Жашоонун озу табышмак

«Өзүн-өзү тарбиялоо улуу инсандык сапат» Г.Мадаминов»

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

Сабактын максаты:

• Ар бир инсан, өзүн-өзү таанып, өзүн-өзү тарбиялоонун жолдорун үйрөнүп, адамгерчиликтүүлүккө, патриоттуулукка умтулуу

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

Ким бийиктикке чыгууну кааласа…тепкичти ойлоп тапсын.

• Өзүн-өзү тарбиялоодогу меселелерди чечип жатканда, туу чокусуна жетүү үчүн тепкичтерди басып өтүү керектигин ойлонуу керек.
• 1.Жеңил нерседен баштоо керек.
• 2.Убакыт жана күчтү туура бөлүштүрүү (режим, график түзүү)
• 3.Күнүмдүк график түзүү
• 4.Натыйжа алуу (машыгуу)
• 5.Асыл сапаттарга ээ болуу

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

1.Өзүн-өзү тарбиялоо деген эмне?

• 1. Өзүн-өзү тарбиялоо-бул адамдын калыптанган идеал, ынанууларга ылайык, аң-сезимдүү коюлган максатка карата өз личностун өзгөртүүгө багытталган ишмердүүлүгү.
• - Өзүн-өзү тарбиялоо учун алгач личность белгилуу даражада өсүшү, өнүгүшү, өзүн-өзү аңдап, сындап билүүсү керек.
• -Өз кемчилик, артыкчылык жана мүмкүнчүлүктөрүн көрө билүүсү-бул анын жетиктигинин көрсөткүчү жана өзүн-өзү тарбиялоосунун өбөлгөсү.
• 2.Ар адамда жакшы болууга табигый умтулуу бар.

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

2.Өзүн-өзү тарбиялоо качан жана эмнеден башталат?

• Адам эс тартып, өзүнүн мендигин сезип, билим-тарбиянын зарылдыгы жана баалуулугун түшүнүп, сезген кезден өзүн-өзү тарбиялоо зарылчылыгын туюп, анын жолдорун издеп таап, билген кезден башталат.
• Өзүн-өзү тарбиялоо адамдын өмүрүндөгү жашоо максатын аныктап ага жетүүнүн жолдорун, планын түзүүдөн башталат.
• -Эмгектенуу, аракеттенүү, изденүү өзүн ошого ар тараптуу даярдоодон башталат.
•  

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

3.Өзүн-өзү тарбиялоонун айрым ыкмалары

• 1. Өзүн-өзү милдеттенме алуу (өзүн өрк үндөтүү, эрктуулук, эстеп калуу,китепти тез окуу, эркин сүйлөө, тартынбастык)
• 2 . Өзүн-өзү отчет берүү (белгилуу убакытта аткарылган иштер)
• 3.Өз ишмердүүлүгү жана жүрүш-турушу жөнүндө ой жүгүртүү (ийгилик, утулуштардын себебин аныктоо)
• 4.Өзүн-өзү күзөтүү (ой-сезим, маанай, кызыгуу,каалоо)
• 5.Өзүн-өзү контролдоо (өзүнүн абалы, жүрүш-турушу, көнүлсүзз акыбеттин алдын алуу)

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

Өзүнө өзү милдеттенме

Ыкмалары

Өзүнө-өзү

Өзүн-өзү тарбиялоонун айрым ыкмалары

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

Өзүнүн ишмердүүлүгү жөнүндө

Өзүн-өзү күзөтүү

4.Көңүл бурууга зарыл болгон негизги багыттар

• 1.Дене-бой тарбиясына өзгөчө көңүл бөлүү( системалуу чуркоо, машыгуу, сымбаттуулук, шамдагайлык)
• 2.Акыл-эс тарбиясы (АЭМ өздөштүрүү, ойлоо,окуу, түшүнүү, жазуу, сүйлөө,эсептөө)
• 3.Адептүүлүккө, ыймандуулукка тарбиялоо ( кулк-мүнөзү, адеп-ахлагы)
• 4.Эстетикалык тарбия (сулуулукка суктануу,аны издеп таап, сактай билуу, көркөм табит, сезимди ойготуу)

• 5.Башка адамдар, айлана-чөйрө менен туура, он жакшы мамиледе болуу
• 6.Эрктүүлүккө тарбиялоо (чыдамкайлык, туруктуулук)
• 7.Өз ишмердүүлүгүн уюштура билүү (максат, план, режим менен иштөө, окуу)
• 8.Өзүн-өзү башкара билүү
• 9.Адамгерчилик, гумандуулукка тарбиялоо(адамды сыйлоо, барктай билүү, көмөк көрсөтүү)
• 10.Жан дүйнөсү, рухий байлыгын өстүрүү кенейтүү
• 11.Психологиялык, эмоциялык тарбиялоо(жакшы мүнөз, токтоолук, сабырдуулук)
• 12.Бекем ар тараптуу, өсүп туруучу билим алуу
• 13.Максатка, милдетке жетүү учун зарыл мүнөз, сапаттарды өзүндө тарбиялоо
• 14.Асыл инсандык сапаттарды калыптандыруу

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

7

Көңүл бурууга зарыл болгон негиги багыттар:

Өзүн-өзү башкара

Эмоцияналдык

Өз ишмердүүлүгүн уюштура

Асыл

Эстетикалык

Жан

Адептүүлүккө, ыймандуулукка

Акыл-эс

Дене

12/20/19

7

Tolkunbek uulu Altynbek

5.Анын ичинен көңүл буруу зарылдары

• 1.Айрыкча ак ниеттуулук 13.Тырышчаактык
• 2.Айкөлдүк 14.Чанкоолук, зиректик
• 3.Чынчылдык 15.Жакшы каалоодо атаандаша, тиреше, тартыша билуу
• 4.Адилеттуулук 16.Ички жана тышкы кыйынчылык, тоскоолдук-н ото билу, корпоо
• 5.Мээримдүүлүк 17.Көп варианттуу ойлоо жана иштөө
• 6.Эрктүүлүк 18.Эмгектене да эс ала да билүү
• 7.Эр жүрөктүүлүк 19.Сынды да, сыйды да көтөрө билүү
• 8.Туруктуулук 20.Ийгиликти да, утулууну да көтөрө билүү
• 9.Чыдамдуулук 21.Чен-өлчөм сезимин ар дайым сактоо
• 10.Максатка умтулуу 22.Билүүгө , үйрөнүүгө, үйрөтүүгө даярдык
• 11.Өз сөзүнө ээ болуу 23.Изденип уйрөнүп, окууга түбөлүктүү чанкоолук
• 12Жоопкерчилик 24.Терең ички маданиятка жетүү
• 25.Ток пейилдик

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

Көңул буруу керек:

Айкөлдүк

Адилеттүүлүк

Эрктүүлүк

Жоопкерчиликтүү

МээримдүүлүкӨз сөзүнө ээ болуу

Тырышчаактык

Максатка умтулууЭр жүрөктүүлүк

Ийгиликти да, утулууну да көтөрө билүү

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

6.Өзүн-өзү тарбиялап өстүрүүнүн жолдору

• 1.Айлананы, турмушту сезип, күзөтүү
• 2.Китеп окуу
• 3.Адамдардан уйрөнүү
• 4.Телевизор көрүү, радио угуу
• 5.Идеал (улгу) болгон адам м-н жолугушуу
• 6.Ата-эне, мугалим, илимий жетекчилерден сурап билүү
• 7.Ойлонуп корутунду чыгаруу
• 8.Улуу адамдардын өмүр жолун үйрөнүү
• 9.Саякат, экскурсияга чыгуу
• 10.Адамдар менен баарлашуу
• 11.Өзүнүн коркуу, тартынуусунан кесип өтө билүү

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

Өзүн-өзү өстүрүүнүн жолдору

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

7.Өзүн-өзү тарбиялоонун уюштуруу жолдору

• 1.Окуп, өзүн-өзү тарбиялоо 13.Уялып өзүн-өзү тарбиялоо
• 2.Көрүп өзүн-өзү тарбиялоо 14.Изденип өзүн-өзү тарбиялоо
• 3.Үйрөнүп өзүн-өзү тарбиялоо 15.Пландуу максаттуу өзүн-өзү тарбиялоо
• 4.Ойлонуп өзүн-өзү тарбиялоо 16.Системалуу турдо өзүн-өзү тарбиялоо
• 5.Турмушту күзөтүп өзүн-өзү тарбиялоо 17.Кыйынчылыктарды женип өзүн-өзү тарбиялоо
• 6.Сурап өзүн-өзү тарбиялоо 18.Чыгармачылык менен өзүн-өзү тарбиялоо
• 7.Жасап өзүн-өзү тарбиялоо 19.Ожорлонуп өзүн-өзү тарбиялоо
• 8.Машыгып өзүн-өзү тарбиялоо 20.Сындап өзүн-өзү тарбиялоо
• 9.Пикир алышып, өзүн-өзү тарбиялоо 21.Башкаларга салыштырып өзүн-өзү тарбиялоо
• 10.Иштеп өзүн-өзү тарбиялоо 22.Анализдеп, баалап, өзүн-өзү тарбиялоо
• 11.Кызыгып өзүн-өзү тарбиялоо 23.Максат, милдет коюп өзүн-өзү тарбиялоо
• 12.Мажбур кылып өзүн-өзү тарбиялоо 24.Сабаттуу өзүн-өзү тарбиялоо

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

Өзүн-өзү тарбиялоонун уюштуруу жолдору

Окуп,

12/20/19

Tolkunbek uulu Altynbek

9

Уялып

Үйрөнүп, жасап

Өжөрлөнүп, сындап

Машыгып

Жаратылыштан үйрөнүүчү 5 сабак

12/20/19

Койчубаева Т.Н

15

Орозалиев Канжарбек

1 Тоңкулдактан алуучу сабак

12/20/19

Койчубаева Т

15

1 Тоңкулдактан алуучу сабак

• “ Реалдуу бир чекитке көңүл буруу” – Эмгекчил бизден бир канча акылдуураак. Ооба, ал даракты башы менен ургулайт, бирок ал бул ишти өтө ийгиликтүү жасайт. Ал даракты бардык жагынан эле ургулай бербейт. Ал бир гана чекитке көңүл бурган жана ошол чекитти гана чокулайт, өтө акырын жылганы менен жыйынтыгында өзү көздөгөн куртка жетет.

12/20/19

Койчубаева Т

15

2 Балыктан алынуучу сабак

12/20/19

15

2 Балыктан алынуучу сабак

• “ Агым сабагы” -Балык ар дайым агымга каршы сүзөт жана баарынын пикири боюнча – бул эң туура. Ал бул нерсени өз жашоосун татаалдатуу үчүн эмес, а өзүнүн айланасынан көбүрөөк сууну өткөрүү үчүн жасайт. Анткени канчалык көп агым өтсө ошончолук анын айланасынан көп тамак-аш жана аба өтөт. Анын жашоосу бир канча эсе байыраак болот. Биз болсо балыктан айырмаланып, ар дайым агым менен сүзүүгө аракет жасайбыз. Биз өзүбүз үйрөнгөн чөйрөдөн сыртка чыккыбыз келбейт, кийин эмнеге менин жашоомдо мүмкүнчүлүктөр өтө аз болду деп наалыйбыз. Биз жашоодо лотерея билетин сатып албай туруп, утуп алууну кыялданабыз.

12/20/19

Койчубаева Т

15

3 Арыстан балдарынан сабак

12/20/19

15

3 Арыстан балдарынан сабак

• “ Тумшукту канга бөлөө” –Кичинекей арыстандар окууну билишет. Алар бир канча тажырыйбалуу, чоң арыстандардан окушат. Жана алар китептен же сүйлөшүүдөн эмес, иш жүзүндө жасап көрүп окушат. Алар аңчылык кылууну үйрөнүү үчүн тумшукту канга бөлөө керектигин анык билишет. Биз партада олтуруп доскада турган коёнду көрөбүз жана кандай аңчылык кылууну окуйбуз же үйгө камалып алабызда өз алдынча окуйбуз. А качан аңчылык кылуу мезгили келгенде биз аңчылык кылуу турсун, кандын жытынан да коркобуз.

12/20/19

15

4 Иттен алынуучу сабак

12/20/19

Койчубаева Т

15

4 Иттен алынуучу сабак

• “ Куйругуң биринчи сен шыйпаңдат” – Эң жакшы сабакты иттер берет. Иттер ойлобойт: “Алгач мени үйүңө алып бар, курсагымды тойгоз, жуу, кийин мен сага куйругумду шыйпаңдатам”. Ит өз сезимин биринчи билдирет жана андан кийин акысына өзүнө керек нерсени ала алат. Ал ушундай жасайт, биз өзүбүз ыктыярдуу ошол иштерди кылабыз. Жуунтабыз, курсагын тойгозобуз.

12/20/19

Койчубаева Т

15

5 Жыландан алынуучу сабак

12/20/19

Койчубаева Т.Н

15

5 Жыландан алынуучу сабак

• “ Наалыба” - Жылан ойлобойт: “ Менде колум жок, бутум жок, көзүм начар көрөт, мени эч ким сүйбөйт, менин ата-энем мени карабайт. Жылан өзүндө барларга шүгүр кылат, а керек болсо биз бул “майып-жандыктан” коркобуз. Эгер ага бир нерсе жакпаса терисин алмаштырат да, андан ары кайгырбастан жолун улайт.

12/20/19

Койчубаева Т

15

Көңүл бурганыңыздарга

чоң рахмат!

12/20/19

Койчубаева Т

15