Темœ: Уœнг. Дзырдтœ уœнгтыл дих кœнын.
Урочы нысан: 1.Бацамонын скъоладзаутœн уœнг. Куыд дих кœнœм дзырдтœ уœнгтыл.
2.Рацыд œрмœг фœлхат кœнын. Хъœлœсонтœ, œмхъœлœсонтœ.
З.Скъоладзауты разœнгард кœнын мадœлон œвзаг ахуыр кœнынмœ.
Урочы ифтонг: компьютер, интерактивон фœйнœг, чиныг, тетрад.
Урочы цыд:
1.Бацœттœгœнœн рœстœг.
Уœ бонтœ хорз, сывœллœттœ œмœ нœ абоны урочы уазджытœ.
(сывœллœттœ се ргом здахынц уазджытœм œмœ сын сœ сœртœй кувынц)
2.Хœдзармœ куыст сбœрœг кœнын:
- Сывœллœттœ абон уœ чи цы зœрдœйы уагимœ œрбацыд урокмœ, уый сбœрœг кœнœм.(œвдыст цœуы фœйнœгыл ныв). Уœдœ мœн фœнды цœмœй уœм урочы кœронмœ дœр уа ахœм зœрдœйы ахаст œмœ иууылдœр баззайат нœ урокœй разыйœ. Зœгъœм ныр иууылдœр нœ урочы девиз:
Цас уарзœм ирон œвзаг,
Уый зœгъœн дœр нœй
Мады рœвдыд, мады ад,
Базыдтам дœуœй. (иу чысыл œрлœууын мадœлон œвзагыл).
-Цы уын уыди лœвœрд хœдзармœ?
(фœззœджы тыххœй œмбисонд адих кœнын уœнгтыл œмœ йын йœ мидис райхалын.)
Фœз- зœг хор -зœн зœр -дœ -рухс.
(абарут œй фœйнœгимœ,афтœ кœмœн у, уый йœ къух сдарœт.)
- Цы хонœм уœдœ уœнг?
- Уœнг арœзт вœййы хъœлœсон œмœ иу œмхъœлœсонœй; вœййы хъœлœсон œмœ иу къорд œмхъœлœсонтœй: уœнг аразы хъœлœсон дамгъœ иунœгœй дœр (а-бон).
- Уœдœ абон нœ урочы дарддœр дзурдзыстœм «уœнг»-ыл, дзырд уœнгтыл куыд дих кœнœм, ууыл. «Уœнг» ма ноджы цы хонœм? (œрдзурын ыл цыбырœй)
3. Тетрœдты куыст.
Рафœлдахут уœ тетрœдтœ, фыссœм абоны нымœц. Къласы куыст. (фыссын интерактивон фœйнœгыл)
4. Сыгъдœгфыссынад.
Сыгъдœгфыссынадœн цы дамгъœ равзœрстон, уый хъуамœ базонат уœхœдœг. (œвдыст цœуы фœйнœгыл)
Фыссœм дамгъœ «œ», œрхъуыды ма кœнут «œ»- йœ райдайгœйœ ном. Адих œй кœнут уœнгтыл «Æх -сар»
-Цал уœнджы дзы ис?
- Цœмœн?
Фыссœм дарддœр ног рœнхъœй:
Фœ , кœ, ба , сœ, джи.
- Цы ныффыстам, уыдон цы сты? Уœнгтœ.
- Уœдœ цы хонœм уœнг? ( раиртœст зœрдыл œрлœууын кœнын).
Ахœццœ ма кœнут уœнгтœ цœмœй нœм дзы рауайа дзырдтœ. Дих сœ кœнут уœнгтыл афтœмœй.
Фœт-къуы, кœр -до, бал, сœ -нœф -сир, джитъ-ри.
- Бахахх дзы кœнут хъœлœсонты бын.
Цалуœнгон дзырдтœ сты? -Абарут сœ фœйнœгимœ. Уœлдай дзырд дзы кœцы у?
-Ахахх œй кœнут.
4. Хибарœй куыст. Саразут дзырдбœстытœ лœвœрд дзырдтœй. Абарут сœ фœйнœгимœ.
Иу дзырдбастимœ дзы œрхъуыды кœнут œмœ ныффыссут хъуыдыйад. Хъуыдыйады бахахх кœнут сœйраг уœнгтœ.
Хъуыдыйады дзырдтœ адих кœнут уœнгтыл. Зœгъœм : Дыргьдоны зайы сырх фœткъуытœ.
5. Чиныгимœ куыст: œххœст цœуы фœлтœрœн – 43, 22фарс.
Дих кœнынц дзырдтœ уœнгтыл œмœ сœ кœрœдзийвен бœрœг кœнынц. Кœд сын раст сты , уœд кœрœдзи къухтœ исынц.
(цин кœнынц кœрœдзийы хорздзинадыл).
6.Улœфты рœстœг.(цœстыты фœллад сисынœн).
Базонœм ма, уœдœ дарддœр кœй кой кœндзынœн ,уый.
Зарджытœ ,сабитœн
Чи фыста, чи уыд?
Чи радта ирœттœн
Диссаджы чиныг ? !
Чи уыд? (сывœллœттœ иумœ дзурынц),
Куыд чи уыд!
-Уарзон Къоста
Сауœрфыг, саурихи,
Сауцœст Къоста!
(œвдыст цœуы Къостайы презентации, цыбыр разныхас Къостайы цардыл)
Сывœллœттœ иу цалдœрœй кœсынц йе мдзœвгœтœ.
7. Къœйттœй куыст.
(сывœллœттœй алкœцы къорды раз дœр хœслœвœрд).
Ахœццœ кœнут хъуыдыйœдтœ:
- Ралœууыд сыгъзœрин...
- Атахтысты цъиутœ ...
- Бœлœсты сыфтœртœ...
- Бакœсут ма сœ кœрœдзи фœдыл. Цы нœм дзы рауад? (текст).
- Цы йын нœ фаг кœны ? Сœргонд.
- Куыд œй схонœн ис? Абарут œй фœйнœгимœ.
8. Тестытимœ куыст (сывœллœттœй алкœйы раз дœр ис тестытœ).
Уœнгтыл цы дзырдтœ нœ дих кœнынц, уыдон фœбœрœг кœн (+).
- Абарут сœ фœйнœгимœ.
рон | + |
хœдзар | |
тас | + |
бон абон | + |
| |
9. Урочы кœронбœттœн.
- Цœуыл дзырдтам нœ абоны урочы? Иухатт ма нœ зœрдыл œрлœууын кœнœм «уœнг». Цœмœй арœзт у уœнг?
- Цы фœцыд тынгдœр абоны урочы уœ зœрдœмœ?
- Цы уœм фœкасти зын?
Уœдœ нœ урок фœуыдзыстœм ахœм девизœй:
Рœстœг у нœ царды барœн
Аргъ кœнын ын зон.
Сœфт рœстœгœн нœй ссарœн,-
Нал уыдзœн «знон».
- Мœнмœ гœсгœ, сывœллœттœ нœ рœстœг дзœгъœлы нœ фесœфт абон, сымахмœ та куыд кœсы?
10. Сывœллœтты зœрдœйы ахаст бœрœг кœнын урочы кœрон. (œвдыст та цœуы ныв)
- Сывœллœттœ, кœд уœ абоны урокœй искœйы зœрдœ бацагайттон, уœд мын у тынг œхсызгон. Хœрзбон ! Нœ иннœ фембœлдмœ!