
Полuан на eгренxiнiy предметтi eгренген хоостыра, eгренiс салтарларын тузалан полчатханы хоостыра паза предметче чидiглерi
(Личностные, метапредметные и предметные
Результаты освоения учебного предмета)
“Хакас тiлi” предметтi ӧӧн школада ÿгренген соонда, полған на ÿгренҷi сағыс-кӧгiс алғыдар салтарлар (СКА) (личностные результаты) пiлерге кирек:
СКА-1. Хакас тiлiнiң, хакастарның чуртазындағы тузазын паза аның Хакас Республиканың халых чон чуртазында орнын;
СКА-2. Хакас тiлiнiң, пос чонының паза тиксi тÿрк чоннарының культуразының чардығы полчатханыны;
СКА-3. Тӧреен тiл чонның сағыс-кӧгiзiнең, чуртас хонығынаң, аның пос оңдайлығ культуразынаң пик палғалыстығ полчатаханын;
СКА-4. Хакас тiлiнiң пос оңдайлығ, пай тiл полчатханын паза аны хайраллирға кирек полчатханын;
СКА-5. Тiл чонны пiр чон полчатханын киречелепчеткен культураның чардығы полчатханын;
СКА-6. Тӧреен тiл кiзiнiң чон аразында кибiрли тудынарының паза чоох апар полчатханының тӧстее полчатханын.
Ӧӧн школаның программазы хоостыра “Хакас тiлi” предметтi ÿгренгеннер предметче алғым салтарлар (ПА) (метапредметные результаты) пiлерге кирек:
ПА-1. Чоох апарарының прай кӧрiмнерiн пiлерге (хығырарға паза орта ÿннендiрерге);
ПА-2. Пазылған пiчiктi паза олаңай чоохты оңнирға;
ПА-3. Искен алай хығырған нименiң ӧӧн сағызын алай кирек чардығын таап поларға;
ПА-4. Искен нименi толдыра, хысхаҷахти алай таллап читiр поларға;
ПА-5. Аймах-пасха жанрлардаң алылған паза стильлернең пазылған тексттернiң ӧӧн сағызын паза стильiн таап пiлерге;
ПА-6. Аймах-пасха сӧстiктернең, книгаларнаң, Интернет материалларынаң паза ан. пасх. тузаланып, кирек материаллар таап, орта тузалан пiлерге;
ПА-7. Чоохтағы нимелернi тiл, стиль саринаң тиңнестiр пiлерге;
ПА-8. Тексттiң пÿдiзiн пiлерге паза ӧӧн сағызын табарға, аны чардыхтарға чарарға, чарыдарға;
ПА-9. Чоохтазарға паза пазарға;
ПА-10. Пос алынҷа алай класснаң хада идер тоғыстың пӧгiнiн, аның изерiзiн оңнирға, тоғыс хоостыра чидiглернi паспин паза пазып паалап поларға;
ПА-11. Искен алай хығырған тексттi план, конспект хоостыра чоохтап алай аннотация пазып читiр поларға;
ПА-12. Пирiлген жанр чоох ситуациязы хоостыра, паспин алай пазып, аймах-пасха стильлернең тузаланып, тексттер пÿдiрерге;
ПА-13. Постың сағызын пазып алай паспин иптiг читiр поларға;
ПА-14. Пiр паза iкi кiзiнiң чооғының аймах-пасха кӧрiмнерiнең тузалан поларға;
ПА-15. Чоохта хакас тiлiнiң орта чоохтанар оңдайларынаң, аның сӧстiг пайынаң, грамматика паза стиль синнерiнең, пiчiк пасчатса, орта пазарынҷа паза танығлар турғызарынҷа синнернең орта тузаланарға;
ПА-16. Чоохтазығда тiлнiң прай оңдайларын кибiрли тузаланарға;
ПА-17. Постың чооғын сизiнерге, паалап поларға, чоохта идiлген алҷаастарны тузында тÿзедерге; пос пасхан тексттi чахсыландырарға паза тÿзедерге;
ПА-18. Улуғ искiрiглернең арғыстарының алнында чоох тут поларға; постың сағызын чит҅iрiп, аны киречiлеп, талазығларда паза ÿзÿрiглерде аралазарға;
ПА-19. Алған пiлiстi, кӧнiгiстернең чуртаста тузалан поларға; хакас тiлi предметче алған пiлiстернең, пасха предметтер ÿгренчетсе, тузалан поларға;
ПА-20. Аймах-пасха чоннар аразында пос чонның кибiрли тудынызынаң тузалан поларға.
“Хакас тiлi” предметтi ÿгренген хоостыра ÿгренҷiлернiң предмет салтарлары (П) (предметные результаты) полчалар:
П-1. Тiлнiң тузазынаңар, хакас тiлiнiң пос чонының тiл алысчаң тирии паза ХР хазна тiллерiнiң пiрсi полчатханынаңар, чонның тiлiнiң паза культуразының палғалыстығ полчатханынаңар, тiлнiң чонның чуртазындағы тузазынаңар оңнаныстары;
П-2. Тӧреен тiлнiң гуманитарнай наукалардағы орнын паза аның ÿгредiгдегi тузазын оңарчатханы;
П-3. Тiлдегi пiлiс ал полчатханы, тiлнiң чардыхтарының, аның оңнағларының удур-тӧдiр палғалыстығ полчатханын пiлчеткенi;
П-4. Тiлнiң ӧӧн оңдайларынаң таныс полчатханы: тiлдеңер наука паза аның чардыхтары, тiл паза чоох алызары, пазылған паза пазылбаан чоох; пiр кiзiнiң чооғы, iкi кiзiнiң чооғы паза оларның кӧрiмнерi; чоох ситуациязы; олаңай чоох, наука, публицистика, тоғыс стильлерi, хоос литератураның тiлi; чоохтың кӧрiмнерi; текст, тексттiң кӧрiмнерi; тiлнiң ӧӧң единицалары, оларның пiлдiрiглерi паза чоохта тузаланчатхан оңдайлары;
П-5. Хакас тiлiнiң сӧстiг пайынаңар паза фразеологиязынаңар, литература тiлiнiнiң синнерiнең чоох алысчаң синнердеңер пiлiс алып, оларнаң чоохта тузалан полчатханы;
П-6. Тiлнiңӧӧн оңнағларын, грамматика категорияларын таниры паза оларны ÿзÿрерi, аймах чоох ситуацияларында оларнаң килiстiре тузалан пiлчеткенi;
П-7. Сӧстернi аймах-пасха саринаң (тапсағлар, пÿдiзi паза пÿдiрiзi, морфология), сӧс пiрiгiстерiн паза чоохтағларны синтаксис саринаң, тексттi прай санинаң (пÿдiзi, ӧӧн пiлдiрiглерi, стиль, тiл саринаң, тiлнiң хоос оңдайларын тузаланчатханы хоостыра) ÿзÿр пiлчеткенi;
П-8. Тӧӧй паза чағын тузалығ сӧстернең грамматика формаларынаң чоохтағы тузазын оңниры паза оларны постың чооғында ипти тузалан полчатханы;
П-9. Пос тiлiнiң пай, сiлiг полчатханын оңниры, хоос литературадаң алылған тексттi ÿзÿрчетсе, чоохтың иптiг паза кибiрлiг полчатханын сизiнiп пiлчеткенi.
Хакас тiлiнең темаларны паза частарны ÿлестiрерi
8В класс
Частарның саны:прай – 68 час, неделяда – 2 час.
Ÿгредiг чылының пастағы чардығы – 32 урок; ÿгредiг чылының iкiнҷi чардығы – 36 урок
План хоостыра сыныхтағлығ тоғыстар:
Ÿгредiг чылының пастағы чардығы: хоза грамматика тоғыстығ сыныхтағлығ диктант – 1; изложение – 1; сочинение – 1; сыныхтағлығ тоғыс – 2.
Ÿгредiг чылының iкiнҷi чардығы: хоза грамматика тоғыстығ сыныхтағлығ диктант – 1; изложение – 1.
Чебодаева Л.И. Хакас тiлi. 8 кл.: тиксi ÿгредiг организацияларына электроннай приложениелiг учебник. – Хакасский язык. 8 кл.: учебник для общеобразовательных организаций с приложением к учебнику на электронном носителе. – Ағбан: Хакас книга издательствозы, 2014. – 192 с.
№ | Уроктың темазы | Тиксi ÿгредiг салтарлары | КЭС Ким ГИА | КПУ Ким ГИА | Дата |
| Сағыс-кӧгiс алғыдар салтарлар – личностные результаты | Предметче алғым салтарлар – метапредметные результаты | Предмет салтарлары – предметные результаты | П | Ф |
ХАКАС ТIЛIНЕҢЕР ТИКСI ПIЛIСТЕР |
| Хакас тbлb – тилекейдегi тbллернby аразында. | СКА-1. | ПА-4. | П-1. Хакас тbлbн тилекейдегi тbллернеy тиyнестiрiп.,оларныy тjjй паза пасха сариларын сизiнерi. | | | 4.09 | |
| Чайаачы тоғыс: пирiлген темаларға сочинение | СКА-4. | ПА-13. | П-5. Олuаннарныy чоохтарын алuыдары (Стр. 7, кӧн. 4). | | | 7.09 | |
7 КЛАССТА ИРТКЕНIН ХАТИРЫ |
| Пос алынҷа чоох чардыхтары | СКА-4. | ПА-3. | П-7. Пос алынҷа чоох чардыхтарын сағысха кирерi. | | | 11.09 | |
| Полызығлығчоох чардыхтары | СКА-4. | ПА-3. | П-7. Полызығлығ чоох чардыхтарын сағысха кирерi. | | | 14.09 | |
ТЕРМИНОЛОГИЯ |
| Хакас тiлiнiң терминнерi | СКА-4. | ПА-2. | П-4. Терминнеңер паза терминологиядаңар оңнағ пирерi. | | | 18.09 | |
| Хакас литература тiлiнiң лингвистика терминологиязы | СКА-3. | ПА-6. | П-3. Хакас литература тiлiнiң лингвистика терминологиязының тӧстелгенiнеңер пiлiстер пирерi. Терминологическай сӧстiктернең танызары. | | | 21.09 | |
ГРАММАТИКА: СИНТАКСИС ПАЗА ПУНКТУАЦИЯ |
| Синтаксис. Сӧс пiрiгiзi паза чоохтағ – синтаксистiң единицалары. | СКА-4 | ПА-15. | П-7. Синтаксистеңер тиксi пiлiстер пирерi. Синтаксистiңпаза морфологияның палғалызы. Сӧс пiрiгiзi паза чоохтағ – синтаксистiң единицалары полчатханын сизiндiрерi. | | | 25.09 | |
| Сӧс пiрiгiзi. Сӧстернi палғалыстырҷаң оңдайлар | СКА-4 | ПА-16. | П-4. Сӧс пiрiгiзiнеңер оңнағ пирерi. Сӧстернi палғалыстырҷаң оңдайлардаңар пiлiстер пирерi. | | | 28.09 | |
| Сӧс пiрiгiстерiнiң пÿдiзi | | ПА-16. | П-4. Олаңай паза хадыл сӧс пiрiгiстерi. Имялығ, идiлiс паза наречие сӧс пiрiгiстерi. Сӧс пiрiгiзiн ÿзÿрерi. | | | | |
IКI ӦӦН ЧЛЕННIГ ЧООХТАҒЛАР |
| Тараңхай паза тараңхай нимес чоохтағлар | СКА-4. | ПА-15. | П-7. Тараңхай паза тараңхай нимес чоохтағларны пасхалиры. | | | 2.10 | |
| Подлежащай паза аның пiлдiрiлчеткен оңдайлары | | ПА-15. | П-7. Подлежащайның пiлдiрiлчеткен оңдайларын пiлерi. | | | 5.10 | |
| Сказуемай паза аныңпiлiрiлчеткен оңдайлары | | ПА-15. | П-7. Сказуемайның пiлдiрiлчеткен оңдайларын пiлерi. | | | 9.10 | |
| Олаңай паза хадыл идiлiс сказуемайлар | | ПА-9. | П-7. Олаңай пазахадыл идiлiс сказуемайлардаңар пiлiстер пирерi. | | | 12.10 | |
| Олаңай паза хадыл имя сказуемайлар | | ПА-15. | П-7. Оланай паза хадыл имя сказуемайларданар пiлiстер пирерi. Сказуемайның паза подлежащайның санҷа паза сырайҷа согласованиезi. | | | 16.10 | |
| Подлежащайның паза сказуемайның аразында тире турғызары | | ПА-15. | П-7. Подлежащайның паза сказуемайның аразында тире орта турғыс полар пiлiстер пирерi. | | | 19.10 | |
| Хоза грамматика тоғыстығ сыныхтағлығ диктант “Н.Ф. Катанов” | СКА-4 | ПА-17 | Ÿгренҷiлернiң пiлiстерiн сыныхтиры. | | | 23.10 | |
| Толдырығ | | ПА-3. | П-7. Кӧнi паза тоғыртын толдырығлардаңар пiлiстер пирерi, оларның пiлдiрiлчеткенiн орта сизiнерi. | | | 26.10 | |
| Чарытхы | | ПА-3. | П-7. Чарытхы, аның пiлдiрiлчеткенiн орта сизiнерi. | | | 9.11 | |
| Приложениелер паза тиyнестiрiс кизектерi | | ПА-15. | П-7. Приложениелер паза тиyнестiрiс кизектерiнiy хыринда орта таныuлар турuызары | | | 13.11 | |
| Обстоятельство | | ПА-9. | П-7. Обстоятельствоны чоохтағда орта тузалан пiлерi. | | | 16.11 | |
| Обстоятельстволарның пӧлiктерi | | ПА-3. | П-7. Тус, действие оңдайы, син, орын, сылтағ, пӧгiн обстоятельстволарны танып пiлерi, пасхалап пiлерi. | | | 20.10 | |
| Iкi ӧӧн членнiг чоохтағлар темаҷа сыныхтағлығ тоғыс | | ПА-13. | П-7. Iкi ӧӧн членнiг чоохтағлардаңар алған пiлiстернi хатиры паза пиктирi. | | | 23.11 | |
ПIР ӦӦН ЧЛЕННIГ ЧООХТАҒЛАР |
| Пiр ӧӧн членнiг чоохтағлар. | | ПА-9. | П-7. Сказуемай чардыхтығ паза подлежащай чардыхтығ пiр ӧӧн членнiг олаңай чоохтағлардаңар пiлiстер пирерi. | | | 27.11 | |
| Сырайы iле кӧзiдiлген чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. Сырайы iле кӧзiдiлген чоохтағларны орта тузалан пiлерi. | | | 30.11 | |
| Сырайы iле нимес чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. Сырайы iле нимес чоохтағларны орта тузалан пiлерi. | | | 4.12 | |
| Сырай кӧзiдiлбеен чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. ПА-9Сырайы кӧзiдiлбеен чоохтағларны орта тузалан пiлерi. | | | 7.12 | |
| Тиксi сырайлығ чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. Тиксi сырайлығ чоохтағларны орта тузалан пiлерi. | | | 11.12 | |
| Адалыстығ чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. Адалыстығ чоохтағларны орта тузалан пiлерi. | | | 14.12 | |
| Изложение пазарга угренерге | СКА-3 | ПА-8 | П-9. Ÿгренҷiлернiң чоох пÿдiрер кӧнiгiстерiн алғыдары. (Стр. 71, кӧн. 103) | | | 18.12 | |
| Изложение пазары ”ЧирIмнiН сIлии” | СКА-3 | ПА-17 | П-9. | | | 21.12 | |
| Толдыра паза толдыра нимес чоохтағлар | | ПА-9 | П-7. Толдыра паза толдыра нимес чоохтағларны сизiн пiлерi, оларны пасхалап пiлерi. | | | 25.12 | |
| Пiр ӧӧн членнiг чоохтағлар темаҷа сыныхтағлығ тоғыс | | ПА-13 | П-7. Пiр ӧӧн членнiг чоохтағлардаңар алған пiлiстернi хатиры паза пиктирi. | | | 28.12. | |
СИДIКТЕЛГЕН ОЛАҢАЙ ЧООХТАҒЛАР |
| Тjjй членнiг чоохтаuлар | СКА-4 | ПА-9 | П-7. Тӧӧй членнiғ чоохтағларны таниры. | | | 11.01 | |
| Тӧӧй членнернi палғалыстырҷаң оңдайлар | | ПА-15 | П-7. Тӧӧй членнернi палғалыстырҷаң оңдайларны пiлерi. | | | 15.01 | |
| Тӧӧй членнер аразында запятой турғызары | | ПА-15 | П-7. Тjjй членнер аразындаuы таныuларны сизiнерi. | | | 18.01 | |
| Тӧӧй паза тӧӧй нимесчарытхылығ чоохтағлар | | ПА-3 | П-7. Тӧӧй паза тӧӧй нимес чарытхылығ чоохтағларны пасхалап пiлерi. | | | 22.01 | |
| Чоохтағның тӧӧй членнерiн тиксi адапчатхан сӧстер | | ПА-15. | П-7. Тjjй членнернi тиксi адапчатхан сjстернi пiлерi, таныuларны орта турғыс полары. | | | 25.01 | |
| Айланыстығ чоохтағлар | СКА-6 | ПА-14 | П-7. Айланыстығ чоохтағларны таниры, айланыстарны таап пiлерi. | | | 29.01 | |
| Айланыстарның кӧрiмнерi | | ПА-4 | П-7. Айланыстарның кӧрiмнерiн пiлерi. | | | 1.02 | |
0 | Айланыстығ чоохтағларныңхайдағÿннең адалчатханы, танығлар турғызары | | ПА-1 | П-7. Айланыстығ чоохтағларны орта ÿннең хығыр пiлерi. Айланыстығ чоохтағларда орта танығлар турғыс пiлерi. | | | 5.02 | |
| Кирiлген пÿдiрiстер, оларның чоохтағдағы тузазы паза орны. | | ПА-4 | П-7. Кирiлген пÿдiрiстернiң чоохтағдағы тузазын паза орнын сизiнерi. | | | 8.02 | |
| Кирiлген пÿдiрiстернiң тузазы хоостыра кӧрiмнерi | | ПА-9 | П-7. Кирiлген пeдiрiстернiy тузалары хоостыра кjрiмнерiн пiлерi. | | | 12.02 | |
| Суғылған пÿдiрiстiг чоохтағлар | | ПА-15 | П-7. Суғылған пÿдiрiстернiңчоохтағдағы орнын сизiнерi. | | | 15.02 | |
| Суғылған пÿдiрiстернiң тiлдегi тузазы. | | ПА-4 | П-7. Суuылuан пeдiрiстернiy тiлдегi тузазын пiлерi. | | | 19.02 | |
| Суғылған пÿдiрiстернiң пiлдiрiлчеткенi, оларны танығларнаң чарары. | | ПА-15 | П-7. Суғылған пÿдiрiстернiң нименең пiлдiрiлегнiн пiлерi, оларны танығларнаң орта чарарын сизiнерi. | | | 22.02 | |
ЧАРА ТУРЧАТХАН ЧЛЕННIГ ЧООХТАҒЛАР |
| Чоохтағның чара турчатхан членнерi | | ПА-9 | П-7. Чоохтаuныy iкiнxi орынныu членнерiнiy чара турчатхан оyдайларын пiлерi. | | | 26.02 | |
| Чара турчатхан чарытхылар | | ПА-15 | П-7. Чара турчатхан чарытхыларны чоохтаuда таап полары, таныuларны орта турuыс полары. | | | 1.03 | |
| Чара турчатхан приложениелер | | ПА-15 | П-7. Чара турчатхан чарытхыны паза приложениенi пасхалап пiлерi. | | | 5.03 | |
| Чара турчатхан толдырыuлар | | ПА-15 | П-7. Чара турчатхан толдырыuларны чоохтаuда таап полары, таныuларны орта турuыс полары. | | | 12.03 | |
| Чара турчатхан обстоятельстволар | | ПА-15 | П-7. Чара турчатхан обстоятельстволарны чоохтаuда таап полары, таныuларны орта турuыс полары. | | | 15.03 | |
| Олаңай чоохтағны ÿзÿрерi | | ПА-13 | П-7. Олаңай чоохтағны ÿзÿр пiлерi. | | | 19.03 | |
| Изложение “Сынны табар ÿчÿн” | СКА-3 | ПА-13 | П-9.Ÿгренҷiлернiң чооғын алғыдары. (Стр. 104, кӧн. 151). | | | 22.03 | |
| Изложение пазары | СКА-3 | ПА-17 | П-9. | | | 2 .04 | |
ПАСХА КIЗIНIҢ ЧООҒЫН ЧИТIРҶЕҢ ОҢДАЙЛАР |
| Кӧнi паза тоғыртын чоох | СКА-6 | ПА-14 | | | | 5.04 | |
| Кjнb чоох iстiндегi авторныy сjстерi. | СКА-6 | ПА-14 | П-4. Кjнb чоох чоохтаuларында таныuларны орта турuызары | | | 9.04 | |
| Кjнb чоохта таныuлар турғызары | СКА-6 | ПА-15 | П-4. Кjнb чоохта таныuларны орта турuызары | | | 12.04 | |
| Iкi кiзiнiң чооғы. Танығлар турғызары | СКА-6 | ПА-14 ПА-15 | П-4. Кӧнi чоохтағы паза iкi кiзiнiң чооғындағы танығлар турғызарын сизiнерi, пасхалиры. | | | 16.04 | |
| Текст, аныңӧӧн пiлдiрiглерi | СКА-3 | ПА-8 | П-4. Тексттiy кjрiмiн, пeдiзiн паза оyдайларын пiлерi. Тексттi абзацтарға чар полары. | | | 19.04 | |
| Теманы таныхтаҷаңӧӧн оңдайлар | СКА-3 | ПА-8 | П-4. Тексттiy темазын таныхтаҷаң оңдайларнаң танызары, саuызын чарыт полары. | | | 23.04 | |
| Чоохтың кӧрiмнерi | СКА-5 | ПА-9 | П-4. Чоохтың кӧрiмнерiнең танызып, орта таап пiлерi. | | | 26.04 | |
| Чоохтың стильлерi (оңдайлары) | | ПА-15 | П-4. Чоохтың оңдайларынаң танызып, оларны орта таап пiлерi, пасхалап пiлерi. | | | 30.04 | |
| Публицистика тiлiнiң стильiнiң жанрлары, оларның пÿдiзi паза тiл оңдайлары | | ПА-5 | П-4. Публицистика тiлiнiң стильiнiy жанрларыныy пeдiзiн паза тiл оyдайларын пасхалап пiлерi. | | | 3.05 | |
| Репортаж | | ПА-5 | П-4. Репортажнаң танызып, аның чардыхтарын орта сизiн пiлерi. | | | 7.05 | |
| Статья | | ПА-5 | П-4. Статьяның пÿдiзiнең таныстырары. Статья пазар кӧнiгiстер пирерi. | | | 10.05 | |
| Очерк | | ПА-5 | П-4. Очерктiң пÿдiзiнең таныстырары. | | | 15.05 | |
| Репортаж, статья, очерктернi пасхалиры | | ПА-5 | П-4. Репортажты, статьяны паза очерктi пасхалиры. | | | 17.05 | |
| Хоза грамматика тоғыстығ сыныхтағлығ диктант “Иң аарлығ кiзi чир ÿстÿнде” | СКА-4 | ПА-17 | Eгренxiлернiy пiлiстерiн сыныхтиры. | | | 22.05 | |
| Ирткен темаларны тиксi хатиры | | | | | | 25.05 | |
«Согласовано»
ЗаместительдиректорапоУВР
«ХНГИим. Н.Ф.Катанова»
МайнагашевойА.М.________