Жаштардын экологиялык билимин жакшыртуу менен экологиялык маданиятын жогорулатуу

Жаштардын экологиялык билимин жана тарбиясын жакшыртуу менен экологиялык маданиятын жогорулатуу

Даярдаган: Нурматова Мехрибону. ФМОМ(б)-1-21 гр.

Жетекчи: Маматова Ж.Т .

Жаштардын экологиялык билимин жана тарбиясын жакшыртуу менен экологиялык маданиятын жогорулатуу

Бул кыскача докладда (слайдда) заманбап экологиялык маданиятты жаштардын арасында калыптандыруу, азыркы учурдагы өтө көптөгөн көйгөйлүү болгон маселелер каралат.

Экологиялык маданияттын маңызы, өзгөчөлүктөрү аны жаштардын арасында өнүктүрүү ошондой эле экологиялык маданиятты жогорулатуу боюнча көпттөгөн чаралар көрүлүүгө тийиш.

… Кыргызстандын экологиялык көйгөйү – бул бири-бирине көз каранды, бири-бири менен байланышкан жалпы жана локалдык, кызыкчылыктарды бириктирген өтө татаал система.

Экологиялык маданият – бул адамдардын жаратылышты, курчап турган дүйнөнү кабылдоо деңгээли жана алардын ааламдагы абалына, адамдын дүйнөгө болгон мамилесине баа берүү.

Дүйнөлүк экологиялык кризиске байланыштуу адам менен табияттын ортосундагы кандай мамилени гармониялуу деп эсептөөгө болорун, адамдын иш-аракети курчап турган чөйрөгө кандай таасирин тийгизерин тактап, экологиялык маданият эмне үчүн бүгүнкү күндө өтө маанилүү экенин белгилеп кетүү зарыл.

Экологиялык маданияттын деңгээли дүйнөдөгү иштердин абалы менен кандай байланышта экенин, дүйнөлүк экологиялык кризис менен кандай байланышы бар экенин билүү да маанилүү. Натыйжада экологиялык маданияттын деңгээли дүйнөдөгү экологиялык кырдаалга пропорционалдуу жана биосфераны кабыл алуудан түздөн-түз көз каранды экендигин көрсөтүү керек. Экологиялык кризистин проблемасын чечүүнүн варианттары, биринчи кезекте, жаштардын экологиялык маданиятынын деңгээлин жогорулатуу планында жатат, ал азыркы учурда практика көрсөткөндөй, өтө төмөн.

Биздин планетаны каптаган эң олуттуу экологиялык кризис адам менен жаратылыштын ортосундагы мамилелерге олуттуу оңдоолорду киргизип, дүйнөлүк цивилизациянын бардык жетишкендиктерин кайра карап чыгууга мажбур кылды. Болжол менен 20-кылымдын 60-жылдарынан тартып, адамзат биринчи жолу бардык тирүү жандыктарды жок кылуунун курч көйгөйүнө туш болгондо, өнөр жай ишмердүүлүгүнө байланыштуу жаңы илим – экология калыптанган жана анын пайда болушунун натыйжасында экологиялык маданият пайда болду.

Азыркы учурда түрдүү транспорттор көбөйгөнүнө байланыштуу алардан зыяндуу, уулуу заттар көбөйүп чыгууда, андан чыккан зыяндуу заттардан адам баласы жана жаныбарлар ууланып ар кандай оруларга душар болуп жатат. Жашыл жаратылышка дагы терс таасирлерди тийгизүүдө

Биздин жаратылыш жок болуп кетүү коркунучунда турат, ага турдуу курулуштардын кичинекей фабрикалардын кобойгондугу ж.б. мисал болуда. Мисалы, уулануу, мутацияга чалдыктырып  керек болсо адамдын башына шишикти пайда кылышы мүмкүн. Бул тутундор абада журуп тоолу жерлердеги карларга мөңгүлөргө түшүп мөңгүлөр азайып жатат.

Кыргызстандын жаратылышы, жаратылыш байлыктарын сууларын коргобосок келечекте какыр жерге айланат

Мусорлорду оң келген жерге эле таштап жатабыз … Жаштардын экологиялык маданияты өтө төмөн …

Бак дарактарды кыйып анын ордуна үйлөрдү ж.б. курулуштар куруп жатабыз

Жерди, өзүбүз жашаган айлана-чөйрөнү көптөгөн мусорго толтуруп жатабыз бул кетиште акырындап жерде жашоо жок болуп кетүү коркунучу жаралууда …

Кычкылтекти аз болуп чыгарган дарактарды эгип жатабыз …

Бак дарактарды кыркып бийик имараттарды куруп жатабыз …

Кыргызстанда көп аймактарда турдуу жаратылыш кубулуштары катталып, акыркы убакта көп болуп жатат. Жер көчкү, сел кетип адамдардын өмүрүнө коркунуч тудуруп жатат

Тоодо оскон арча ж.б. табигый өсүмдүктөргө да адамдар өз кызыкчылыгы үчүн пайдаланып жатышат. Ошол ж.б. себептерден улам арчалардын, дарактардын аздыгынан кар көчкү көчүп, түрдүү кырсыктар көбөйүп жатат

Кыргызстанда дагы бир эң көйгөйлүү маселелердин бири бул мөңгүлөрдүн эриши болуп жатат. Эгерде мөңгүлөр азайып калбай калса анда сууга болгон муктаждык өсөт, суусуз адам баласы, жандуужаратылыш жашай албайт.

Озон катмарынын жукарышы кундун катуу ысышына алып келет …

Мурдагыдай каттуу көзөмөл такыр жок … Толук жетиле элек сырьелорду, түрдүү жаратылыш байлыктарын каалагандай эле казып алып, калдыктарды мусорун ачык эле көрүнгөн жерлерге комуп жатышат… (Эч кандай эрежелер сакталбай келүүдө …)

Заправкалар калк жашаган жерлерде, шаарлардын так ортосуна жайгашылган аларды шаардын сыртына же эл жашабаган жерлерге жылдыруу керек.

Толук жетиле элек көмүр кенин казып алып же терип жатканда көптөгөн адамдар ууланып, түрдүү травмаларга кабылып, өмүрүнө коркунуч жаралууда

Кыргызстанда кендерди казып алып жатканда ачык түрүндө алышат. Мында жаратылышка, айлана-чөйрөгө жана иштеген адамдарга дагы көптөгөн терс таасирин тийгизүүдө. Башка мамлекетте бардык кырдаалдарды эске алып жабык түрүндө алынат.

Коомдун азыркы учурдагы жаштардын экологиялык маданияты – коомдун жаратылышка кыйратуучу таасиринен келип чыккан жана курчап турган чөйрөнү сактоо, калыбына келтирүү жана сарамжалдуу пайдалануу кызыкчылыктарында коомдук аң-сезимдин жана ишмердүүлүктүн өнүгүүсүнүн сапаттык деңгээлин туюндурган руханий-практикалык кубулуш. Коомдун экологиялык маданиятынын маңызы мына ушунда

Ошентип, азыркы учурда жаштардын экологиялык маданияттын калыптанышынын өзгөчөлүгү анын планетардык, глобалдуу цивилизациялуу мүнөзү болуп саналат, анткени, кайсы мамлекетте болбосун экологиялык көйгөйлөр планетадагы экологиялык абалга таасирин тийгизет. Бул бардык өлкөлөрдүн экологиялык маданият субъекттеринин ишин координациялоону талап кылат. Азыркы учурда эл аралык масштабда жаратылышты коргоо иш-чараларын интеграциялоо тенденциясы байкалууда.

КөңҮЛ БУРГАНЫңЫЗДАР ҮЧҮН РАХМАТ !