Тема: КРнын транспорт комплекси

География мугалими: Жекшенбеков Арслан Таалайбекович

« »_____2020-ж ______________

Сабактын план – конспектиси

Сабактын темасы: Кыргыз Республикасынын транспорт комплекси

Сабактын максаттары:

Сабактын максаты:

Билим берүүчүлүк: Материалдык өндүрүштүн жетектөөчү тармагы транспорттун түрлөрү жана географиялык айырмачылыктары боюнча түшүнүк алышат.

1. Өнүктүрүүчүлүк: Окуучулардын ой жүгүртүүсү, таанып билүүсү калыптанат. Транспорт комплексин жашоодогу жана чарбадагы маанисин жеткирүү.

2. Тарбия берүүчүлүк: Окуучулар бири-бирин сыйлоого, биргелешип иштөөгө тарбияланат. Окуучуларды Ата-Мекенди сүйүүгө жана таанып билүүгө үйрөтүү

3. Көрсөткүчтөр: Жогорудагы максаттар ишке ашат, эгерде окуучу:

• Тема боюнча түшүнгөндөрүн кеңири айтып бере алса.

• Алган билимдеринин негизинде таанып билүүсү артса.

• Берилген тапшырмаларды биргелешип так иштей алышса.

Сабактын усулу: Интерактивдүү, топтордо иштөө.

Сабактын тиби: Жаңы билимди өздөштүрүү.

Сабактын жабдылышы: КРнын саясий картасы, сүрөттөр, карточка, слайд.

Сабактын этабы: 1. Уюштуруу иши.

Окуучулардын катышын, даярдыктарын текшерүү.

Класстын тазалыгын кароо, класста жагымдуу маанай түзүү. Топторго бөлүү.

Транспорт комплекси

Кыргыз Республикасынын эл чарбасынын негизги тармактарынын бири транспорт болуп саналат.Транспорттун онугушу республиканын ондургуч кучторунун онугушу менен жайгашуусуна жана калктын санына байланыштуу.Анткени алар жук алмашуунун коломун , жуктун улушун жана канчалык аралыкка жеткирилерин аныктайт. Траспорттун баардык туру Кыргызстанда бар; аларга темир жол, автомобиль, аба, суу, куур, электрондук транспорт кирет. Бул транспорттун бардык турлору оз ара чогулуп бирдиктуу транспорттук системаны тузот.

Кыргызстанда бардык транспорттун туру боюнча ташылган жуктун коломунун 96,4%и автомобилге ,2,7%и темир жолго, 0,8%и куур транспортуна , ал эми жургунчулорду ташуу коломунун негизги улушу (92,5%и) автобуска , 2,7%и – таксиге ,4,6%и троллейбуска ,0,1%и тиемир жолго жана 0,1%и аба жолуна туура келет.

Тоолуу , таатал рельеф темир жол курулушуна кыйынчылык келтиргендиктен, республикадагы транспорттун негизги тармагы автомобиль транспорту болуп саналат.

Темир жол транспорту

Кыргызстандын башка олколор жана райондор менен экономикалык байланыш тузуусундо темир жол транспортунун мааниси зор.

Республикадагы жалпы темир жолунун узундугу 423,9 км (2009),бири-бири менен байланышпаган эки участоктон турат :анын 322,7 км и республиканын тундугундо : Чалдыбар-Бишкек –Балыкчы; туштукто Ош ,Жалал-абад, Кызыл-Кыя, Кок-Жангак ,Таш-Комур шаарларына кеткен кыска жолдор бар.

Олкодо темир жол курулушу 4 этапта жургузулгон. Согуш алдында 1940-ж. Кант-Быстровка темир жолун куруу башталып ,ал 1942-ж. аяктаган. Чуй ороонунун батыштан чыгышка чейин итемир жол кесип отуп, ал экономиканын мындан ары онугуусуна зор оболго болгон. 1950-ж Боом капчыгайы аркылуу эн татаал , тоолуу рельефтуу участок –Кемин –Балыкчы темир жолун салуу улантылып, Ысык-Кол, Нарын облустарынын экономикасын онуктурууго чон салым кошкон. Алар 1948-жылга чейин Жамбыл темир жол болумуно караган.

Бишкектин тундук тараптагы Казакстандын Чуй бекетине жол салуу да кызыктуу, себеби азыры Чуй-Кулан-Бишкектин аралыгы 277км,