СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Урок по осетинской литературе в 5 классе Коцойты Арсен. «Дины кусджыты ӕнӕуаг митӕ. Арсены радзырд: «Гигойы куадзӕн»-ы.

Категория: Всем учителям

Нажмите, чтобы узнать подробности

В уроке описывается предвзятое отношение священников к населению.

Просмотр содержимого документа
«Урок по осетинской литературе в 5 классе Коцойты Арсен. «Дины кусджыты ӕнӕуаг митӕ. Арсены радзырд: «Гигойы куадзӕн»-ы.»

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Средняя общеобразовательная школа №1 им.А.Коцоева с.Гизель»

МО-Пригородный район



Урочы конспект 5-ӕм къласы ирон литературӕйӕ.



Коцойты Арсен.

«Дины кусджыты ӕнӕуаг митӕ.

Арсены радзырд: «Гигойы куадзӕн»-ы.

Ирон ӕвзаг ӕмӕ литературӕйы ахуыргӕнӕг: Коцойты А.М

Урочы темӕ: Коцойты Арсен. Дины кусджыты ӕнӕуаг митӕ Арсены радзырд «Гигойы куадзӕн»-ы.

Урочы нысантӕ:

1.Базонгӕ кӕнын скъоладзауты Коцойты Арсены цард ӕмӕ сфӕлдыстадимӕ.

2.Бакӕсын ӕмӕ равзарын Арсены радзырд «Гигойы куадзӕн»

3.Бакусын ахуырдзауты ныхасы рӕзтыл, аив кастыл.

4.Скъоладзаутӕм сӕвзӕрын кӕнын цымыдисдзинад Арсены сфӕлдыстадмӕ.

Цӕстуынгӕ ӕрмӕг:

1.Арсены сурӕт.

2.Арсены фотоальбом.

3.Арсены уацмыстӕм конд нывтӕ.

Йӕ карикатурӕтӕ.

4.Эпигрӕф.

5.Презентаци.

6.Дзырдуат.

Урочы цыд:

Ахуыргӕнӕджы раныхас:

-Сывӕллӕттӕ, ӕрбакӕсут ма фӕйнӕгмӕ , ӕмӕ мын зӕгъут, искуы федтат (газетты,чингуыты,телеуынынады) мӕнӕ ацы адӕймаджы сурӕт? Чи у цымӕ?

Дзуапп: Уый у Коцойты Арсен.

-Кӕд, мыййаг, искуы кастыстут, кӕнӕ фехъуыстат Коцойты Арсены фыст уацмыстӕ?

Дзуапп: Мах кастыстӕм ахӕм радзырдтӕ: «Тулдз ӕмӕ Мӕцкъор», «Куысыфтӕг», «Хъусой»

Абон мах лӕмбынӕгдӕр базонгӕ уыдзыстӕм Коцойты Арсены цардимӕ ӕмӕ йӕ радзырд «Гигойы куадзӕн»-имӕ.

Уӕдӕ афтӕ…Раджыма-раджыма Ирыстоны зӕронддӕр хъӕутӕй иуы-Джызӕлы, Коцойты Бицойы хӕдзары райгуырдис лӕппу. Ном ыл сӕвӕрдтой Арсен(слайд).

Арсенӕн ма уыдис дыууӕ ӕфсымӕры: Малсӕг, Гадӕццо.(слайд), стӕй дыууӕ хойы: Фатка ӕмӕ Налевкӕ.(слайд)

Арсен куы райгуырди, уӕд йӕ мад фӕрынчын ӕмӕ бирӕ рӕстӕг фӕци хуыссӕнуаты (нал уыд йӕ бон сыстын). Фараст азы йыл куы сыххӕст,уӕд ӕй радтой хъӕууон скъоламӕ,ахуыр тынг хорз кодта, фӕлӕ бирӕ цухтӕ кодта, арӕх рынчынтӕ кӕй ӕййӕфта, уый тыххӕй.

Ныртӕккӕ, сымах цы скъолайы ахуыр кӕнут,уый хӕссы Коцойты Арсены ном ӕмӕ уӕ ӕппындӕр рох ма кӕнӕд (слайд).

Хъӕууон скъолайы фӕстӕ Арсен ахуыр кодта Ӕрыдоны дины училищейы (Уӕ зӕрдыл ӕй бадарут, дины училищейы кӕй ахуыр кодта,уый).

Арсен фыссын райдыдта Джызӕлы. Райсомӕй-иу цӕхӕрадонмӕ ацыдис ӕмӕ-иу суанг изӕрдалынгтӕм бадтис бӕласы бын, йӕ уацмыстӕ фысгӕйӕ.

Коцойты Арсен уыдис стыр курдиаты хицау. Фыста радзырдтӕ, аргъӕуттӕ, кодта карикатурӕтӕ (бамбарын кӕнын карикатурӕ цы у, уый, равдисын сӕ сывӕллӕттӕн).

Сывӕллӕттӕ, карикатурӕ у худӕг ныв, кӕцыйы нывгӕнӕг бахуды кӕуылдӕр,цӕуылдӕр, цавӕрдӕр ӕвзӕр, кӕнӕ фыдуынд ӕгъдауыл.

Мӕнӕ ма экранмӕ ӕрбакӕсут ацы карикатурӕмӕ «Малхаз хистмӕ фӕцӕуы», «Малхаз хистӕй рацӕуы»(слайд)



Ацы карикатурӕйы Арсен худы хистхортыл , уайдзӕф кӕны ӕгъдау ӕххӕст кӕныны ӕфсон хистытыл гуыбындзуан чи зилы, уыдонӕн.

Фарст: Сывӕллӕттӕ, мах царды ахӕм хистхортыл фембӕлӕн нал ис?

Дзуапп: Ис.

Иннӕ карикатурӕйы та равдыста дыууӕ хӕлары ныхас (фембӕлд) (слайд).

Сӕ иу Габо афтыд Уарӕсема,ӕмӕ куы сыздӕхт,уӕдӕй фӕстӕмӕ иронау нал дзуры.

Уайдзӕф исы йе `мбалӕй. Ацы ран Арсены фӕндыд равдисын мадӕлон ӕвзаг уарзын кӕй хъӕуы, кӕдӕм фӕнды ацӕугӕйӕ дӕр ӕй нӕ хъӕуы рох кӕнын.

Карикатурӕ : «Рагӕй дӕр иухуызон уыдысты» (слайд) Автор йӕ карикатурӕйы ӕвдисы хорз царды фӕдыл райгуырӕн зӕххӕй чи сыстад, уыдоны.

Фарст: Дӕ гуыбын хуыздӕр кӕм дзаг кӕнай, Фыдыбӕстӕ ууыл баивын раст хъуыддаг у?

Дзуапп: Кӕй загъын ӕй хъӕуы,нӕу.

Сывӕллӕттӕ, Арсен ӕрмӕст уацмыстӕ нӕ фыста, фӕлӕ ма суанг музыкӕ дӕр. Къухӕй тынг дӕсны кӕй уыди, уымӕ гӕсгӕ иу хатт скодта хъисын фӕндыр.

Ӕрбадт ӕмӕ дзы цӕгъдын райдыдта йе `мбӕлттӕ та кафгӕ кодтой.

Фӕлӕ се `ппӕты дӕсны дӕр разындис прозӕйы.

Мӕнӕ дзы куыд зӕгъы , зынгӕ ирон фыссӕг ӕмӕ поэт Гӕдиаты Цомахъ:

Эпигрӕф(фӕйнӕгыл фыст)

«Арсен у ирон аивадон прозӕйы разагъды минӕвар. Ирон прозӕйы раппӕлинагдӕр дӕснытӕй иу».

Уый цыбыртӕй Арсены царды тыххӕй. Бӕстондӕр ын йӕ цард ӕмӕ сфӕлдыстадимӕ базонгӕ уыдзыстут хистӕр кълӕсты.

Кӕд, Арсен, дины училищейы ахуыр кодта, уӕддӕр ӕнӕуынон цӕстӕй касти динмӕ, аргъуан ӕмӕ йӕ кусджытӕм- сауджынтӕм, уымӕн ӕмӕ уыдон сайдтой адӕмы, уыдысты мӕгуыр адӕмы сӕрызонд талынггӕнджытӕ, нӕ сыл ауӕрстой сайыныл. Аргъуаны кусджыты цъаммар хъуыддӕгтӕ фыссӕг ӕппӕты ӕргомдӕрӕй равдыста йӕ зындгонд радзырд«Гигойы куадзӕн»-ы. Уый худӕджы хуызы равдыста йӕ хъуыдытӕ, ома юморы хуызы.

Уӕдӕ юмор у, автор хъӕлдзӕгӕй кӕм бахудын кӕны адӕймаджы цавӕрдӕр миниуджытыл, уый, фӕлӕ ма нӕ юмор ивд цӕуы сатирӕйӕ.

Сатирӕ та у ахӕм фӕрӕз, кӕцыйы автор(фыссӕг) ӕвдисы цард ӕмӕ адӕймаджы (хъӕнтӕ) ӕвзӕрдзинӕдтӕ равдисынӕн.

«Гигойы куадзӕн» фыццаг хатт мыхуыргонд ӕрцыди журнал «Ӕфсир»-ы 1910 азы.

1939 азы Арсен йӕ радзырдӕй Уырыссаг ӕвзагыл пьесӕ сарӕзта, ӕмӕ уый Мӕскуыйы иуактон пьесӕты конкурсы бацахста дыккаг бынат. Фӕстӕдӕр пьесӕ ӕвӕрд ӕрцыди ирон драмон театры сценӕйыл (слайд) (Равдисын спектаклӕй нывтӕ).

Ахуыргӕнӕджы ныхас: Уӕдӕ, радзырд бакӕсыны размӕ скӕнӕм дзырдуатон куыст, цы дзырдтыл фембӕлдзыстӕм тексты, уыдонӕн.

Дзырдуатон куыст. (экраныл дзырдтӕ).

Сауджын-священник.

Диакъон-сауджыны ӕххуысгӕнӕг.

Ком дарын-поститься.

Аргъауын-обряд богослужения.

Хъалон-дань,хӕс.

Хӕслӕвӕрд: Ӕрхъуыды кӕнут ацы дзырдтимӕ хъуыдыйӕдтӕ (скъоладзауты дзуаппытӕ).

Фарст: Бакӕсыны размӕ ма мын зӕгъут: Цымӕ цӕуыл уыдзӕн радзырд?

Йӕ сӕргонд уын ницӕуыл дзурӕг у? (скъоладзауты дзуаппытӕ).

Ахуыргӕнӕг: Ныртӕккӕ уӕ чингуытӕ ӕрцӕттӕ кӕнут 139 фарсыл, ӕмӕ мӕ кастмӕ лӕмбынӕг хъусут, дарддӕр кӕмӕн зӕгъон, уый кӕсдзӕн.

Бахъуыды кӕнут сӕйраг архайджыты нӕмттӕ.

Фарст: Зӕгъут ма мын цы ӕмбис бакастыстӕм, уым цӕуыл уыди ныхас?(скъоладзауты дзуаппытӕ).

Хӕс: Ссарут ма ацы ран ӕмбисонд ӕмӕ йӕ бакӕсут.

«Бон цӕуы ӕмӕ фарн хӕссы»

Фарст: Ацы ӕмбисонды хъуыды уӕ исчи ӕмбары?(скъоладзауты дзуӕппытӕ).

Ахуыргӕнӕг бӕлвырд кӕны скъоладзауты дзуӕппытӕ.

Хӕс: Скъоладзаутӕ цӕггай кӕсынц текст.

Уый фӕстӕ йӕ равзарын фӕрстытӕм гӕсгӕ.

Фарст: -Чи уыдысты Гиго ӕмӕ Пело? Радзурут ма сын сӕ царды уавӕртӕ.(Дзуапп)

- Цавӕр ӕхсызгон хъуыддагыл цин кодтой бинонтӕ? (Дзуапп).

-Уӕлдай тынгдӕр чи цин кодта?(Дзуапп).

Хӕс: Ссарут ма тексты чызджы ныхӕстӕ ӕмӕ сӕ бакӕсут.

-Мӕнӕ ма нывмӕ ӕрбакӕсут ӕмӕ зӕгъут, кӕй дзы уынут, уый? (Дзуапп).

-Ссарут ма тексты сауджыны ӕддааг бакаст цавӕр у, уый? (Дзуапп).

Ахуыргӕнӕг: Цавӕр дзырдтӕ спайда кодта фыссӕг, цӕмӕй сауджыны фӕлгонц, миниуджытӕ равдиса (ссарын тексты ӕмӕ бакӕсын уыцы бынат).

-Автор сауджыны рафауинаг хуызы кӕй сныв кодта, уымӕй мах цы базыдтам? (Дзуапп).

-Ссарын тексты ӕмӕ бакӕсын Гиго ӕмӕ Пело сӕ исбоныл кӕм радзур-бадзур кодтой,уый.

(Уыцы бынат у авторы хъуыдытӕ ӕвдисӕг ахсджиагдӕр элемент).

Ахуыргӕнӕг: Сывӕллӕттӕ, чиныджы фембӕлдыстӕм дыууӕ адӕймаджы куыд ныхас кӕнынц,уый.

Фарст: Ирон ӕвзаджы уыцы фӕзынд та куыд хуыйны? (Дзуапп).

Хӕс: Ссарут ма тексты диалог ӕвдисӕг бынат? (Дзуапп).

Уӕдӕ ма мын зӕгъут:

-Цымӕ цӕуыл фӕуыдзӕн радзырд, цы у йӕ сӕйрагдӕр мидис, йӕ хъуыды, йӕ темӕ?

-Уӕ хӕдзӕртты та куыд фӕцӕттӕ кӕнут куадзӕнмӕ? (Дзуапп),(Слайд).

Ахуыргӕнӕг: Сывӕллӕттӕ,бамбӕрстам, Арсен цавӕр цӕстӕй кастис динмӕ,сауджынтӕм,уый.

Иу хатт ма мын ӕй чи зӕгъдзӕн,уый? Цӕмӕн сӕм ахӕм цӕстӕнгасӕй каст?

Хӕдзармӕ куыст:

1.Сахуыр кӕнын радзырд аив кӕсынмӕ ӕмӕ йӕ мидис дзурынмӕ.

2.Скӕнын текстмӕ нывтӕ.