1. Диалога юкъе дакъа лаца хар.

2. Шийна йовзаш йола метта говзал лелае хар.

Личностни:

1. Ше шийна контроль лелаяр.

Таханарча вай урока тема я…

Вахар поэзеца долаш, поэзи вахарца йолаш дIабихьар Яндиев Хамарзий Джамалда ший никъ. Заманца кIезига дика хьийга а цо кIезига хьийста а саг вар из. Цхьабакъда, Джамалда а, из санна бола къонахий а, гIалгIай къам мо мара, боханзар цу замах, гора оттанзар, бовнзар нахацара, мехкацара, дуненцара чам. Эздел, денал шийца а долаш, ца вохаш, чакхвала мегар цунна. Визза поэт а ваь, дIаоттавир цу халонаша Яндиев Хамарзий Джамалда. Бераш, Яндиев Хамарзий Джамалда цIи шоана тахан юххьанца хозаш яц, пхелагIча, ялхлагIча, ворхIлагIча, ийслагIча классашка оаш цун тайп – тайпара стихаш дагахьа Iомаяьй, шаьра, къоастаеш йийша а йийшай. ЦIераш яхал, шоашта дагайоагIача, шоашта дег чу йийшача стихай.

Дешархоша тайп – тайпара ц1ераш тохк уроках.

«ДоттагIал», «Со зIамига волча хана», «Форда тIа мух баьлча», «Фийг», «Гуйра», «ГIала ягIа», «Керда шу», «Бага», «Даьй дагабеха», «Наьнага», «Малхара каша», «ДагадоагIа сона», «ЙиIий илли».

Дагахьа ховчар дагахьа хьаювца а мегаргья.

Регулятивни:

1. Урока тема белгаляр.

2. Шоаш бергбола болх белгалбар .

Познавательни:

1.Уроках хозаш йолча информаци яшхар, кертерадар белгалдар.

 Коммуникативни:

1.Диалога юкъе дакъа лацар, гонахьарчарга ладувг1ар, шийна хетар алар.

Керда тема йовзар.

Поэтах дола дош.

Шоайла д1а-хьа хаттараш телар.

Яндиев Х.Д. лоацца хоам бар.

З1амига тесташ.

Рефлекси:

Ц1аг1а кийчо яьча тоабашта дош далар.

1 тоаба:

Поэта бера ханара шераш дIадахар из ваьча юрта Балте. Цигара дицлургдоаца лоаман сурташ дег чу дийшар поэта. Михаца къувсаш ягIа дай гIалаш, маьлхара кашамаш, зIамига лоаман оахамаш, Маьт – лоамах йоахка хьагIараш, цкъа бирсо, цкъа лаьгIо дода Тирк… - дерриганех хьахилар Джамалдина поэзен ганз.

Ала деза, цун деша говзалца бола безам эггара хьалха дегIабоалабаьр даь – нана хилар. Диъ шу даьлча нана йоцаш висача кIаьнкага хьожаш, цунна нанна метта хинна дIаэттача йоккхача сага Iалаьмате дукха тамашийна хоза халкъа иллеш, оаламаш, фаьлгаш ховра. Низ болча Кавказа лоамий сица долаш мел дар цунна хьалха «къоагадеш гучадаьккхар цо».

1925 шера Балтерча школе деша эттар из. Школерча библиотека «да» хилар цох. Цу чу эггара хьалха дайзар Джамалдийна эрсий а кхыча къамий а поэзи, литература, ший къаман истори: архитектурни памятникаш, вахара хало дукха Iайша боккхий нах, Граждански тIем тIа майра лийта мехкахой.

Диъ шера юртарча школе дийшача, из отт Буро тIарча Индустриальни техникуме кийчон отделене деша. Цхьабакъда, хургволча поэта дега гарт поэзега гIерта даьлар. МугIра тIехьа мугI отташ, поэзен ший тайппара долча къамаьлага баьлар мотт: стихаш язъе волавелар Джамалда. Уж техникума пенгазеташ тIа кепаетташ хиннаяр.

Вахарцара дола ший дакъа корадир Джамалдана. Грозне дIаболабелар Джамалдий поэтически никъ. 1936 шера «Ленина никъ» яхача газета литературни гIонча хул цох.цу газета оагIоношка кепаетта йолаелар цун хьалхара стихаш. Уж, массаволча саго, лакха мах хоадабеш, тIа а ийцар, цох хуллашехь цIияха поэт а хилар. ЦIаьхха хилар анна хете а поэта цу денга кхача гIерташ хьабенар тоъал никъ бар. Поэзеца вахар дIаийна вола зIамига саг дIаийцар йоазонхой Союза членалла. 1937 – 1944 шерашка Нохч – ГIалгIал йоазонхой Союза председатель хилар цох.

Поэзен юкъевена дIаэттача хана денз Яндиев Джамалда гайтар къаьстта ший белгалонаш а йолаш, говза поэзи кхолламхо волга.

2 тоаба: Даьхен хетадаь муг1араш.

Яндиев Хамарзий Джамалдийна кхоллама юкъе керттера моттиг дIалоац дукха езача «дошоча» Даьхенна дег тIара доагIача мугIараша. Даьхен хетаяь цун стихаш хьагулйича, бIарча а доккха а Даьхен сурт отт бIарга хьалха.

Даьхе ювцача хана цун истори хьоахаю паэта: миска ахархо санна лелаш я Даьхе, дахчан нохарца лаьтта оах цо, воI вайна нана санна елхаш хиннай, жIалеша тийда кхакха санна йола кетар ювхаш хиннай.

Йоккхача Даьхенцара безам хьалкхув поэта ше ваьча, даьй баьхача меттигара безамгара.

Дукхча стихашка Даьхен хам баьчул тIехьагIа, поэта дег тIара дув буъ, ше тешаме воI хургхиларах: «Дув буъ аз хьона»:

Се дийна мел ва

Хьа хам бе,

Дош лу аз хьона

Сай мотт мел лув

Хьо хестаде,

Ва сийдола са наьна лаьтта»!

3 тоаба: Даьхенна хетаяь цхьа стихотворени яшхар.

Личностни: поэта вахара а кхоллама а никъ бовзар бахьан долаш, ше цун къамах хиларах доаккхал дар.

Коммуникативни:

1.Дувзаденна монологически къамаьл дар.

2. Наха дувцачунга ладувг1ар, диалог хьаллаца кийча хилар.

.

Познавательные УУД:

1.Анализировать, сравнивать, группировать, делать выводы;

2. Проверка знаний и умений.

Коммуникативные УУД:

1.Осуществлять контроль.

2. Владеть монологической речью; адекватно использовать речевые средства для решения коммуникативных задач.

3.Свободно излагать свои мысли в устной и письменной форме.

4. Слушать и слышать других, быть готовым корректировать свою точку зрения.Строить речевые высказывания в устной форме, формулировать собственное мнение. Формирование нравственно-ценностных качеств личности

ёРегулятивные УУД:

1.Соотносить цели и результаты своей деятельности;

2. Определяют степень успешности работы согласно критериям.

Коммуникативные УУД:

1. Соблюдать нормы культуры речи в процессе учебной деятельности и речевой практики;

Отчеты групп и задавание вопросов по содержанию друг другу.2. Слышать и слушать других, быть готовым корректировать свою точку зрения;

3. Строить связанное монологическое высказывание

Самостоятельное адекватное оценивание правильности выполнения действия.

Уметь оценивать свою деятельность на уроке, подвести итог проделанной работе.