© 2024, id56641454 43
СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ
Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно
Скидки до 50 % на комплекты
только до
Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой
Организационный момент
Проверка знаний
Объяснение материала
Закрепление изученного
Итоги урока
Кытай тарыхый жыл баяндарында мындай деп жазылган: « Бул ɵлкɵнүн калкы 300 мин кишини түзɵт. Бардык жерлеринде жүзүмдɵн шарап жасашып аттары беде жейт. Ал ɵлкɵдɵ 70тен ашуун шаар бар . Тургундары пайда табууну кɵздɵп, дайыма атаандашат. Алар ээритүүчү мештерди колдонгону менен, чоюндан буюмдарды куюп жасоону билишпейт. Асыл тукум жылкылары менен атагы чыккан» .
Фергана ɵрɵɵнүндɵ б.з.ч 3-кылымда Даван кытай булактарында күчтүү мамлекет катары эскерилген. «Фергана», «Дабан» аталыштары байыркы түрк тилинде « перидей сулуу жер» , «ажайып кооз жер» дегенди түшүндүрɵт. Перстер булл мамлекетти « Сог» ал эми кытайлар «Полоно» деп аташкан. Бул мамлекетти « асман аргымактарынын» ɵлкɵсү деп да коюшчу. Бул асыл тукум аргымактарга кытайлар ɵзгɵчɵ кызыккан. Дал ушул аргымактардын шылтоосу менен б.з.ч 103-101-жж даван-кытай согуштары да болгон. «Даван жылкыларынын» аска-таштагы сүрɵттɵрү Кыргызстандын Араван ж.б райондорунан кезиктирүүгɵ болот. Мамлекеттин борбору Эрши болгон. Суроо: Даван-Кытай согуштары болгон мезгилиндеги Кытай императору жана Даванга эки жортуулду уюштурган белгилүү аскер башчысын аныктагыла:
. Эмне себептен Кытайдын Хан империясы б.з.ч 103-жылы Даван мамлекетине жасаган жортуулунан кийин, согуштук жоготуулар менен чон чыгашаларга карабастан б.з.ч 101-жылы шашылыш түрдɵ экинчи аскерди жабдып, Даванга каршы жаны согушту баштаган?
Кытайдын Хан империясы Фергана ɵрɵɵнүндɵгү чакан Даван малекети менен эмне үчүн согушкан?
Кɵктɵн түшкɵн аргымактар ɵлкɵсү» деп байыркы Орто Азиядагы кайсы мамлекетти аташкан?
Хронологиялык ирээтте жайгаштыргыла:
I) Даван мамлекетине кытайлыктардын биринчи жортуулу
II) Даван мамлекетинин ɵнүккɵн мезгили
III) ) Даван мамлекетине кытайлыктардын экинчи жортуулу
IV) Даван мамлекетинин Фергана ɵрɵɵнүндɵ негизделиши
Байыркы кытай тарыхый жылнаамаларында : « Даван аргымактары жылкылардын асман тукумунан жаралган, алардан кызгылт тер чыгат», -деп айтылат. Даван аргымактарынын алтындан жасалган айкели падышанын сарайында турган аска беттерине түшүрүлгɵн сүрɵттɵрдɵн давандыктар булл жылкыга табынганы да байкалат. Суроо: Даван аргымактарынын ташка чегилген сүрɵттɵрү кайсы жерден табылган?
Даван мамлекетин тиешелүү эмес чарбаны белгилегиле:
.V к ортосунда Фергана ɵрɵɵнүн Эфталиттер басып алган. Суроо: Ал эми VI к ортосунда бул аймакты кимдер каратып алган?
Давандыктардын аймагына басып кирүүгɵ Кытайлыктарга эмне шылтоо болуп калган?
Башкаруучуларды ɵз мамлекеттери менен дал келтиргиле:
1) сак уруу бирикмеси |
А) Моде шанүй |
2) Хун империясы |
Б)Күнбаг Унгийми |
3) Усун мамлекети |
В)Падыша Скунха |
4) Даван мамлекети |
Г) Падыша Мугуа |
© 2024, id56641454 43