Урок. Дзеяслоў. 10 кл.

Тэма: “Дзеяслоў. Агульнае значэнне, марфалагічныя прыметы, сінтаксічная роля” (Х клас).

Мэта: сістэматызаваць вывучаны матэрыял па тэме.

Пералік базавых паняццяў: інфінітыў, спражэнне, лады, час, трыванне дзеяслова, зваротнасць, сінтаксічная роля ў сказе.

Узгадаць тэарэтычны матэрыял па тэме (падручнік, §37-38). Праглядзець прэзентацыю па тэме (https://multiurok.ru/files/prezentatsyia-dzeiaslou.html ).

Выканаць пр. 315 (вусна), пр. 317 (вусна), пр. 322 (пісьмова), пр.323 (вусна).

Выканайце заданні (Д/з):

1. Вызначце дзеясловы 1-й асобы множнага ліку.

Скажам, майструю, нясём, сечаце, напішуць, бачым, ідзём, ловіце, крочым, збіраем.

1. Змяніце дзеясловы па часах і запішыце.

Пісаў -- __________________________________________;

ліў -- ____________________________________________;

мыў -- ___________________________________________;

дзякаваў -- _______________________________________.

1. Запішыце дзеясловы ў будучым часе, каб яны адказвалі на пытанне што зробяць?

Плыць -- _____________________;

часаць -- _____________________;

акружыць -- ___________________;

разумець -- ____________________.

1. Запішыце дзеясловы ў прошлым часе, каб яны адказвалі на пытанне што рабілі?

Прыбіраць -- _____________________;

фарбаваць -- _____________________;

умываць -- ___________________;

захапляцца -- ____________________.

1. Змяніце па асобах у адзіночным і множным ліку (праспрагайце) дзеяслоў засяваць. Абазначце канчаткі

6. Вызначыць сінтаксічную ролю інфінітыва:

А. Бачыць плѐн сваѐй працы – сапраўдная радасць для чалавека.

Б. Абавязак вучняў – старанна вучыцца.

В. Жаданне маляваць у дзяўчынкі было неадольнае.

Г. Мы паехалі да бабулі дапамагчы.

Д. Лабановіч загадаў выхаванцам прынесці кнігі, сшыткі.

1. Замяні адным словам:

1.Пасылаць лісты і атрымліваць іх.

2.Зняць адзенне і надзець іншае.

3.Кідаць мяч другому і лавіць кінуты ім мяч.

4.Напружана слухаць нешта слаба чутнае.

5.Зрабіць няправільна.

6.Весці барацьбу (змагацца).

7.Знаходзіцца ў неспакойным стане.

8. Адзначце рады дзеяслоўных формаў, дзе зроблены памылкі, запішыце памылковыя варыянты правільна:

1) Пець: пяю, пяешь, пяе, пяем, пеяце, пяюць.

2) Пячы: пяку, пячэш, пячэ, пячом, печаце, пякуць

3) Церці: тру, трэш, трэ, трэм, трацеце, труць;

4) Браць: бяру, бярэш, бярэць, бяром, бяроце, бяруць.

1. Утварыце формы дзеясловаў 2-й асобы множнага ліку.

Бегчы, берагчы, прасіць, сцерагчы, піць, вучыць, браць, жыць, весці, біць.

10. Выпішыце са сказаў пераходныя дзеясловы:

1. Любоў да Радзімы ў чалавека яскрава праяўляецца тады, калі ён на час разлучаецца з ёю.

2. І чым даўжэй ён будзе недзе далёка, тым мацней гэтае пачуццё.

3. Але чалавек здолен хаваць свае пачуцці.

4. Возьмем усім нам знаёмых жораваў.

5. На Радзіме яны нічога, бадай, за сямейнымі клопатамі не бачаць.

6. У далёкіх жа краях птушак чакае багаты корм.

7. Усё ж восенню пакідаюць жоравы Радзіму вельмі неахвотна.

Адказы дасылаць на электронны адрас: [email protected]