Жаныбарларды классификациялоо

Жаныбарларды классификациялоо

Максаты

Жаныбарларды классификациялоонун илимий негиздерин түшүндүрүү, систематикалык бирдиктер менен тааныштыруу жана жаныбарларды белгилерине жараша топторго бөлүп үйрөтүү

Азыркы убакта жаныбарлардын Жер шарынын бардык чөйрөлөрүндө кеңири таралган 2млн. жакын түрлөрү белгилүү. Аларды окуп үйрөнүү үчүн систематикалык тартипке келтирүү керек. Жаныбарлардын көп түрдүүлүгүн изилдеп үйрөтүүчү илим – систематика деп аталат.

Систематиканын негизги милдети – илимдерде чогулган материалдардын негизинде жаныбарларды систематикалык топторго бөлүштүрүү же классификациялоо болуп саналат.

Классификациянын негизги ыкмалары: 1. Денесинин түзүлүшүнө жараша  – омурткасы бар (омурткалуулар) жана омурткасы жок (омурткасыздар). 2. Жашоо чөйрөсүнө жараша  – кургактык, суу, абада жашоочу жаныбарлар. 3. Жандай тамактанарына жараша  – жырткычтар, чөп жегичтер, аралаш тамактануучулар. 4. Илимий систематика боюнча  – дүйнө → тип → класс → түркүм → тукум → уруу→ түр.

Жаныбарлардын классификациясынын систематикалык эң кичине бирдиги – түр болуп эсептелет. Түр – бул түзүлүшү, тиричилиги окшош, белгилүү бир аймактарда жашаган жана бири-бири менен аргындашып тукум берүүгө жөндөмдүү жаныбарлардын тобу.

Жаныбарлардын түрлөрүнө ат берүүдө Карл Линней иштеп чыккан бинардык номенклатура (кош ат берүү) колдонулуп, латын тилинде жазуу белгиленген.

Организмдерди классификациялоонун заманбап системасындагы систематикалык топтор: түр - тукум (род) - уруу (семейство) - түркүм (өсүмдүктөр үчүн катар) - класс - тип (өсүмдүктөр үчүн бөлүм) - дүйнө (царства) - империя . Булардын баары биригип систематикалык бирдиктер деп аталат.

Үйгө тапшырма:

1. Өзүңөрдүн жакшы көргөн жаныбарыңардын систематикалык классификациясын жазып келүү.

2. «Жаныбарларды классификациялоо – илим үчүн маанилүү кадам» темасына мини-эссе жазуу.