ТуькIуьрайди: Адаева Гюлназ Абусаидовна,
Дербентдин дуьньядин медениятдин гимназидин
лезги чIаланни литературадин муаллим.
Лезги чIалай ва литературадай 8 – классрин арада
Викторина «Виридалайни акьуллубур».
Мурад: жуьреба- жуьре тапшуругърин, суалрин куьмекдалди аялрик жуван хайи чIал кIан хьунин гьиссер кутун, хайи медениятдикай ва эдебиятдикай авай чирвилер артухарун, аялрин кьатIунар ачухарун, чIал гегьеншарун.
Къугъун тухунин къайда.
2 команда, гьар командада 6 аял.
Столрал командайрин тIварар, пайдахар ва михьи чарар эцигда.
Доскадал чин кIаникна микьнатIисрал конкурсрин тIварар алай 6 чар алкIурзава (са-са чар ахъайда). Кьве патахъай командайрин тIварар кхьизва (кIаникай баллар кхьида).
Суалриз жаваб гьазуруниз са декьикьа гузва. Гьазур хьайи командади пайдах хкажда. Гьар са дуьз жавабдиз гъед гузва. Сад лагьай конкурс куьтягь хьайила, гъетер гьисабзава ва гзаф хьайи командадиз доскадал балл кхьизва.
Къугъунин финиф.
Муаллим: Саламалейкум, играми аялар ва гьуьрметлу мугьманар! Аялар, куьнени чи мугьманриз салам це.
Аялар: Саламалейкум.
Муаллимди викторинадин тIвар лугьузва. Слайд 1.
Викторина тухунин мурад къейд ийизва ва эпиграф кIелзава. Слайд 2.
Къугъун тухунин къайдадин гъавурда твазва.
Капитанри девизар лугьузва.
Каманда «Рагъ».
Чун ракъинин нурар я,
Чимивилин дустар я,
Чирвилерин эквер я,
Акьулвилин бегьер я.
Каманда «Варз».
Чун гъетер я, гъетер я,
Вацран ишигъ шимер я,
Чирвилерин эквер я,
Акьул кьадай сефер я.
Сад лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай чарчин чин ачухзава).
Мисалар. Слайд 3.
1-й суал. Квез чIалакай гьихьтин мисалар чида? Гьи командади гзаф мисалар лагьайтIа, гьам гъалиб жеда. Слайд 4.
2-й суал. Мисалар кIватI хъия. Слайдар 5,6.
3-й суал. И шикилрик мисал ква. Ам лагь. Слайдар 7,8.
4-й суал. И шикилрик мисал ква. Ам лагь. Слайдар 9,10.
5-й суал. И шикилрик мисал ква. Ам лагь. Слайдар 11,12.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Кьвед лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай 2-й чарчин чин ачухзава).
Лезгийрин мискIалар. Слайд 13.
1-й суал. Имуча муча, муч халича, пуд стха къацу, са стха лацу балкIанрал. Вуч я? Слайд 14.
2-й суал. Имуча муча, муч халича, са цла кьве стха, сад-садаз такваз. Вуч я?
Слайд 15.
3-й суал. Имуча муча, муч халича, регьимсуз я ам, вич хперин душман. Вуч я?
Слайд 16.
4-й суал. Имуча муча, муч халича, буба туькьуьл, диде кIеви, бала ширин. Вуч я?
Слайд 17.
5-суал. Имуча муча, муч халича, вири анай аквада, мез авачиз рахада. Вуч я?
Слайд 18.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Пуд лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай 3-й чарчин чин ачухзава).
Эдебият. Слайд 19.
1-й суал. Агъадихъ гьи эсер къалурнава?
Гьа икI жегьил игитди
Зиреквилел чан гана.
Дагъдин хурал адакай
Гзаф зурба къван хьана...
Слайд 20.
2-й суал. Махарин тIварар давамар хъия.
Вафалу …
Акьуллу …
Гьуьлуьн …
НуькI …
Пачагь хьайи …
Слайдар 21-22.
3-й суал. Лезги литературадин бине кутур шаир вуж я? Слай 23.
4-й суал. И шаиррин тIварар лагь. Слайд 24.
5-й суал. Гьи шаиррин тIварарай абур хайи хуьр малум жезва?
Гьи командади гзаф тIварар лагьайтIа, гьам гъалиб жеда. Слайд 25.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Кьуд лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай 4-й чарчин чин ачухзава).
Лезгийрин суварар. Слайд 26.
1-й суал. Лезгийриз марф тIалабдай адет авай. И адетдин тIвар лагь. Слайд 27.
2-й суал. Пехъ квай сувар гьим я? Слайд 28.
3-й суал. КIару вуч сувар я? Слайд 29.
4-й суал. И шикилда къалурнавайди гьи адет я? Слайд 30.
5-й суал. Им вуч сувар я? Слайд 31.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Вад лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай 5-й чарчин чин ачухзава).
Гьарфар-гафар. Слайд 32.
1-й суал. Шикилрин тIварар гатIунзавай гафарин сифте гьарфар юкьва ганва. Гьар са шикилдиз талукь гьарфарилай гатIунзавай гафар лагь. Слайд 33.
2-й суал. Агъадихъ ганвай слогрикай жезмай кьван гзаф гафар туькIуьра. Слайд 34.
3-й суал. Шикилдал алай салан майвайрин тIварар лагь. Слайд 35.
4-й суал. «Мукъаятвал» гафуна шумуд гаф чуьнуьх хьанва? Слайд 36.
5-й суал. И къайдада предложение туькIуьра:
подлежащее, обстоятельство, определение, дополнение, сказуемое, точка. Слайд 37.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Ругуд лагьай конкурс ачухзава (доскадал алай 6-й чарчин чин ачухзава).
Акьуллу суалар. Слайд 38.
1-й суал. Ширин затIарал рикI алай тамун гьайван гьим я? Слайд 39.
2-й суал. Юкъуз къекъведа, йифиз ракIарин кьулухъ ксуда. Вуч я? Слайд 40.
3-й суал. Гафунин паярикай гьи пай чиликай жагъида? Слайд 41.
4-й суал. Гьи чIалан пай урус чIала гафунилай вилик жеда, лезги чIала – кьулухъ? Слайд 42.
5-й суал. ЧIалан «Синтаксис» разделдиз талукь суал.
Хизанда 5 кас ава: буба, диде ва 3 аял. Вучар я? Слайд 43.
Гъетер гьисабзава ва доскадал балл кхьизва.
Баллар гьисабзава ва гъалиб хьайи команда тайинарзава.
ЧIалакай гафаралди муаллимди викторина акьалтIарзава. Слайд 44.
М
уаллимди аялризни мугьманриз чухсагъул луьузва. Слайд 45.