ТКУ по якутскому языку (Букубаар, Кронникова) "Үү, Өө дорҕооннор буукубалара" 1 класс

Уруок темата:

Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дор5ооннор буукубалара

Кылаас:

1 кылаас

Уруок сыала:

• Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоон буукубаларын кытта билсии, суруйа үөрэнии, , буукубаны дорҕоон арааһынан наардааһыны чиҥэтии

Уруок соруктара:

1. Дорҕоону сөпкө саҥарарга уос, тиис, тыл үлэтигэр дьарык;

2 Айымньыны таптаан ааҕарга уһуйуу, оҕону ааҕарга көҕүтүү;.

3. Бөлөҕүнэн үлэлиир үөрүйэхтэри сайыннарыы

Уруок тэрилэ:

тыл мадьыаллара, фишкалар

Үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ:

Тустаах үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ:

Үөрэх сатабылларын сайыннарыы түмүгэ:

Ытык өйдөбүллэри иңэрии түмүгэ:

- Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоону таба саҥарар; дорҕоон быһыытынан ырытар; Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоону тылга саҥаран истэн быһаарар; Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоон буукубатын сөпкө суруйар.

- тиэкиһи үчүгэйдик өйдүүр, ырытар, туһанар;

- сааһыгар сөп түбэһэр айымньы тылын суолтатын өйдүүр , быһаарар;

-үлэ араас көрүңэр сыал- сорук туруорунар, былаанныыр, түмүгүн сабаҕалыыр, үлэтин хонтуруолланар, сыаналана үөрэнэр;

-айымньы ис хоһоонун «сэрэйэр» дьоҕуру сайыннарар;

-үлэ кэмигэр бодоруһуу сиэрин тутуһан, бииргэ үлэлиир кыахтанар;

- диалог (кэпсэтии, санаа үллэстии, ыйы­талаһыы, о.д.а.) арааһын сатаан туһанар;

- санарар тылын сааһылаан дьон иннигэр сатаан санаатын үллэстэр;

-тугу билэрин-билбэтин, тугу ситэри үөрэтиэхтээҕин арааран өйдүүр.

- төрүт дорҕоон өйдөбүлэ;

- төрүт дьарык – норуот омук быһыытынан уратыта.

Уруок түһүмэхтэрэ

Үөрэх предметин үөрэтии түмүктэрэ:

Учуутал оңорор дьайыылара

Үөрэнээччи оңорор дьайыылара

1 түһүмэх. Үөрэх дьарыгар бэлэмнэнии

Бэйэни салайыныы, уруокка тэринии:

1. Бэйэ уруокка бэлэмин хонтуруолланыы;

2.Уруок сыалын толорорго туһаайыы

• Утуе кунунэн!

• Аламай кун сыламынан!

• Бу кун биьиэхэ учугэйи эрэ а5аллын!

• Утуе кунунэн!

• Аламай кун сыламынан!

• Бу кун биьиэхэ учугэйи эрэ а5аллын!

II түһүмэх. Тыыныыга, тылы имитэргэ үлэ

Дорҕооннору чуолкайдык саңарарга, ааҕарга үѳрэнии

Уруьуйдаан-уруьуйдаан

Тарбахтарбыт сылайдылар

Биир, икки, ус, туерт

Тарбахтарюыт сынньаналлар.

Биир, икки, ус, туерт,

Онтон эмиэ са5алыыллар

Илиилэрин хамсатан зарядка онорор

III түһүмэх. Хатылааһын

- Атын уруокка ылбыт билиитин туһанар;

- Кэпсэтиигэ кыттыһар, санаатын этэр.

• Ааспыт уруоктарга тугу барбыппытын хатылаан ылыаҕыҥ.

• Дорҕоон уонна буукуба туох уратылаахтарый?

- Бу буукубалар тустарынан тугу кэпсиэххит этэй?

• Оттон оҕолор, көрүҥ эрэ, бу туох буолуо дии саныыгыт? (буукубалар саспыттар)

• оҕолор эппиэттэрэ

IV түһүмэх.

Проблема туруоруу.

Уруок темата, сыала-соруга

-Оҕо уруок тиэмэтин арыйарга интэриэһэ көбөр, билиэн – көрүөн баҕарар;

- Таайар, сабаҕалыыр, тэңниир, ырытар дьоҕура сайдар;

-Доҕотторун санааларын истэр, бэйэтэ эмиэ тус санаалаах кэпсэтиигэ кыттар.

• Көрүҥ эрэ оҕолор, бу туох буолуой? Хайыырбыт буолуой?

• Оччоҕо билигин хайдах үлэлиирбит буолуой? (бөлөҕүнэн)

• Бөлөҕүнэн үлэлиир туох табыгастааҕый? (биир санааҕа кэлэбит, кэпсэтэбит)

• Туох биир санааҕа кэллигит?

Туохха маарынныырый?

Уруокпут тематын ким билэрий?

• Сүһүөхтэр. Сүһүөхтэри холбоон тыл таһаарабыт.

Оҕолор эппиэттэрэ, сабаҕалааьыннара.

Сабаҕалааһын эппиэттэр.

Уруок соруктарын туруораллар.

ү, ө дорҕоон буукубатын кытта билсии.

V түһүмэх. Тиэмэҕэ киирии

- Сананы билэр – көрөр дьайыыны оңорор: билиитин чопчулуур, хаңатар;

Дорҕоону араас өттүттэн чинчийэн көрөр.

1. Төрүт дорҕоон өйдөбүлэ

Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ буукубаны көрдөрүү, артикуляция, миэстэтин булларыы

- Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ саҥарабыт, дьиэтигэр ыалдьыттыаҕыҥ, бэйэ- бэйэбитин көрсүөҕүҥ, тылбыт таҥалайбытын таарыйар эбит.

• Өссө тугу этиэххит этэй? «Аймахтаах” дуо?

Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоон буукубата табылыыссаҕа ханна турарый?

2) Чинчийии

• Туох диэн санааҕа кэллигит?

• Өссө тугу этиэххитин баҕараҕыт?

Саҥаны билии

VI түһүмэх. Сынньалаҥ. Сүһүөхтэри ааҕыы

Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ буукубабыт дулҕанан ыстана- ыстана аһаҕастары кытта дорооболоһор. Уҥа атахпытынан, хаҥас атахпытынан, икки атахпытынан сүһүөхтэрии ааҕа ааҕа ыстанабыт.

ү, ө дорҕоону буукубатын бүтэй дорҕоон буукубаларын кытта холбоон ааҕаллар.

VII түһүмэх. Бөлөҕүнэн үлэ.

- бэйэ- бэйэлэрин истиһэр убаастаһар үөрүйэхтэрэ сайдар;

- сыаналыы, санааларын

этэ үөрэнэллэр;

- инники ылбыт билиитин билиңңи ылбыт билиитигэр тэңниир;

1) Таабырын таайыыта

Уелэс диэн тугуй? Туохха туттуллара буолуой? Ханна баарый?

1. Бөлөҕүнэн үлэлиэхпит

2. Тугу көрдөрөр тылый?

3. Дорҕоонунан көрдөрөбүт, сүһүөххэ араардыбыт.

4. Бу тылы буукубанан суруйабыт. Тоҕо буукубата элбээтэ?

5. Этиитэ толкуйдааҥ, уелэс диэн тылы туттан.

- Бөлөҕүнэн үлэ быраабылатын быһаарсаллар, капитан талаллар, үлэни үллэстэллэр.

-Бэйэлэрин билиилэрин байытарыгар дьулуhаллар.

- Библиотекаттан наадалаах матырыйаалы таба буларга үөрэнэллэр.

- Айымньы ис хоһоонугар сабаҕалааһын онороллор.

- Толкуйдууллар, санааларын сааһылыыллар:Оҕолор сананы билбиттэрин кэпсииллэр, санааларын үллэстэллэр,

VIII түһүмэх Ааҕыы

- тыллары таба ааҕар;

- кэпсэтиигэ кыттыһарҤ

-туруоруллубут ыйытыыларга эппиэттиир, бэйэ санаатын үллэстэр.

1) - 38 сирэйи арыйдыбыт

Столбикка баар тыллары ааҕыы;

Сыапачканан ааҕыы.

- Ханнык билбэт тылбыт баарый?

2) Тиэкискэ үлэ

- Аллараа текси буллубут, болҕойон истэбит. (учуутал ааҕыыта)

- Словарнай үлэ

IX түһүмэх Тарбаҕы эрчийии

• ханнык тыллары билэбитий Y-YY, ɵ-ɵɵ, Yɵ дорҕоонноох. Көрдөрөн иһэбит.

X түһүмэх

Сурук үлэтэ

Ыраастык, таба суруйарга, болҕомтоҕо үөрэнэллэр.

- Сурук үлэтигэр киирдибит. Үөрэнээччи хайдах олорорун көрөбүт.

1) Ыраастык суруйуу.

Илиибитин салгыҥҥа ыллыбыт. Батыһан суруйабыт.

2) Көрөн суруйуу диктана.

• - Тыллар көстүөхтэрэ, көрөбүт уонна суруйабыт, сүһүөххэ араарабыт.

Буукубаны суруйаллар.

XI түһүмэх. Рефлексия

Уруок бүтүүтэ бэйэлэрин сыаналана үөрэнэллэр:

Уруокка тугу билбиттэрин,

сатаабыттарын эбэтэр туох табыллыбатаҕын хонтуруолланаллар.

• Уруокпут бүтэрэ чугаһаата, туох санааҕа кэллигит, тугу биллибит, туохха үөрэннибит, тугу сөбүлээтигит, туохха ыарырҕаттыгыт?

Уруокка туох саңаны билбитин быһаарсар, сыаналанар.

Тугу эбии үөрэтиэхтэрин сөбүн быһаараллар, былааннаналлар.

XII түһүмэх Түмүк

• Биһиги уруокпут бүтэр, бары кыттыбыккытыгар махтал. Көрсүөххэ диэри.