Видеоурок по бухгалтерскому учету

Ош технологиялык университети Академик Б.Мурзубраимов атындагы Эл аралык Өзгөн технологиялык жана билим берүү институту лектор- экономика кафедрасынын доценти Ташбаева Гульмира Сулаймановна

Кесибине туруктуу кызыгуусун көрсөтүү

Өзүнүн келечектеги кесибинин маңызын жана социалдык маанисин түшүнүү

Жаңы билимди жана көндүмдөрдү алдынча өздөштүрүү

НЕГИЗГИ МАКСАТЫ

Кесиптик милдеттерди натыйжалуу аткаруу

Күтүлүүчү натыйжалар

• өз алдынча кесип тандоо жана өнүгүүдө жана квалификациясын жогорулатууда билимди жана көндүмдөрдү тандап алуу;
• бухгалтердик эсеп-кысаптын маанисин, маңызын, ыкмаларын билүү;
• уюмдун (ишкананын) каржы-чарбалык иш-аракеттерин алып баруу;
• Бухгалтердик эсептин ыкмаларын ишмердүүлүктө колдонуу теориялык билимин жана практикалык көндүмдөрүн калыптандыруу.

Тема: Бухгалтер кесиби План:

Кириш сөз

1.Бухгалтер кесипти сүрөттөө жана тарых

2. Кесиптин тарыхы

3.Бухгалтердин милдеттери

4. Кесиптик чөйрөнүн артыкчылыктары жана кемчиликтери

Кириш сөз

Эсеп-кысап адамзат өөрчүп-өнүгүшү менен бирге мындан миңдеген жыл мурун пайда болгон. Анын алгачкы кадамы тарых үчүн эбегейсиз таасирин тийгизди

Эсеп-кысап өзү жеткиликтүү эле татаалдыгы бар жана аны билбеген адамга көп анча кызыктуулугу болбогон илим. Ал өзү окуган же анда иштеген адамдардан күн сайын тырышчаактык жана абдан аракеттүү, ары көлөмдүү эмгекти, анан дагы өтө өзгөчөлөнгөн ишкердүүлүктү талап кылат

Сиздерге сунушталган ушул иштелме бухгалтердик кесиптин сырларын жана кесип тандоодо зор таасир тийгизген

курал катары даярдалган.

1. Бухгалтердик кесипти сүрөттөө жана тарых

БУХГАЛТЕР БААРЫН БИЛЕТ!

Учурда бухгалтердик кесипке талап чоң.

Бухгалтерлерге дээрлик бардык ишканалар, мекемелер жана уюмдар муктаж.

Бухгалтер - ардактуу, сыйлуу кесип, коомдо кадыр-баркка ээ.

Герб - биздин кесиптин маңызын чагылдырган схемалык образ. Анын 1944- жылы белгилүү француз окумуштуусу Жан Батист Дюмарше жараткан. 1946- жылы Бухгалтерлердин эл аралык конгресси гербди эсептегич кызматкерлердин эмблемасы катары бекиткен.

Биздин эмблема үч символдордон турат.

Гербде бухгалтерлердин урааны жазылган Күн–бухгалтердик отчеттуулуктун ачыктыгынын символу, бухгалтердик эсеп-чарбалык ишмердүүлүктү чагылдырат:

Тараза-балансты символдоштурат,, эсепке алуу жакшы коюлганда каржы-чарбалык ишмердүүлүктүн тең салмактуулугу тууралуу айтышат.

Бернуллинин ийриси- бир бир учурда пайда болгон эсеп-кысап түбөлүккө жашайт деген символ.

Гербде бухгалтерлердин урааны жазылган «Илим, адал ниеттүүлүк, көз карандысыздык»

Бухгалтердик эсеп-кысаптын бирден бир алгачкы басылган китеби болуп италиянын көрүнүктүү математиги Лука Пачоли (1445—1515) тарабынан жазылып, анын «Счёттор жана жазуулар жөнүндө трактат» деген бөлүмүндө бухгалтерияны жүргүзүүдөгү кош жазуу ыкмасы баяндалат.

«Бухгалтер» деген термин болсо XV кылымда пайда болгон. Инсбруктагы эсеп-кысап палатасынын иш жүргүзүүчүсү Христофор Истехер бухгалтер деген наамды алган биринчи кызмат адамы болуп эсептелет.

Германияда 1498-жылга чейин эсеп-кысап китептерин алып жүргөн адамдар катчы деп аталчу. Ушул убакыттан тартып «бухгалтер», «бухгалтерия» деген терминдер эски аттарын сүрүп чыгарып, бара-бара бардык жерлерге тарала баштаган, ал эми XVIII кылымда Россияга да өткөн.

Бул кылымдын башында Петр I-нин реформасынан кийин соода компаниялары кеңири таралып, фабрикалар менен заводдор пайда боло баштаган, аларга эсеп-кысапты сабаттуу жүргүзүү талап кылынган. Эсеп-кысап ишине ал кездерде белгилүү көңүл бурулганы менен китептерди туура алып барууну билген квалификациялуу адамдар аз эле. Ошондуктан Россияда бухгалтердин наамын биринчи алган адам чет өлкөлүк киши болгондугу бекеринен эмес. Ал киши голландиялык соодагер Тиммерман эле, ал 1732-жылы 11-сентябрда Коммерц-Коллегиянын буйругу боюнча Петербургдук бажыкананын башкы бухгалтери болуп дайындалган.

Лука Пачоли (1445—1515)

«Бухгалтер» деген сөз немец тилинен Buchalter (Buch-китеп, Halter-китеп ээси) которгондо китеп ээсин билдирет.

Бухгалтер - мыйзамга ылайык уюмдун финансылык-чарбалык ишин эсепке алуучу адис.

Бухгалтер - бул мамлекеттик уюмдардын, тармактардын жана коммерциялык ишканалардын кызматкери. Ал Каржы министрлигинин ченемдик укуктук актыларына ылайык иштейт, укуктук актыларды жана кызматтык нускамаларды жетекчиликке алат.

Бухгалтер  – адис, турган кирешелер жана чыгашалар эсебин жүргүзөт, ал бухгалтердик документтерди каттоо менен алектенет, салык органына жана башка органдарга отчетторду даярдайт жана берет.

2. Кесиптин тарыхы

Бухгалтердик адистиктердин биринчи өкүлдөрү байыркы мезгилдерде пайда болгон. Мындан 2 миң жыл мурун Индияда айыл чарбасында ар кандай эсепке алууну жүргүзгөн жумушчулар болгон. 14-15 кылымдарда бухгалтердик эсеп боюнча басылып чыккан китептер чыга баштады. Россияда бухгалтердик эсеп позициясы Петрдин 1 тушунда расмий түрдө пайда болгон. Ошондон бери өлкөнүн университеттери бул жаатта каалагандарды үзгүлтүксүз окутуп келишкенине карабастан, ал өткөн кылымдын аягында гана популярдуулукка ээ боло баштады.

Бухгалтер иши кызматтар үчүн наркын даярдайт, мамлекеттик бюджетке төлөмдөрдү жана которууларды эсептейт, бул коомдук каражаттарынын салымдарын түзөт, кызматкерлердин айлык акысын эсептейт.

Эсепке алуу ишинин негизги максаты – эсепке алуу жана салыктык эсепке алууну жана документ түрүндө кайрылуу отчеттуулук жүргүзөт.

Бухгалтердин негизги иши мекеме ишкананын кирешелери жана чыгымдарын эсепке алуу, тиешелүү документтерди даярдоо, компетенттүү органдарга отчетторду даярдоо жана берүү.

Бухгалтердин жумушу :

• уюмдун товарларынын жана кызмат көрсөтүүлөрүнүн наркын аныктоо;
• мамлекеттик бюджетке төлөмдөрдү эсептөө жана алардын аткарылышы;
• бюджеттен тышкаркы фонддорго милдеттүү салымдарды эсептөө жана аларды жүзөгө ашыруу;
• кызматкерлерге аванстык акы, эмгек акы, бонус эсептөө;
• бухгалтер жасай алышы керек болгон эң негизги нерсе - ишкананын милдеттүү чыгымдарын азайтуу.

3.Бухгалтердин милдеттери

• баштапкы эсепке алуу үчүн зарыл болгон: кабыл алуу, иштеп чыгуу жана каржы жазууларды башкарууга (эскертүүлөр менен иштөө, эсептер, окуучу, келишимдер);
• бухгалтер кызматкерлерге эмгек акыны эсептөөгө жана жарандык келишимдеринин шарттарын сактоого:
• салыктык жана башкаруучулук боюнча эсептөөлөрдү жүргүзүүгө;
• салыктык отчет берүүгө жана даярдоого;
• салык төлөмдөрүн азайтууга милдеттүү.

Карьеранын өсүшү

Каржы директору

Башкы бухгалтер

Бөлүмдүн башчысы

Бухгалтер

Бухгалтерлердин түрлөрү

Бухгалтерлердин түрлөрү жана кызмат орду:

• бухгалтер же кенже кызматкер - базар мамилелеринин негиздерин, бухгалтердик эсеп тутумун, салык жана коммерциялык мыйзамдарды жетекчиликке алуу керек. Чакан ишканаларда же компаниянын айрым аймактарында отчёттуулук;
• техник же жөнөкөй адис - алар компанияны отчеттоо, эсепке алуу же талдоо менен алектенишет жана аудит, финансылык жана башкаруучулук эсептердин негиздери билиши зарыл;
• экономист - бул башкы бухгалтер же алардын орун басарлары жакшы келечекке ээ.

Алар компанияны талдоо, ички аудит, бизнести эсепке алуу менен алектенет. Бухгалтердин негизги көндүмдөрүн банк чөйрөсүндөгү билим, маркетинг, каржы жана уюмдарды башкаруу негиздери билиши керек;

Аудитор - тышкы аудит жана экономикалык көрсөткүчтөргө талдоо жүргүзгөн жогорку деңгээлдеги кызматкерлер .

Бухгалтердин негизги билими:

Математика

Бухгалтердик эсеп-кысап

Статистика

Каржы жана насыя

Каржы менеджменти

Салык жана салык салуу

Каржы чарбалык ишмердүүлүктөрдү талдоо

Кесиптик көндүмдөр

Кесиптик көндүмдөр төмөнкүлөргө жараша өзгөрүшү мүмкүн:

• бухгалтерия (материалдык топ, касса, эсептешүү тобу ж.б.);
• компаниянын багыттары (курулуш, соода, өндүрүш ж.б.);
• компаниянын салык системалары (KSNO, UTII, USNO).

Бардык талапкерлер үчүн милдеттүү болуп салык мыйзамдарын, бухгалтердик эсепти билүү саналат.

Мындан тышкары, бухгалтер жеке компьютердин колдонуучусу болушу керек. “1С: Бухгалтердик эсеп”, Excel, Персин (пенсиялык фонддун программасы) программаларын билүү, өз ишинде маалымдама укуктук тутумдарды, электрондук почта жана интернетти колдоно билүү.

Бухгалтер үчүн англис тилинин кереги жок. Анын эл аралык корпорацияда же компанияда иштөө учурлары, чет өлкөдөгү жеткирүүчүлөрү болгон учурлардан тышкары.

4. Кесиптик чөйрөнүн артыкчылыктары жана кемчиликтери

• жумуштун туруктуулугу жана адистерге, анын ичинде жаштарга жана тажрыйбасыз адамдарга суроо-талап;
• кесиптик деңгээлин ар дайым өркүндөтүү мүмкүнчүлүгүнүн фонунда багыттын кадыр-баркын, карьералык келечегин;
• ар дайым жумушта отуруунун кажети жок, заманбап технологиялар сизге керектүү функцияларды алыстан аткарууга мүмкүндүк берет;
• куракта жана жыныста эч кандай чектөөлөр жок, көп жылдык тажрыйбанын болушу маанилүү плюс деп эсептелет; курстарды өткөрүү менен иш-аракеттердин чөйрөсүн келечектүү жана пайдалуураак өзгөртүү мүмкүнчүлүгү;
• то, сколько получает бухгалтер, зависит от него самого – цифра может существенно повышаться в ходе приобретения сотрудником дополнительных знаний и навыков;
• есть возможность одновременно вести несколько предприятий.

Кесиптик чөйрөнүн кемчиликтери

• кесиптик жоопкерчиликтин жогорку деңгээли;
• эсептөөлөрдөгү каталар компания үчүн каржылык кыйынчылыктарды жаратышы мүмкүн;
• отчеттуулук эрежелерин бузуу административдик айыпка жана кылмыш жоопкерчилигине тартылууга алып келет;
• жүктүн бирдей эмес бөлүштүрүлүшү-айрым мезгилдерде бул көрсөткүчтөргө жетип, кызматкердин абалын жана ден-соолугуна терс таасирин тийгизет.

Бухгалтер кайда иштей алат?

Бул финансылык профилдеги кызматкерлер чакан, орто жана ири бизнес ишканаларында жогорку кызматтарды ээлешет. Алар банктарда жана инвестициялык фонддордо суроо-талапка ээ.

Мындай кызматкерлерсиз экономиканын тармактарынын, анын ичинде мамлекеттик сектордун иши мүмкүн эмес.

Бухгалтерлер өнөр жай ишканаларында жана курулуш уюмдарында, ошондой эле кызмат көрсөтүүлөрдө же көңүл ачуу иш-аракеттеринде керек. Алар салык инспекцияларынын, пенсиялык жана башка социалдык фонддордун, камсыздандыруу агенттиктеринин, кайрымдуулук уюмдарынын кызматкерлеринин курамына кирет.

Бүгүнкү күндө бухгалтердин кесиптик чеберчилигине ээ болуу үчүн аны бүтүрүүнүн кажети жок.

Көбүнчө, амбициялуу жана тыкан адамдар адистештирилген курстарда окуп, эч кандай көйгөйсүз каалаган позициясын алышат.

Андан кийин, бул чөйрөдөгү өзгөрүүлөрдү байкап, көндүмдөрүңүздү өркүндөтүүгө аракет кылсаңыз болот. Кантип мыкты бухгалтер болууга болот деген суроого жооп берген жетекчиликтин адистери, биз көндүмдөрдүн чектерин ар дайым үйрөнүп, кеңейтип турушубуз керек деп ырасташат.

Бухгалтер үчүн кесиптик талаптар :

• бухгалтердик эсеп жана салык мыйзамдары жаатында билим;
• компьютерлер, атап айтканда Excel жана кесиптик программалар жөнүндө ишенимдүү билим (1С жана башкалар);
• эл аралык компанияларда бухгалтердин орточо айлык акысы чоңураак тартипте болот, бирок бул англис (же башка чет) тилин билүүнү, ФОЭСтин негиздерин билүүнү жана уруксат берүү күбөлүгүнүн болушун талап кылат.

Бухгалтердик кесипти каалаган жеке сапаттары - туруктуулук, чыдамкайлык жана туруктуулук, монотондуу жана ушул сыяктуу жумуштарды сапаттуу жүргүзүү.

Кесипкөй чөйрөлөрдүн өкүлдөрү сабырдуу, көңүл бурушу керек жана стресске туруштук бериши керек. Нерв системасынын, эмоционалдык туруксуздуктун, көрүү жөндөмдүүлүгүнүн жана өнөкөт баш ооруларынын пайда болушунун багытын ойлонбошуңуз керек.

Өздөштүрүү суроолору: 1. Эсеп-кысап качан пайда болгон? 2. Бухгалтердик эс? 3. Ишкананы башкарууда эсеп-кысап кандай орунду ээлейт? 4. Материалдык жоопкердик деген эмне? 5. Айрым материалдык жоопкерчилик кандай кызматкерлерге жүктөлөт? 6. Бухгалтер болуу үчүн кандай илимдер керек?

7. Кеситик майрам күнү качан?

Көңүл бурганыңыздарга чоң рахмат.

Кош болуңуздар