Жасушадағы зат алмасу және энергияның айналымы

Хлоропласт

ФОТОСИНТЕЗ ЖӘНЕ ТЫНЫС АЛУ

• 1817 ж екі француз
• химигі Пельтье
• жапырақтан жасыл
• зат бөліп алып,
• оны хлорофилл деп
• атады.

К.Е.Тимирязов

фотосинтез күн

спектрінің

хлорофилл өте

көп сіңірілген

жерлерінде

анағұрлым

күштірек жүретінін

тапты.

• Өсімдіктердің оттегін
• бөлетінін ең алғаш рет
• ағылшын 1770 ж
• Джозеф Пристли ашты .

• 1845 ж неміс физигі
• Р. Майер жасыл
• өсімдіктер күн
• энергиясын
• химиялық энергияға
• айналдыратынын
• дәлелдеді.

ФОТОСИНТЕЗ ПРОЦЕСІНІҢ ЖҮРУ ЖОЛДАРЫ

Фотосинтез – күн жарығы энергиясының әсерінен көмірқышқыл

газы мен судың оттегі мен көмірсуларға айналу үрдісі.

Түзілген көмірсулар қорек ретінде қолданылады,

ал оттегі атмосфераға түседі.

Жарықта жүретін сатысы

Қараңғыда жүретін сатысы

Үрдістер

І. Атмосферадағы көмірқышқыл газы және жарық сатысынан түсетін сутегі қосылысы нәтижесінде глюкоза молекуласының синтезі жүреді. Жарық реакциялары барысында қорға жиналған АТФ энергиясы шығындалады.

Үрдістер

I. Бір - бірін өзара толықтыратын екі: судың ыдырауы мен АТФ синтезі үрдістерінен пайда болады

II. Су фотолизі- суды ң жарықта ыдырау үрдісі. Атмосфераға оттегі бөлініп шығып, ауадағы көмірқышқыл газын қосып алып , глюкоза молекуласын синтездейді.

III. Хлорофил молекуласына жарық түскен кездегі энергияны АТФ ты синтездеуге жұмсайды. Онда АДФ тағы бір фосфат қосып алып АТФ – ға айналады.

Хлоропластың мөлшері

Жарық мөлшері

Хлорофилдің саны

мен типі

Ылғал мөлшері

Ферменттер тиімділігі

Көмірқышқыл газының

концентрациясы

Жапырақтардың мөлшері

Ауа температурасы

Лептесіктер саны

Су

Көмір -

қышқыл

газ

Өсімдік

жасушасындағы

қант пен крахмал

Бос

оттегі

Тіршілікке арналған

энергия