Сабақ тақырыбы: Сәулет  ескерткіштері.  5- сынып. Қазақстан тарихы.

Cабақтың мақсаты:

1) Оқушыларға сәулет өнері туралы мағлұмат беру;

2) Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік.1) Өз Отанын сүюге, тарихи ескерткіштерді кадірлей білуге тәрбиелеу.

Дамытушылық.1) Ақпараттық коммуникативтік технологияларды еркін қолдана білуін қызығушылықпен терең дамыту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

• Көрнекілігі: интерактивті тақтадағы әлемдік ғимараттар сәулеттері, қарта-схема, фотосуреттер, карточкалар, видеофильм. 

Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет. 

Сабақ жоспары: Қызығушылығын ояту. Мағынасын тану.Ой толғаныс.Бекіту.Үйге тапсырма..Бағалау

Ұйымдастыру кезең

Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын түгендеу. Оқушы назарын сабаққа аудару.

Топқа бөлу.Ұлттық жәдігерлер арқылы.(киіз үй, ұлттық киім, қолөнер бұйымы суреттері арқылы

1. Ынтымақтастық атмосферасын құру.
2. Қуаныш бүгін ерекше,
3. Шуағын шашып тұр әлем.
4. Білімнің шығар шыңына
5. Ұрпағым, саған мың сәлем!

Бейне ролик көрсету.

Жаңа   сабақ.                                                                                                                                                                                                Х-ХІІ ғасырдағы Қарахан мемлекетінің тұсында сәулет өнері дамыды. Оған дәлел Тараз қаласының маңындағы Айша-бибі, Бабаджа-қатын кесенелері.

• ХІІІ ғасырда Моңғол шапқыншылығы кезінде сәулет өнерінің дамуына көп нұқсан келтірді.

ХІV-ХV ғасырда ірі археологиялық құрылыстар салына бастады. Арыстан-баб, Қожа Ахмет Йасауи кесенесі, Көк кесене, Алаша хан, Дәуітбек, Тектұрмас кесенелері жатады

• ХІV ғасырларда Түркістан, Отырар, Тараз қалаларында монша табылды.Отырардағы монша жер көлемі-163,5 шаршы метр, 10 бөлмеден тұрды. Бу, массаж, шешінетін бөлмелері бар. Құдық суын пайдаланған. Монша оттықпен жылытылған. Күйдірілген кірпіштен салынған.
•  Тайқазан 1399 жылы Тербиз шаһарының ұстсы  Әбділ  Әзиз ибн-Саруараддин Қарнатқа құйған 7түрлі метал қоспасынан құйылған.Тайқазаннан жұма күндері намазға келгендерге тәтті су ,жетім-жесірлергеүкәріптерге арнап ас берген.Бүкіл адамның басын қосып адалдыққа ,адамдыққа ,адамгершілікке уағыздаған.
• ХХІ ҒАСЫРДАҒЫ СӘУЛЕТ ӨНЕРІ

• Қазақстанның оңтүстік астанасының  көркіне айналған қазіргі зәулім мешіт бұрынғы ескі мешіт орнына жайғасқан. Жоба авторлары  сәулетші С.Баймағамбетов, Ш.Шарапиев және К.Жарылғапов. Мешіт құрылысын «Алматыжилстрой» жүргізді. Қаражатын Алматы қаласының әкімшілігі көтердi.  Мешіттің бітуіне ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев сүбелі үлес қосты.
• Мешіттiң жалпы ауданы – 3594,5 шаршы м., пайдалы көлемі – 3264,5 шаршы м., үлкен залдағы люстраның салмағы – 1750 кг, диаметрі – 5, ұзындығы – 7 метр, 365 шамы бар. Мешіт бес мың адамға арналған үлкен төрт залдан тұрады: негізгі зал, бес уақыт намаз оқитын зал, әйелдер залы және иътиқаф (мұсылманның өзімен-өзі Аллаға құлшылық ететін) бөлмесі. Барлық бөлмелерге «Алматы кілем» фабрикасы тоқыған кілемдер төселген. Әр бөлменің нақышы да, бояуы да бірін-біріы жағы  іспеттіМешiттiң төрт мұнарасы бар. Бас мұнараның биіктігі – 40 метр. Бұл хазреті Мұхаммедке (с.ғ.с.) пайғамбарлықтың қырық жаста қонғандығын, ал төрт мұнара төрт халифаны білдіреді.  Мінбердің биіктігі – 7,77 м, яғни ол жеті қат аспан, жеті қабат жер дегенді білдіреді. Ол сүйек қолдана отырып самырсын ағашынан жасалған. Үлкен күмбездің диаметрі 20, қалған төрт кіші күмбездердің биіктігі 27 метр

Бекіту кезеңі.                                                                                                                                                                  1 топ- Қарахан кесенесіне шолу жасау. Постермен жұмыс.

• «Не? Қайда? Қашан?» Кестесін толтыру.

Құтан әулие кесенесі

• 2-топ-Айша бибі кесенесіне шолу жасау. Постер қорғау.
• Айша бибі кесенесінің тарихын баяндау.

Кейкі батыр кесенесі

• 3 топ-Қожа Ахмет Йасауи кесенесіне шолу жасау. Постермен жұмыс.
• Қожа Ахмет Йасауидің өмірбаянын айту.

Шайхы Молла мешіті

1топ-Сәйкестендіру тесті. 2 топ- Бес жол өлең .  3 топ-БҮБ әдісі.

Рефлексия

Қорытынды.Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың “Мәдени мұра” бағдарламасы бойынша тарихи ескерткіштерді, мәдени мұраларды зерттеуге тапсырмалар жүктелді. Қазіргі таңда әлем деңгейінде зерттеу жұмыстары қызу жүріп жатыр. Әр азамат тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлық жасауға, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғауға міндетті.

Бағалау.

Үйге тапсырма . Оқу,  дерек,буклет.

Сабақ тақырыбы: Сәулет  ескерткіштері.  5- сынып. Қазақстан тарихы.

Cабақтың мақсаты:

1) Оқушыларға сәулет өнері туралы мағлұмат беру;

2) Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік.1) Өз Отанын сүюге, тарихи ескерткіштерді кадірлей білуге тәрбиелеу.

Дамытушылық.1) Ақпараттық коммуникативтік технологияларды еркін қолдана білуін қызығушылықпен терең дамыту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

• Көрнекілігі: интерактивті тақтадағы әлемдік ғимараттар сәулеттері, қарта-схема, фотосуреттер, карточкалар, видеофильм. 

Пәнаралық байланыс: тарих, әдебиет. 

Сабақ жоспары: Қызығушылығын ояту. Мағынасын тану.Ой толғаныс.Бекіту.Үйге тапсырма..Бағалау

Ұйымдастыру кезең

Сәлемдесу. Оқушылардың сабаққа қатысуын түгендеу. Оқушы назарын сабаққа аудару.

Топқа бөлу.Ұлттық жәдігерлер арқылы.(киіз үй, ұлттық киім, қолөнер бұйымы суреттері арқылы

1. Ынтымақтастық атмосферасын құру.
2. Қуаныш бүгін ерекше,
3. Шуағын шашып тұр әлем.
4. Білімнің шығар шыңына
5. Ұрпағым, саған мың сәлем!

Бейне ролик көрсету.

Жаңа   сабақ.                                                                                                                                                                                                Х-ХІІ ғасырдағы Қарахан мемлекетінің тұсында сәулет өнері дамыды. Оған дәлел Тараз қаласының маңындағы Айша-бибі, Бабаджа-қатын кесенелері.

• ХІІІ ғасырда Моңғол шапқыншылығы кезінде сәулет өнерінің дамуына көп нұқсан келтірді.

ХІV-ХV ғасырда ірі археологиялық құрылыстар салына бастады. Арыстан-баб, Қожа Ахмет Йасауи кесенесі, Көк кесене, Алаша хан, Дәуітбек, Тектұрмас кесенелері жатады

• ХІV ғасырларда Түркістан, Отырар, Тараз қалаларында монша табылды.Отырардағы монша жер көлемі-163,5 шаршы метр, 10 бөлмеден тұрды. Бу, массаж, шешінетін бөлмелері бар. Құдық суын пайдаланған. Монша оттықпен жылытылған. Күйдірілген кірпіштен салынған.
•  Тайқазан 1399 жылы Тербиз шаһарының ұстсы  Әбділ  Әзиз ибн-Саруараддин Қарнатқа құйған 7түрлі метал қоспасынан құйылған.Тайқазаннан жұма күндері намазға келгендерге тәтті су ,жетім-жесірлергеүкәріптерге арнап ас берген.Бүкіл адамның басын қосып адалдыққа ,адамдыққа ,адамгершілікке уағыздаған.
• ХХІ ҒАСЫРДАҒЫ СӘУЛЕТ ӨНЕРІ

• Қазақстанның оңтүстік астанасының  көркіне айналған қазіргі зәулім мешіт бұрынғы ескі мешіт орнына жайғасқан. Жоба авторлары  сәулетші С.Баймағамбетов, Ш.Шарапиев және К.Жарылғапов. Мешіт құрылысын «Алматыжилстрой» жүргізді. Қаражатын Алматы қаласының әкімшілігі көтердi.  Мешіттің бітуіне ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев сүбелі үлес қосты.
• Мешіттiң жалпы ауданы – 3594,5 шаршы м., пайдалы көлемі – 3264,5 шаршы м., үлкен залдағы люстраның салмағы – 1750 кг, диаметрі – 5, ұзындығы – 7 метр, 365 шамы бар. Мешіт бес мың адамға арналған үлкен төрт залдан тұрады: негізгі зал, бес уақыт намаз оқитын зал, әйелдер залы және иътиқаф (мұсылманның өзімен-өзі Аллаға құлшылық ететін) бөлмесі. Барлық бөлмелерге «Алматы кілем» фабрикасы тоқыған кілемдер төселген. Әр бөлменің нақышы да, бояуы да бірін-біріы жағы  іспеттіМешiттiң төрт мұнарасы бар. Бас мұнараның биіктігі – 40 метр. Бұл хазреті Мұхаммедке (с.ғ.с.) пайғамбарлықтың қырық жаста қонғандығын, ал төрт мұнара төрт халифаны білдіреді.  Мінбердің биіктігі – 7,77 м, яғни ол жеті қат аспан, жеті қабат жер дегенді білдіреді. Ол сүйек қолдана отырып самырсын ағашынан жасалған. Үлкен күмбездің диаметрі 20, қалған төрт кіші күмбездердің биіктігі 27 метр

Бекіту кезеңі.                                                                                                                                                                  1 топ- Қарахан кесенесіне шолу жасау. Постермен жұмыс.

• «Не? Қайда? Қашан?» Кестесін толтыру.

Құтан әулие кесенесі

• 2-топ-Айша бибі кесенесіне шолу жасау. Постер қорғау.
• Айша бибі кесенесінің тарихын баяндау.

Кейкі батыр кесенесі

• 3 топ-Қожа Ахмет Йасауи кесенесіне шолу жасау. Постермен жұмыс.
• Қожа Ахмет Йасауидің өмірбаянын айту.

Шайхы Молла мешіті

1топ-Сәйкестендіру тесті. 2 топ- Бес жол өлең .  3 топ-БҮБ әдісі.

Рефлексия

Қорытынды.Президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың “Мәдени мұра” бағдарламасы бойынша тарихи ескерткіштерді, мәдени мұраларды зерттеуге тапсырмалар жүктелді. Қазіргі таңда әлем деңгейінде зерттеу жұмыстары қызу жүріп жатыр. Әр азамат тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлық жасауға, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғауға міндетті.

Бағалау.

Үйге тапсырма . Оқу,  дерек,буклет.