«Ата салтын арда?та?ан- ?з Наурыз!»ерте?гілік

Наурыз,наурыз жыл басы,

Наурыз ба?ыт жал?асы

Наурыз келді тамаша

?н жырымен жараса.

?ош келді?іздер ??рметті ата-аналар, ?она?тар, к?міс к?мей б?лдіршіндер.?лтты? салт-д?ст?рімізді насихаттау ма?сатында, «Ата салтын арда?та?ан –?з наурыз»- атты театрландырыл?ан ба?дарламамызды ?сынамыз.

Кіріспе с?з (балалар кіріп к?ріседі.)

Наурыз-жа?а к?н.Наурыз мерекесінде дастархан жайып, бірін-бірі ??ша? жайып к?ріседі. Б?л к?ні еш?андай реніш болмауы керек. ?рбір адам ?уаныш білдіріп, к?лімсірей с?йсініп, бар жа?сылы?ын жайып, жадырап ж?реді.

?ыс кетіп,?ар еріп,

Жадырап жаз жетіп,

Шаруаны? кенелген,

Мейрамы ежелден

??тты болсын -Наурыз.

«Б?йшешек» - биі

Жер ана:

Жайнатамын бар г?лді

Сайратамын б?лб?лды,

Т?гілтіп ?н-к?й жырды,

Мейрамда?ыз б?л к?нді

Тіршілікті? бастауы

Айналайын, ??лындарым, желбіреген т?лымдарым, болаша?ы елімні?,ерке г?лі жерімні?

Шуа?ты болып к?ндері?,

Тыныш болсын т?ндері?.

Алас, алас, ?р п?леден алас!

?ара??ы жары??а, ыз?ар жылы?а,

?ара-а??а ауыссын!Жаманды? кет!

Б?ле-жалакет! Алас! Алас!

Сор-ба??а, кесір-киеге.

Жо?-бар?а ауыссын! Жаманды? кет!

Б?ле жала кет! Алас!алас!

Балалар жа?сылы?ты? жаршысы жарапазан айтар кім бар аралары?да.

Мен бар!- деп бір бала орта?а шы?ады.

Жер ана! Айта ?ой ??лыным

Жарапазан айтушы:

?лысты? ?лы к?нінде,

?лкені? мен жасы?а

Береке келсін басы?а!

Наурыз?а келген халайы?

Шал?ытып ?нге салайы?

Ырыс д?улет мол болсын!

Жылда осындай той болсын!

?май ана:

Айт?аны? келсін ??лыным, ?мірі? ?за? болсын, тіл к?зден аман ж?р айналайын!

Шашу?а: Г?лд?урен

?май ана:.

Жа?а жылым ??тты болсын алашым,

Мал мен басы? ?сіп –?нсін, таралсын.

Жа?а талап, жа?а д?улет, жа?а ба?.

Беріп ж?ртты? толы?тырсын шарасын.

Шашу, шашу ырыс, д?улет т?гейін,

Шашу, шашу несібе?ді берейін.

Бала; С?йінші, с?йінші ?ыдыр ата келе жатыр!

?ыдыр ата:

Армысы?дар туыстар!

?лыс о? болсын!

А? мол болсын!

?айда барса? жол болсын!

?лыс ба?ты болсын!

Т?рт т?лік а?ты болсын!

?лыс береке берсін!

Б?ле-жала жерге енсін!

?лы хал?ым то? болсын!

К?йлектері? к?к болсын!

?ай?ы-уайым жо? болсын!

?уаныштары? к?п болсын!

Мені? батам сендерге ?абыл болсын!

?май ана: Айт?аны?ыз келсін!

?ыдыр ата:?здері?мен бірге наурыз наурыз тойын тойла?алы келдім!

?май ана:т?рлеті?із ата бізбен бірге бол?аны?ыз?а ризамыз

?ыдыр адамдар?а д?улет дарытып, ба? ?ондыратын, аяулы бабамыз жа?сылы?ты? жаршысы.

Алдар к?се:

Мен алдармын, алдармын

Балалармен ойнаймын

Ренжітер с?биді

тентектерден ?ор?аймын

Ой! Саламатсы?дар ма, балалар!

Ассалаума?алуйкум ?ыдыр ата!

?ыдыр ата:Аман ба, Алдаржан.

Алдар к?се: Есенсіз бе а? ?же!

?май ана: ?ош келді? Алдаржан.

Алдар: ?же, ата мен балалар?а арнап к?п асы? алып келдім. Олар,?те ?демі, си?ырлы.

Міне ?ара?даршы балалар !

?май ана: Ей Алдаржан, ж?ргшен ижері?ді ?ызы? думан?а б?леп ж?ресі? –ау.! ?ане,балалар Алдар а?алары?мен кім асы? ойна?ысы келіп т?р.

Асы? ату ойыны:

Алдар: Ойбуй мен же?ілдім. Сендер асы?ты менен де жа?сы ойнайды екенсі?дер! Алдар ойланып, менен жа?сы ойыншы шы?пады-а балалар, олай болса айтысып к?рсек ?айтеді.Айтыста мен же?етініме сенімдімін. Ал ?ане менімен айтысар кім бар.

?ыз: мен айтысам дейді.

Ойбой менімен мына кішкене ?ыз айтыс?алы т?р ма?

?ыз: Мен жал?ыз айтыспаймын мені? ?асымда ??рбыларым бар.

Алдар: Олай болса мені? де шашбауымды к?терер жігіттер шы?сын!

Айтыс:

Алдар:

Мына т?р?ан жігіттер

Шетімізден а?ынбыз

Сай келетін біздерге,

барма екен а?ын ?ыз.

?ыз-1: Жігіттер с?зді ??пай ма

Ма?танбай ?ана шы?пай ма?

Жігіттен біржан шы??анда,

?ыздардан Сара шы?пай ма?

?ыз-2: С?зді? отын жа?айы?

Жырдан монша? та?айы?,

?арсы келген жігітті

Шемішкедей ша?айы?.

?л-1: Т?тті к?мпит берші деп

С?райтын да ?здері?,

Мамасыны? артынан

Жылайтын да ?здері?

?л-2: ?ыздарменен айтыс?а

шы?ып т?р –ау жекелеп,

Мамалары? ?некей,

??ласа?даршы еркелеп.

?л-3: Шаштары?ды сендерді?

Апайлар тарап береді.

Б?л ?ыздарды? ?олынан

Сонда не іс келеді.

?л-4: Осы неге ?ыздар-ау,

Керімсі?дер ?здері?.

Шаштары?ды неліктен,

?рмейсі?дер ?здері?.

?ыз-1: Аман болса басымыз,

?зара т?сер шашымыз.

Б?рін ?ол?а алармыз,

?се келе жасымыз.

?ыз-2: ?стері?дегі к?йлекті?

Ілгегін д?рыс салы?дар.

Т?пішке мен етікті?,

О?- терісін таны?дар.

Алдар: (жауап таппай м?діріп ?алады, шекесін ?стай)

-?ап ?ят болды-ау, мен же?еміз деп сенімді т?р едім. ?ыздары?ыз мы?ты екен,жауап таба алмай састы? ?ой. Же?ілдік, же?ілдік, ендеше.

?май ана: Алдаржан же?ілген айыбы?ды ?те,балалар?а сыйлы? тарат.

Алдар: (?олын жырты? ?алтасына салып) Апырмай- а, не сыйласам екен. ? таптым, таптым алтыннан да ?ымбат домбырамды сыйлайын. (тарту етеді)Рахмет, сендерге мені?де к??ілім к?теріліп, бір мар?айып ?алдым ?ой.( осы кезде д?рсіл естіледі) Ау балалар сендерге бір алыптар келе жатыр?ан сия?ты. Ал мен аман т?р?анда зытып отырайын.(ж?гіріп шы?ып кетеді)

Зал?а таусо?ар, желая?, са???ла? кіреді.

Таусо?ар: Армысы?дар, балалар!

Са???ла?: Есенсіздер ме, аналар!

Желая?: Бармысыздар, бауырлар!

Б?рі: Б?рі?ізге бір с?лем! (б?рі бастарын иеді)

?же: Ал, ?она?тар, ?здері?ді балалар?а таныстырып ?ті?дер.

Б?рі ?здерін бір - бірлеп таныстырады.

Са???ла?: Осы сіздерге Алдар келіп кеткен т?різді ?ой.

Жер ана: И?, Алдар ортаны ?ызы?-думан?а б?леп кетті. Ал, сендерді? ?андай ?нерлері? бар?

Желая?: Бізді? балалар?а арнал?ан ойындарымыз бар.Ортамызда?ы е? к?штіміз Таусо?ар, сонды?тан Таусо?ар а?амыз бастасын.

Таусо?ар: Ендеше, мені? ойыным «білек к?шін сынау». Ал ?ане, кім ?зін мы?тымын десе орта?а шы?сын.

Балалар кезек-кезек к?ш сынасады.

?ыдыр ата: Б?рекелді, таусо?ар балалар ?зі?е тартып мы?ты болып ?сіп келеді екен.

Са???ла?: Ал, мен сендерді «ар?ан тартыс» ойыныныа ша?ырамын.

«Ар?ан тартыс» ойыны ойналады.

Желая?: Мен де достарымнан ?алам ба, сендерді «?ыз ?уу» ойынына ша?ырамын.?ане, тартынбай орта?а шы?айы?.

«?ыз ?уу» ойыны.

Ал балалар ойынымыз ?нады ма сендерге?

Балалар: ?нады.

?шеуі: Сендерге де ?лкен рахмет айтамыз келесі жылы та?ы да кездескенше сау саламатта болы?ыздар!

(Жыла?ан баланы? даусы естіледі)

?ле? табу

С?би келді ?мірге, с?би келді.

А? т?ені? ?арны жарылды

(С?би к?терген ана шы?ады.)

Жа?а ту?ан баланы бесікке салу да хал?ымыз ?шін елеулі д?ст?рді? бірі. Бесік-?асиетті, киелі ??тты м?лік, с?биді? алтын ?ясы.

Бесікке салу жолын ?лкен т?рбиелі, ?негелі ?жемізге табыстайы?.

Тыштырма жасайды.

Бесік жыры айтылады.

Баланы? т?сау кесу р?сімі

Орта?а ая?ын т?й-т?й бас?ан баланы ?келіп, беліне кішкентай ?алта байлайды. Оны? ішіне т?тт?лер салып т?рып:

Белі?е ?алта байладым,

Д?улеті?ді асырсын,

Ішіне т?тті сыйладым

?иынды?ты ?ашырсын!

Осыдан кейін жинал?ан ж?рт?а к?рсетіп,баланы? ая?ына мыналарды байлайды.

Ішекпен байла?аным-малды болсын, то? болсын деген ниетім.

К?к ш?ппен байла?аным-жершіл болсын, к?пшіл болсын, ?сіп-?нсін дегенім,Ала жіппен байла?аным-адал болсын, а? болсын дегенім.

(Т?сауын кеседі, баланы жетектеп барып еркін жібереді.)

Т?й, Т?й, Т?й, Т?й.

?аз,?аз балам,?аз балам

?адам басса? м?з болам.

К?рмеуі?ді шешейін,

Т?сауы?ды кесейін

Ж?гіре ?ойшы ??лыным,

Желбіресін т?лымы?,

Елгезек бол ерінбе,

Ілгері бас шегінбе.

?май ана: ?ыдыр атадан бата с?райы?.

..балаларды? б?ріне арналатын болуы керек.

?ыдыр ата: Ал балапандарым мен сендерге ?келген сыйлы?ымды тарту етейін.

?май ана:

Ал ??рметті ?она?тар !

Айналайын балалар!

Жеп-ішсін деп тамсанып,

Жеті т?рлі д?м салып,

Наурыз к?же пісірдім.

Той?а ?азан т?сірдім!

??йдым алтын таба??а,

??лшыны?дар тама??а

К?жеге жас к?рі?ді

Ша?ырамын б?рі?ді.

Т?рбиеші: Міне б?гінгі, «Ата салтын арда?та?ан- ?з Наурыз!» атты мерекелік ба?дарламамызды? 1-ші б?лімі ая?талды.Б?рі?ізді дастархан?а ша?ырамыз.