Витаминдер
Витаминдер
A, E,
D, K
C,B1,B2,
B6,PP,P,
B9
Майда эрүүчү
Сууда эрүүчү
Витамин жетишпестик
Түрлөрү
Авитаминоз
Гиповитаминоз
Гиповитаминоз – организмдин витаминдерге болгон муктаждыгы толук канааттандырылбаган учурда пайда болгон ооруу.
Авитаминозы - витамин жетишсиздигинин оор т\р\,тамак-ашта узак убакыт боюу витаминдердин жоктугу же алардын сиё\\с\н\н бузулуусу.
С витамини (аскорбин кислотасы)
Витамин С - мощный антиоксидант. Он играет важную роль в регуляции окислительно-восстановительных процессов, участвует в синтезе коллагена и проколлагена, обмене фолиевой кислоты и железа, регулирует свертываемость крови, нормализует проницаемость капилляров, необходим для кроветворения, оказывает противовоспалительное и потивоаллергическое действие.
Витамин С является фактором защиты организма oт последствий стресса, улучшает способность организма усваивать кальций и железо, выводить токсичные медь, свинец и ртуть.
Булагы
С витамини (аскорбин кислотасы)
Витамин С – к\чт\\ антиоксидант. Ал кычкылдануу-калыбына кел\\ реакцияларын регуляцялоодо маанил\\ роль ойнойт, коллаген менен проколлагендин синтезине катышат, фолиевой кислота менен темирдин алмашуусуна, кандын уюшун регуляциялайт, капиллярлардан ът\\с\н нормалдаштырат, кан тамырларга керек, сезген\\гъ жана аллергияга каршы турат..
Витамин С стресстен кийинки организмди коргоочу, кальций менен темирдин сиёир\\н\ жънгъ салат, уулуу жез,коргошун,сымапты организмден чыгарат.
Формуласы
Таасири
Витамин В 1(тиамин)
Витамин B1 необходим для окислительного декарбоксилирования кетокислот, (пировиноградной и молочной), синтеза ацетилхолина, он участвует в углеводном обмене и связанных с ним энергетическом, жировом, белковом, водно-солевом обмене, оказывает регулирующее воздействие на деятельность нервной системы, улучшает циркуляцию крови и участвует в кроветворении.
Тиамин оптимизирует познавательную активность и функции мозга. Он оказывает положительное действие на уровень энергии, рост, нормальный аппетит, способность к обучению и необходим для тонуса мышц пищеварительного тракта, желудка и сердца. Антиоксидант, защищает организм от разрушительного воздействия старения, алкоголя и табака.
Майда ,ирик тартылган ундан жасалган нан жана нан азыктары, крупы (жанчылбаган к\р\ч жана суулуу), ънгън буудай, г\р\ч акшагы, жашылчалар(спаржа, брокколи, брюссель капустасы), жаёгактар, апельсин, ж\з\м, кайналы, кайналы кагы, итмурун жемиши; жемиштер (токой б\лд\ркън\, , карагат, чычырканак). Тиамина- горохто , сулууда жана гречкада, жаёгактарда, салада къп.
Булагы
Витамин В 1(тиамин)
Витамин B1 кетокислотанын декарбоксилденип кычкылдануусу \ч\н керек , (пировинограддык жана с\тт\\), ацетилхолиндин синтези, углеводдук метаболизмге жана байланышкан энергиялык май,белок,суу-туз алмашуусуна катышатнервсистемасын жънгъ салуучу таасирин тийгизет,кан айланууну жакшыртат жана кан тамырлардын пайда болуусуна катышат.
Тиамин мээнин функциясын жана таанып бил\\ иш аракеттерин оптималдаштырат. Ал энергия катары ъс\\гъ,нормалдуу аппетит,окууга болгон жъндъмд\\л\кт\,тамак сиёир\\ трактынын,ашказан,ж\рък булчуёдарына оё таасир берет. Антиоксидант, организмди бузуучу картаюга,тамеки.алкогольго таасир этет.
Формуласы
Таасири
Витамин В 2(рибофлавин)
Витамин B 2 интенсифицирует процессы обмена веществ в организме, участвует в метаболизме белков, жиров и углеводов, необходим для образования красных кровяных телец и антител, для дыхания клеток и роста. Он облегчает поглощение кислорода клетками кожи, ногтей и волос, улучшает состояние органа зрения, принимая, наряду с витамином A, участие в процессах темновой адаптации, снижает усталость глаз и играет большую роль в предотвращении катаракты.
Булактары: ачыткы, жашылчалардын жалбырактары, дандар (гречка менен сулуу), горох, дандардын кабыгы жана т\й\лд\г\, нан, боор, бъйрък, эт, балык, сыр, с\т, йогурт, пресстелген быштак, жумуртканын белогу.
Булагы
Витамин В 2(рибофлавин)
Витамин B 2 организмдеги зат алмашуу процесстерин к\чътът,углевод,белок,май алмашууга катышат,эритроциттердин жана антителолордун пайда болушу,клетканын дем алуусу жана ъс\\с\ \ч\н керек.Ал теринин тырнактын,чачтын клеткаларына кычкылтекти сиёир\\гъ къмъктъшът,кър\\ органыны абалын жакшыртат.А витамини менен катар,караёгыга адаптация процессине катышат,къзд\н чарчоосун азайтып,катарактанын алдын алууда чоё роль ойнойт.
Формуласы
Таасири
Витамин В 9(фолиевая кислота)
Фолиевая кислота участвует в окислительно-восстановительных процессах,принимает активное участие в процессах регуляции функций органов кроветворения. Также положительно влияет на функции кишечника и печени, повышает содержание холина в печени и препятствует ее жировой инфильтрации, поддерживает иммунную систему, способствует нормальному образованию и функционированию белых кровяных телец.
Булактары:буурчак,дашыл жалбырактуу жашылчалар,сабиз,дан ъс\мд\ктър\(арпа)гречкажана сулу улпагы,буурчак,ачыткы,курма,козу карындар,тамыр ъс\мд\ктър\,боор,уй эти,козу,чочко эти,тоок эти,жумуртканын сарысы,с\т,быштак,лосось,тунец.
Булагы
Витамин В 9(фолиевая кислота)
Фолиевая кислота кычкылдануу-калыбына кел\\ процессине катышаткан т\з\\ч\ органдардын функцияларын жънгъ салуу процесстерине активт\\ катышат. Ошондой эле боордун,ичегилердин ишине оё таасирин тийгизет,боордогу холиндин курамын жогорулатат жана андан майдын ът\\с\нъ жол бербейт,иммундук системаны колдойт.
Лейкоциттердин иштъъс\нъ жана калыптанышына къмъктъшът.
Формуласы
Таасири
Витамин Р (биофлавоноиддер)
Витамин Р является эффективным антиоксидантом. Биофлавоноиды повышают устойчивость организма к воздействию неблагоприятных внешних факторов, замедляют процессы старения.
Нормализует и поддерживает структуру, эластичность, функцию и проницаемость кровеносных сосудов, предупреждают их склеротическое поражение, способствуют расширению сосудов и поддержанию нормального давления крови; снимают отеки, улучшают кровообращение, препятствуя развитию варикозной болезни. Биофлавоноиды способствуют усвояемости витамина С и продлевают его воздействие. Они обладают антибактериальным действием, благодаря катехинам, которые участвуют в создании защиты от простуд и инфекций.
Р витамини айрыкча цитрус жемиштеринде,кара карагатта,ит мурун жемишинде,ат кулакта,салатта,кък чайда,гречкада бар.
Бир аз помидор,ж\з\м,капуста,петрушка,кара ър\к,алма,жемиштерде кездешт.
Бул витаминдер организмде ънд\р\лбъгънд\ктън к\н\мд\к рационго киргизилиши керек.
Булагы
Витамин Р эффективт\\ антиоксидантом. Биофлавоноиддер организмдин жагымсыз сырткы факторлорго туруштук бер\\с\н жогорулатат,карылык процессин жайлатат.
Кан тамырлардын тиръъ\ т\з\л\ш\н, ийкемд\\л\г\н,ъткър\\ жъндъмд\\л\г\н нормалдаштырат.Скелеротикалык бузулуусун алдын алат,кан тамырларын ърк\ндътът,кан агууну,шишик,кан айлануу системасын жакшыртат.варикоздук кан тамырлардын ън\г\\с\нъ жол бербейт.
Биофлавоноиддер С витамининин сиёирилишине къмък къмък кърсътът,анын таасирин узартат.Алар сууктан жана инфекциялардан коргонуу т\з\\гъ катышкан катехиндердин аркасында бактерияга каршы таасирге ээ.
Витамин Р (биофлавоноиддер)
Формуласы
Таасири
Витамин PP (никотин кислотасы, ниацин; никотинамид)
Ниацин активизирует «работу» большой группы ферментов (дегидрогеназ), участвующих в окислительно- востановительных реакциях, которые протекают в клетках. Никотинамидные коферменты играют важную роль в тканевом дыхании.
Булактары:уйдун боору,ачыткы ,брокколи,сабиз ,быштак,ж\гър\,курма,жумуртка,балык,с\т,жер жаёгак,чочко эти,картошка,помидор.
Р витаминине бай чъптър:
беденин,уйгактын тамыры,ромашка,женьшень,чалкан,сулу,петрушка,жалбыз,малина жалбырактары,кызыл беде,ит мурун жемиши,шалфей,козу кулак.
Булагы
Витамин PP (никотин кислотасы, ниацин; никотинамид)
Ниацин чоё топтогу ферменттердин «ишин» активтештирет(дегидрогеназ),клеткадагы кычкылдануу-калыбынакел\\ реакцияларына катышат. Никотинамиддик коферменттер дем алуу ткандарында чоё роль ойнойт.
Формуласы
Таасири
Витамин А (ретинол)
Впервые витамин А был выделен из моркови, поэтому от английского carrot (морковь) произошло название группы витаминов А - каротиноиды. Витамин А участвует в окислительно-восстановительных процессах, регуляции синтеза белков, способствует нормальному обмену веществ, функции клеточных и субклеточных мембран, играет важную роль в формировании костей и зубов, а также жировых отложений; необходим для роста новых клеток, замедляет процесс старения.
Издавна известно влияние витамина А на зрение. Витамин А благотворно влияет на функционирование легких.
Булактары:Сары жана жашыл жашылчалар(сабиз,ашкабак,шпинат,броколли,кък пияз,жашыл петрушка,болгар таттуу калемпирде)чанактуулардан (лоя,горох),шабдалы,ър\к,алма,ж\з\м,дарбыз,коон,кокон гилас,каймак май,балык майында,боордо,с\ттъ ,маргаринде,сметанда,быштакта,сырда жумуртканын сарысында кездешет
Булактары
Витамин А (ретинол)
Биринчи витамин А сабизден алынган, ошондуктан англ. carrot (сабиз) витаминон А тобу – каротиноиддер деп аталат. Витамин А белокторду синтездъън\ регуляцилоо,зат алмашууну нормалдаштыруу,клеткадагы жана субклеткадагы мембраналардын кызматы тиштердин жана съъктърд\н калыптанышына,жаёы клеткалардын ъс\ш\ картаюуну кечеёдетип,майларды топтоондогу кычкылдануу-калыбына кел\\ процессине катышат.
Витамина А къзд\н кър\\с\нъ таасир этет. Витамин А ъпкън\н жакшы иштъъс\н камсыздайт.
Формуласы
Таасири
Витамин Е (токоферола ацетат)
Витамин Е улучшает циркуляцию крови, необходим для регенерации тканей, полезен при предменструальном синдроме и лечении фиброзных заболевания груди. Он обеспечивает нормальную свертываемость крови и заживление; снижает возможность образования шрамов от некоторых ран; снижает кровяное давление; способствует предупреждению катаракт; улучшает атлетические достижения; снимает судороги ног; поддерживает здоровье нервов и мускулов; укрепляя стенки капилляров; предотвращает анемию.
Ъс\мд\к майлары: к\н карама,пахтаж\гър\, ; уруктардан алма,жаёгактар (бадам, жер жаёгак), турнепс, жашыл жалбырактуу жашылчалар, дандар, чанактуулар, жумуртка сарысында , боордо, с\ттъ, сулууда, соя, буудай жана анын ъс\нд\с\. Чъптър да витамином Е ге бай: каакым, люцерна, льняное семя, чалкан, овес, малина жалбырагы, ит мурундун жемишинде.
Булагы
Витамин Е кандын циркуляциясын жакшыртат, ткандардын регенерациясы \ч\н керек, полезен при менструалдык синдром алдында пайдалуу жан фибриоздук кък\рък оорууларын дарылоодо колдонулат.Кандын жакшы уюшуна жана жандануусуна;жарааттагы кээ бир шрамдар;кан басымын тъмъндътът;дын пайда болуусун тъмъндътът; способствует предупреждению катаракттаны эскерт\\гъ жъндъмд\\;буттун калтыроосун тъмъндътът;булчуёдардын жана невтердин саламатыгын колдойт; капиллярлардын дубалдарын бекмдейт; анемияны алдын алат.
Витамин Е (токоферола ацетаты)
Формуласы
Таасири
Витамина D – негизги кызматы нормалдуу ъс\\н\ жана съъктърд\н ъс\\с\н камсыздайт,рахит жана остеопороздун алдын. Минералдык зат алмашууну жънгъ салат,съък ткандарында жана дентинде кальцийдин бъл\н\ш\нъ ъбългът\зътсъъкт\н остеомалакациясынын(жумшаруусунун)алдын алат.Булчуёдардын алсыздыгын алдын алат,калкан безинин кызматы жана нормалдуу кан уюушун жогорулатат. Витамин D рактын жана клеткаларынын ъс\\с\нъ тоскоол болот, бул анын с\т безиндеги,энелик бездеги,простатит,мээ жана лейкоз рагынын алдын алуу жана дарылоодо натыйжалуу болот.
Витамин D (кальциферол)
Формуласы
Таасири
Гипервитаминоз
- Гѝпервитамино́з — бул,бир же бир нече витаминдин(тамак-аш же витамин камтыган препараттардын курамында)ашыкча жогорку дозасы менен мас болуу.