Урок по теме "Буквы и звуки. Алфавит"

Дерс мевзусы: Ариф ве сес. Элифбе.
Дерс макъсады: 1. Кечкен мевзу боюнджа талебелернинъ бильгилерини умумийлештирмек, текрарламакъ. 2. «Ариф ве сес. Элифбе.» мевзусынен багълы янъы малюмат бермек ве пекитмек. 3. Талебелернинъ агъзавий ве язма нутукъларыны зенгинлештирмек, инкишаф этмек. 4.Талебелерни незакетли, медениетли олмагъа алыштырмакъ. 

Дерс теминаты: дерслик, джедвель, даркъатма васталар (карточкалар), ресим.
Дерс кетишаты:

1. Тешкилий къысым:

-Селям алейкум, севимли балалар, урьметли оджалар. Мен сизлерни корьгенимнен мемнюн олдым. Бугунь бизим дерсимизге мусафирлер, оджалар давет этильдилер. Балалар, сизлер исе джиддий, дикъкъатлы олмалысынъыз. Сизлернинъ раленъизде 3 тюрлю бетчиклер бар, кейфинъизни бильмек ичюн, сизлер бир де бир бетчикни (смайликни) косьтере билесинъиз.

Лякин раатланмагъа ич чаремиз ёкъ. Янъы бильги алмагъа азырсынъызмы?

Дерснинъ шиары

Эр кестен-къабилиетине коре,

Эр биринъизге-мувафакъиет,

Эр кеске-къуванч.

Дерснинъ эпиграфы:

Бизим тиль ойле дюльберки

Сукъланалар башкъалар

Огренмеге пек истейлер

Бизим огълан ве къызлар. А.Велиев

2.Таянч бильгилерини актуаллештирюв (Актуализация опорных знаний)

- Дефтерлеринъизни ачынъыз, бугуньки санны язынъыз.

Усьнюхат дакъкъасы (Минутка каллиграфии)

Дж Дж

Лугъат диктанты: къаран..иль, къ..л, сы..ыф,..ль, ..ильки,к..итап,чече.., алм…

- Бакъынъыз, сёзлерде арифлер джойыдылар, оларгъа ярдым этмеге керек! Къоюлгъан арифлерден сёз къошып язынъыз. Насыл сёз олды? (Фонетика)

3. Дерснинъ мевзусыны ве макъсадыны еткизюв (Сообщение темы и целей урока)

- Бугунь дерсте биз фонетика акъкъында озь бильгилеримизни умумийлештиреджемиз, тертипке кетиреджекмиз ве оларны тешкереджекмиз.

Физ. дакъкъа

Биз кузь япракълары,

Терек пытакъларындамыз,

Бирден ель котерильди,

Узакъларгъа учтыкъ биз.

Сонъ яваштан ерге къондыкъ,

Бирден рузгяр пейда олды,

Фырландырды, учырды,

Яваштан ралелерге отуртты.

4. Алгъан бильгилерини ве къабилиетлерини пекитюв(Закрепление полученных знаний и умений)

Дерсликнен чалышув (Работа с учебником)

-Балалар,китапта берильген къаидени окъунъыз. (саифе81)
5.Фронталь суаль – джевап:

а) Сеслерни биз-?

б) Арифлерни биз-?
в) Созукъ сеслерни ифаделеген къач ариф бар? (10 ариф – а, ы, я, о, у, ё, е, и, э, ю)
г) Даима къалын ве даима индже сеслер насыл арифлернен косьтериле? (къалын – а, ы, я, индже – и, е, э)
д) Эм индже, эм къалын сеснен окъулгъан созукъ арифлерни айтынъыз. (о, у, ё, ю)
е) Е, ё, ю я арифлери эджа башында ве тутукъ сеслерден сонъ насыл сеслерни ифаделей? (эджа башында – йотлашкъан къалын, тутукъ сеслерден сонъ - индже)
ж) Тутукъ сеслер насыл эки группагъа болюнелер?

з) Чифт тутукъларны айтынъыз.
6.Янъы мевзуны пекитюв:
а)165-юнджи ишни беджерюв (тахта узеринде).
Сёзлерде олгъан ариф ве сеслернинъ сайысыны бельгиленъиз:

Ягъмур 5ариф, 6сес.

б) Карточка № 1.
Ашагъыдаки сёзлерни эки сырагъа язып алынъыз: биринджи сырагъа – къалын созукъ сеснен кельген сёзлерни, экинджисине исе индже созукъ сеснен кельген сёзлерни.
Эвимиз, тахта, пенджере, оджакъ, индже, къурды, рафлар, скемле, къашыкъ, шекерлик, балабан, къолтава, софра, макъас, сютлюк, кирмек, чыкъмакъ.

Карточка №2.
Ашагъыдаки аталар сёзлерини кочюрип язынъыз. Я ве ё арифлерини ифаделеген сеслерни бельгиленъиз.
Яхшы киши яман сёз айтмаз.
Ямангъа баш олгъандже,
яхшыгъа ёлдаш ол. 
Карточка №3.
Ашагъыда берильген сёзлерни эджаларгъа болип язынъыз.
Сюрьме, сюртмек, чюкюндир, тюневин, тюрлю, тюс, тютюн, дюльбер, дюрбин, дюльгер, осьмюр.
в). Раатлыкъ дакъкъасы

Къолларымызны котердик

Терек киби салладыкъ

Къуш киби учтыкъ

Еримизге отурдыкъ.

г).Бир талебе тахтада сыныфта олгъан талебелернинъ адларыны элифбе тертибинде яза, къалгъанлары дефтерде чалышалар.

д)171-ишни беджерюв. Къырым кой ве шеернинъ адларыны элифбе тертибинде язынъыз.
7.Ресим узеринде иш (язма шекильде)
Ресимге бакъып, бир къач джумле тизинъиз, сёзлерде олгъан дудакълы ве дудакъсыз созукъ сеслерни ифаделеген арифлернинъ астыны сызынъыз. «Къыш»

8. Умумийлештирюв

Оюн «Керчек я да янълыш »

1.Къырымтатар тилинде 37 ариф бар. (Керчек)
2.Сеслерни биз айтамыз ве эшитемиз. (Керчек)
3.Кезлев сёзю 3 эджадан ибарет. (янълыш)
4.Бир созукъ сес эджаны тешкиль эте. (Керчек)
5.Тутукъ сеслер йырланып айтыла.( янълыш)
6.Къырымтатар тилинде 8 созукъ сес бар. (Керчек)
7.А, э,ы – дудакълы созукъ сеслер. (янълыш)
8.Къар сёзюни сатырдан авуштырмакъ мумкюн. (янълыш)
9.Рус элифбесинде къ, гъ, нъ, дж сеслери бар. (янълыш) 
10.Къырымтатар тилинде ургъу эксерий алда сонъки эджагъа тюше. (Керчек)

9. Нетидже. Рефлексия.

- Дерсимизге екюн чекеджекмиз. Насыл мевзу устюнде чалыштыкъ? Не акъкъында лаф алып бардыкъ? Рефлексия

10. Эв вазифеси: с. 81 къаидени эзберлемек, элфбени эзберлемек, кроссвордны япмакъ.