Түштүк Батыш Тянь-Шань провинциясы

ТҮШТҮК-БАТЫШ

ТЯНЬ-ШАНЬ

ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНЬ

АЯНТЫ - 26,0 МИҢ КМ2

ТҮНДҮКТӨН - ТҮШТҮККӨ КАРАЙ - 370 КМ

БАТЫШТАН - ЧЫГЫШКА КАРАЙ - 150-160 КМ

ЭҢ БИЙИК ЖЕРИ – ҮЧ-СЕЙИТ (4818 М )

ГЕОГРАФИЯЛЫК ЖАЙГАШКАН АБАЛЫ

• ТҮНДҮГҮНӨН - ПИСКЕМ, ТАЛАС,

АЛА ТООЛОРУ

• ТҮШТҮГҮНӨН - КАРА-ДАРЫЯ АРКЫЛУУ

• БАТЫШЫНАН - МАМЛЕКЕТТИК

ЧЕК АРА АРКЫЛУУ

• ЧЫГЫШЫНАН - ФЕРГАНА ТООСУ

ТҮШТҮК - БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНДЫН РЕЛЬЕФИ

• Рельефинин негизинин Талас-Фергана тектоникалык жаракасын бойлоп жайгашкан Талас Ала-Тоосунун батыш бөлүгү жана Фергана тоо тизмеги түзөт.
• ПИСКЕМ - БЕШ-ТӨР (4395 М )
• ТАЛАС – МАНАС (4482 М )
• АТ-ОЙНОК – (3896 М )
• ЧАНДАЛАШ- (4114 М)
• ЧАТКАЛ- АФЛАТУН (4503 М )
• ФЕРГАНА- ҮЧ-СЕЙИТ (4818 М )

ФЕРГАНА ТОО ТИЗМЕГИНИН АЙРЫКТАРЫ

• СӨӨК

• ӨЗГӨН

• СЕРҮҮН-ДӨБӨ

• СУУНГАН-ТАШ

• БАБАШ-АТА

НАРЫН КАПЧЫГАЙЫНЫН ТҮНДҮК-БАТЫШ ЖАГЫНДАГЫ ТОО ТИЗМЕГИНИН АЙРЫКТАРЫ

• БАБАШ-АТАДАН БАШКА :

• ЧААК-ТОО

• КЕҢКОЛ

• ИСФАН-ЖАЙЛОО

• ТАКТАЛЫК

ГЕОЛОГИЯСЫ

• ЭҢ БАЙЫРКЫ БҮКТӨЛҮҮ

ПАЛЕЗОЙДУН БАШЫНДА КАЛЕДОН ТОО ПАЙДА

БОЛУУ ПРОЦЕССИНДЕ ТАЛАС АЛАТООСУ ЖАРАЛГАН.

• ПАЛЕЗОЙДУН ЭКИНЧИ ЖАРЫМЫНДА, ГЕРЦИН ТОО

ПАЙДА БОЛУУ ПРОЦЕССИНДЕ КАЛГАН ТООЛОР

ПАЙДА БОЛГОН .

• РЕЛЬЕФТИН АЗЫРКЫ КЕЛБЕТИ

НЕОГЕН МЕЗГИЛИНДЕ БАШТАЛГАН АЛЬПЫ ТОО

КАТТАЛЫШЫНЫН НАТЫЙЖАСЫНДА ТҮЗҮЛГӨН.

КЛИМАТЫ

• ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНДЫ КУРЧАП

ТУРГАН ТООЛОР ТҮНДҮКТҮН МУЗДАК АБА

МАССАСЫНЫН ЖОЛУНДА ТОСКООЛДУКТАРДЫ

ТҮЗҮП , КЛИМАТТЫН,ӨЗГӨЧӨ КЫШ

МЕЗГИЛИНИН КЛИМАТТЫК ШАРТТАРЫН БИР

КЫЙЛА ЖУМШАРТАТ.

• МЫНА УШУЛ КЛИМАТТЫК ШАРТКА

БАЙЛАНЫШТУУ БАЙЫРКЫ СУБТРОПИКАЛЫК

ТОРГОЙ ФЛОРАСЫНЫН КАЛДЫГЫ - МӨМӨ-

ЖАҢГАК ТОКОЮНУН КОМПЛЕКСИ

САКТАЛЫП КАЛГАН.

КЛИМАТЫ

• ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНЬ ПРОВИНЦИЯСЫНДА

ИЮЛДУН ОРТОЧО ТЕМПЕРАТУРАСЫ- 25-27 0 С

ЯНВАРДЫН ОРТОЧО ТЕМПЕРАТУРАСЫ - 1- 5 0 С

ЖЫЛДЫН ЖЫЛУУ МЕЗГИЛИ 210-225 КҮНГӨ СОЗУЛАТ

• КЫШТЫН КҮНҮ ТЕМПЕРАТУРАНЫН ЭҢ ТӨМӨН ТҮШКӨНҮ

-26 - 28 0 С

• АЛ ЭМИ ЖАЙКЫСЫН ТЕМПЕРАТУРА 41-42 0 С

• АТМОСФЕРАЛАК ЖААН-ЧАЧЫН

120-200 ММ ДЕН-350-400 ММ ЧЕЙИН

КЛИМАТЫ

• ЖААН-ЧАЧЫН ЭҢ КӨП ЖААГАН ЖЕРЛЕР

ФЕРГАНА ТОО ТИЗМЕГИНИН КАПТАЛДАРЫ ,

ӨЗГӨЧӨ БАТЫШКА, ТҮШТҮК-БАТЫШКА

КАРАГАН ӨРӨӨНДӨРДҮН ТӨРЛӨРҮ :

• ЖАЗЫ СУУСУНУН АЛАБЫНДА 1300 ММ
• САЛАМ-АЛИКТИН ИЧИНДЕ 700-1000 ММ
• АК-ТЕРЕК-ГАВАДА 900-1000 ММ

СУУЛАРЫ

• АГЫН СУУЛАРДЫН БАРДЫГЫ СЫР-ДАРЫЯНЫН

АЛАБЫНА КИРЕТ.

• ЧАТКАЛ СУУСУ - ЧЫРЧЫК ДАРЫЯСЫНЫН НЕГИЗГИ

ТҮЗҮҮЧҮСҮ

• КАРАСУУ,ПАЧАТА - НАРЫН ДАРЫЯСЫНЫН ОҢ

КУЙМАЛАРЫ

• АЛА-БУКА,КАСАНСАЙ,СУМСАР –СЫР-ДАРЫЯГА КУЮШАТ

• МАЙЛЫ-СУУ, КАРА-ҮҢКҮР, КӨГАРТ, ЖАЗЫ –

КАРА-ДАРЫЯНЫНЫ ОҢ КУЙМАЛАРЫ

• КАРА-КУЛЖА МЕНЕН ТАР СУУСУ -КАРАДАРЫЯНЫН

ТҮЗҮҮЧҮСҮ

СУУЛАРЫ

• ДАРЫЯЛАРЫ СУУНУ КЫШЫНДА ТОПТОЛГОН

КАРДЫН ЭРИШИНЕН ЖАНА ЖАЗГЫ ЖААГАН

ЖАМГЫРДЫН СУУЛАРЫНАН КУРАЛАТ.

• ЧАТКАЛ ЖАНА ТАР СУУЛАРЫ МӨҢГҮЛӨРДӨН

ДА КОШУМЧА СУУ АЛЫШАТ.

• ЧАТКАЛДЫН АЛАБЫНДАГЫ МӨҢГҮНҮН

АЯНТЫ-51 КМ 2

• ТАРДЫН АЛАБЫНДАГЫ МӨҢГҮНҮН

АЯНТЫ-90 КМ 2

СУУЛАРЫ

• АГЫН СУУЛАРДЫН ЖЫШТЫГЫ

ЖАНА СУУ ЧОГУЛТУУЧУ АЯНТЫНЫН

АР БИР ЧАРЧЫ КМ –НЕН АГЫП

ЧЫККАН СУУНУН КӨЛӨМҮ БОЮНЧА

КЫРГЫЗСТАНДЫН АЙМАГЫНДА

1-ОРУНДА

ЛАНДШАФТТЫК АЛКАКТАРЫ

• ГЛЯЦИАЛДЫК-НИВАЛДЫК АЛКАК

• СУБАЛЬПАЫ ЖАНА АЛЬПЫ

• ТОКОЙ ЖАНА ШАЛБАА

• ТОКОЙЛУУ ТАЛАА - 1300-2600-2800 М

• ТАЛАА ЖАНА КУРГАК ТАЛАА - 1100-1300 М

• ЧӨЛ - 800-1000-1100 М

ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНДЫН ТОКОЙЛОРУ

• ЭҢ БААЛУУ ГЕНОФОНД.

• ЖЕР ШАРЫНДА ТАБИГЫЙ ӨСКӨН

ЖАҢГАК ТОКОЙЛОРУ УШУЛ ЖЕРДЕ

ГАНА КЕЗДЕШЕТ.

• “ ГРЕК ЖАҢГАГЫ” ДЕП АТАЛЫП

КАЛЫШЫНЫН СЕБЕБИ БИЗДИН ЭРАГА

ЧЕЙИН АЛЕКСАНДР МАКЕДОНСКИЙДИН

СОГУШТАРЫНАН КИЙИН ГРЕЦИЯДА

БИРИНЧИ МАДАНИЯТТАШТЫРЫЛГАН.

ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНДЫН ТОКОЙЛОРУ

• МӨМӨ-ЖАҢГАК ТОКОЮНУН ТАБИГЫЙ

ЖАНА ЧАРБАЛЫК МААНИСИН ЭСКЕ

АЛЫП,АЛ ЖЕРДЕ КОРУКТАР УЮШТУРУЛГАН

• 1959-ЖЫЛЫ САРЫ-ЧЕЛЕК КОРУГУ

УЮШУЛГАН. 1979-ЖЫЛЫ ЮНЕСКО ТАРАБЫНАН

БИОСФЕРАЛЫК КОРУК ДЕП

АТАЛГАН.

• 1979-ЖЫЛЫ - БЕШ-АРАЛ КОРУГУ УЮШУЛГАН

ТҮШТҮК-БАТЫШ ТЯНЬ-ШАНЬ ПРОВИНЦИЯСЫ 3 ФИЗИКО-ГЕОГРАФИЯЛЫК ОКРУГДАРГА БӨЛҮНӨТ

1 . ЧАТКАЛ ӨРӨӨНҮ

2 . ТҮНДҮК ФЕРГАНА ОКРУГУ

3 . ТҮНДҮК-ЧЫГЫШ ФЕРГАНА ОКРУГУ