Урок- презентация "Союзал"

Дарсил тема : Союзал

Дарсил мурадал: 1. Лъималазда союзал рич1ч1изари. 2. Предложениялда жанир союзал ратизе ругьун гьари. 3. Гlадлу –низам цебетlезаби.

Дарсил алатал: хъарщи, мел, интерактивияб доска,таблица,карточкаби .

Такрар гьабиялъе суалал.

• Глаголалъул чан заман бугеб?
• Наклонениял рице
• Наречиялъул разрядал рикlкlе

Литературияб минутка

• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:
• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:
• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:
• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:
• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:
• Араб заманалъул глаголал бач1унеб заманалде сверизарун, кеч1 ц1але:

Их.

• Т1аде щвана хинаб их,
• Т1егьана т1олго гъут1би,
• Т1огьолал байдабаца
• Берцин гьабуна дунял . Муг1рулги г1урччинлъана,
• Г1урабиги ц1илъана ,
• Г1умру баркун х1анч1аца
• Х1еренаб кеч1 ах1ана.
• Ж.Мух1амадова. «Лаченалдаса»

Глаголалъул наклонениял?

Шартlияб

Хабарияб

Глаголалъул наклонениял

Тlалабияб

Суалияб

Глаголалъул наклонениял

• ургъуге
• тlаме
• бице
• борце
• гьабуге
• къот lе

• Ургъун рагlи ….,
• Борцун гали……

• Бицине нечараб…….,
• Гьикъизе намусаб…..

• Анкьцlул…..,
• Цонцlул…..

Глаголалъул наклонениял -суффиксазул таблица

Инфинитив суффикс -зе

Т1алабияб наклонение

Бахъизе

-е, -а, -й, -ге, -ги,

бахъе

Ретlине

Шарт1ияб наклонение

цlезе,

-ин

бахъани

-ни,-ани

Суалияб наклонение –ищ

-йищ, -дай

Кьезе

бахъизейищ

Лъазе

цlализе

Наречиязул разрядал рице

• Кин? ишалъул куцлъун
• Киб? Бак1алъул наречие
• Кибе? Бак1 наречие
• Чанц1ул? Къадаралъул наречие
• Щай? Г1илла-мурадалъул
• Кида? Заманалъул наречие

• Бигьаго
• Г1агарда
• Гъоркье
• Чанц1улго
• Квешезего
• метер

Анцlила ункъабилеб март.

• Гьаб предложениялъул синтаксияб разбор гьабе, жиб-жиб рагlиялда хъвай кинаб каламалъул бутlаби гьел ругелали.
• Жакъа лъимал лъикl хlалтlана.

Жакъа лъимал лъикl хlалтlана.

нареч. предм. цlар. Нареч. Глагол.

Словарияб хlалтlи

Беркlутlизе, тира-сверизе, гара-чlваризе, гlинтlамизе, рак1къазе, велъизе, адаб-х1урмат гьабуна, вала-гъалагьизе, гlумру тlамизе, хlелеко, бессизе, Кьилимегlер.

• Рачlа, гьал союзалги гъорлъе ккезарун предложениял ургъизе.

- ва, -ги, жеги, амма .

Союзал

• Союз ккола рагlабазда ва предложениялда гьоркьоб бухьен чlезабулеб каламалъул бутlа.

Союзал рукlуна кlиго тайпаялъул:

нахърилълъиналъул

сок1к1иналъул

Союзазул тайпаби

Нахърилълъиналъул союзал

Сокlкlиналъул союзал

• Цолъизариялъул- - ги, ва, жеги, гьединго.

• Дандеккунгутlиялъул- амма

• Гьоркьоса рахъиялъул- я, ялъуни , яги
• Мисал: Живго ворхатав, амма хlалакъав.

• Щай гурелъул, гьелъие гlоло, гьединлъидал, гьелдалъун, гlадин, кинигин.

• (нахърилъиналъул союзал хlалтlизарула журарал предложениязда жанир бетlерал предложениязулгун тlаджубаразул бухьен чlезабизе)
• Мисал: Дун торгlо хlазе вачlинчlо, щай абуни школалде кватlулев вукlана

Хlалтlи 4 гьумер 205

• Доб букlун буго цlакъ квешаб заман. Щивас щинди-жиндир бакl, хъала цlунулеб гlадин, цlунизе кколеб букlун буго. Талавурчилъиги- цlогьги цlакъ тlибитlун букlун буго.

«УНСОКОЛОСА ХlОЖОГИ ГУРЖИЯВГИ»

• Ахирги докторзабаз гьеб, гьесул жиндирго ботlродаса къотlун босараб тlомол кесекги рекlинабун къачlана: рукъиялъул тlом магжил тlомалда релълъунароан, гьеб букlана , ботlрода бугеб мехалдаго гlадин, хисичlого жиндирго кьералда чlун.

«Магlарулай» «Ахlмад тlад вуссараб сордо»

• Тlоцебе Гъулихъанас дангъура цlун хъахlаб гlарац цебе ккуна гьесда, амма херав, бералги гlодоре тlамун, вуцlцlун чlана. Тlагъур цlун месед кьезе къотlи гьабулеб букlана, гlандалазул бодул хабар бицеян абун. Херав Хlасан бадиве багlарлъана, ва ццин бахъарав чияс Гъулихъанасул гьурмаде туна.
• Гьале гьеб бакlалда ццидаца гьалаглъарав Гъулихъанас ишара гьабуна ,- цо параялда жаниб, чудкал гlадин тlад речlчlун , бодулаз Хlасан мерхьа-мекъун рехана. Ракl букlкlунеб гlадаб гlакъубаялдаса хадув гьев гlорода ван гъанкъана…

«Гlандалал» бутlа-«Шагьасул буюрухъ»

Гьал союзал ва союз рагlабиги гъорлъе ккезарун предложениял ургъе.

• гьелдалъун,
• жеги,
• Щай гурелъул,
• гьединго,
• амма,
• я,
• гьединлъидал,
• ялъуни.
• ва
• гьелъие гlоло,
• кинигин (лъалхъул ишара )

Дарсил хlасил гьаби

• Жакъасеб темаялда цlар щиб?
• Союзал абун сунда абулел?
• Союзазул тайпабазул бице.

Рокъобе хlалтlи $77 №2 гьум.204

Дарсил хlасил: Дида лъала…. Дида бажарула ….

Авар мац1.

Нуж щалали лъазе

Лъилали лъазе

Лъазе гьабе, бабал,

Эбел-инсул мацl.

Милатго гьеч1еллъун хутlунгутlизе

Хвезе тоге, бабал,

Бищун лъикlаб мацl.

Щуго имамасул, устарзабазул,

Дунял хlайранлъарав Хlамзатовасул

Кинидахъ ахlараб кечl- магlарул мацl

Моцlрохъе бицараб маргьа- рахьдал мацl.