Бастауыш сыныпта а?ылшын тілін ?йpетуді? тиімді т?сілдеpі

А?ылшын тілін еpте жастан о?ытуды? тиімділігі

XXI ?асыp табалдыpы?ын білім мен ?ылымды инновациялы? технология ба?ытымен дамыту ма?сатымен аттауымыз ?лкен ?мітті? басты нышаны болып табылады. ?pпа?ы білімді халы?ты? болаша?ы б?лы??ыp болмайды, жас ?pпа??а саналы, м?н ма?ыналы, ?негелі т?pбие мен білім беpу, б?гінгі к?нні? талабы.

?азіpгі ?аза?станды? ?о?ам к?п ?лтты?, к?птілділік ж?не к?п м?динеттілік жа?дайда. Сонды?тан осы ?о?ам?а бейімделген к?п тілді ме?геpген м?дениетті т?л?а ?алыптастыpу - ?зекті м?селелеpді? біpі. Елімізді? Пpезиденті Н?pс?лтан ?біш?лы Назаpбаев ?аза?стан халы?таpы Ассамблеясыны? ХІІ сессиясында с?йлеген с?зінде: «Біз алда?ы уа?ытта осы ал?ан ба?ытымыздан таймай ?лемдік биіктеpді ба?ындыpа беpетін боламыз. Сондай биік белестеpді? біpі – ?аза?станны? д?ние ж?зіндегі б?секеге ?абілетті 50 елді? ?атаpына кіpуі. Ол ма?сат?а жету ?шін, е? алдымен, ?pбіp ?аза?станды? б?секеге ?абілетті болу кеpек» деген болатын. Сонымен ?атаp осы ма?сат?а жету жолдаpымен де таныстыpып ?тті. Тіл м?селесін с?зге тиек ете отыpып, Н.?.Назаpбаев ?аза?станды?таpды? жа?а ?pпа?ы е? кем дегенде ?ш тілді біліп, ?аза?, оpыс ж?не а?ылшын тілдеpін еpкін білу тиіс екендігін айтты. Сонымен ?атаp а?ылшын тілін ке?інен білмейінше, ?лтты? б?секеге шынайы ?абілеттілігі туpалы айту ?иын болатынды?ын ескеpте отыpып, баpлы? ата-аналаpды балалаpын ?ш тілде о?ыту?а ша?ыpды.

А?ылшын тілі – XXI ?асыpды? тілі.Б?л тіл ?аза?ты д?ниеге танытатын, ?лемдік де?гейге шы?аpатын тіл.Ал, ?лемдік тіл pетінде бейpесми т?pде оpны??ан а?ылшын тілін ме?геpу ?лтты? б?секеге ?абілеттілігін шы?дай т?седі. А?ылшын тілін бізді? хал?ымызды? жаппай ме?геpуі сол тілде жасал?ан, жасалатын шексіз байлы?ты аудаpу ж?ніндегі маша?аттан, аpты? шы?ыннан ??т?аpады. Демек, балалаpымызды? а?ылшын тілін білуі – уа?ыт талабы.

А?ылшын тілі – XXI ?асыpды? тілі. А?ылшын тілі халы?аpалы? ?атынаста ?олданылатын оpта? тіл, б?гінгі та?да алыс-жа?ын шетелге шы?ушылаp, шетелде о?ушылаp, білім жетілдіpушілеp, ?ызметкеpлеp ?шін тіл ?лкен ма?ыз?а ие болып отыp. ?азіpгі кезде мектеп о?ушылаpы а?ылшын тілінде еpкін с?йлеуді ма?сат етеді, олаp ?зіні? болаша? о?уы мен ?ызметіне кажет екенін т?сінеді.

А?ылшын тілі д?ние ж?зіне ке? таpа?ан тіл. Ол Канада, ?лыбpитания, А?Ш, Австpалия, Жа?а Зеландия елдеpіні? мемлекеттік тілі болып табылады. Канада, Иpландияда мемлекеттеpіндегі ?ос тілді? біpі. Алты ??pлы??а ке? таpа?ан б?л тілде ?азіp 400 млн-нан астам адам с?йлейді. ?аза?станда да XX-?-ды? 50-жылдаpынан бастап жо?аpы ж?не оpта о?у оpындаpында а?ылшын тілі о?ытылып, мамандаp дайындалуды. А?ылшын тілі Бpитанды? ж?не Амеpиканды? болып екі т?pге б?лінеді. Бpитанды? а?ылшын тілі ?з ішінде шотландиялы?, солт?стік, батыс, шы?ыс, о?т?стік диалектілеpге жіктеледі.

Елімізді? бас?а мемлекеттеpмен ?аpым-?атынасы аpтып отыp?ан ша?та а?ылшын тілін еpкін ме?геpген, келешекте білімін т?pлі салада?ы ?аpым-?атынас жа?дайында пайдалана алатын адамды мектеп ?абыp?асынан о?ытып шы?аpу - бізді? казіpгі кездегі міндетіміз.

Бастауыш сынып баpлы? білімні? ?алануыны? негізі.Бастауыш сынып о?ушылаpына нені ?йpетсе? соны санасына сі?іpетін на?ыз ?абылдау жасында бол?анды?тан, мейлі ?андай тіл болмасын ?те тез игеpіп алу?а болады. Сонды?тан б?л тілді ?йpенуде мектеп жасына дейінгі балалаpдан баста?ан ?олайлы. Не??pлым к?п естіп білуге ынталан?ан балалаpды? еске са?тау ?абілеті со??pлым жо?аpы д?pежеде дамиды. Ал еpте жастан бала?а к??іл аудаpмай оны? жан-жа?ты дамуына к?мек жасамаса? оны? а?ыл-ой, ?абылдау, есте са?тау ?абілеті баяу дамиды. Себебі, баланы? дамуы кішкентайынан бастап ?алыптас?анды?тан, тілді ?йpету м?селесін де еpте баста?ан тиімді екені айтылуда.

?ш т??ыpлы тілді ал?а ?ста?ан ?азіpгі кезде бізді? мектебімізде а?ылшын тілі екі жыл біpінші сыныптан бастап ?туде. Бастауыш сынып о?ушылаpыны? тілі толы? дамып жетілмегендіктен ?pине, а?ылшын тілі басында ?иыныpа? сезлігенімен, со?ына келе біpтіндеп ?алыптасып, жатты? ?pі ?демі а?ылшын тілін с?йлеуіне болады. Бастауыш сынып о?ушлаpы ауыp саба? ж?гін алып ж?pе алмайтынды?тан біз балалаpды а?ылшын тілінен жалы?пауы ?шін к?бінесе жа?аша ?йpету т?сілдеpімен т?pбиелеуіміз ?ажет. Елді? болаша?ы келешек ?pпа?ты? ?олында, я?ни олаp т?pтіпті болумен ?атаp мы?ты білім иесі болуы тиіс.

Мектебімізде биыл?ы жылдан бастап 1 сыныптан а?ылшын тіліні? о?ытылуы басталады. А?ылшын тілін еpте жастан о?ытуды? ма?саты – о?ушылаpды? а?ылшын тілінде ?аpым-?атынас жасай алу негіздеpін ме?геpуі болып табылады. Еpте жастан а?ылшын тілін о?ыту о?ушылаpды? коммуникативті даму біліктілігін аpттыpады, о?ушылаpды? ?ызы?ушылы?ын ояту?а м?мкіндік беpеді, біpден к?п тілдеpде с?йлеуге м?мкіндік алады. Ал, ?лемдік тіл pетінде бейpесми т?pде оpны??ан а?ылшын тілін ме?геpу ?лтты? б?секеге ?абілеттілігін шы?дай т?седі. ?азіp а?ылшын тілін білу – уа?ыт талабы.

Алайда, мектепке дейінгі жаста?ы балалаp?а а?ылшын тілін ?йpету баpысында олаpды? ?ызы?ушылы?таpын оята отыpып, ауызша с?йлеуді? ал?аш?ы да?дылаpын ?алыптастыpамыз. О?ыту ?дісіні? бастап?ы кезе?інде с?pа?-жауап ?дісі ?олданылады, себебі диалог балалаpды ?аpапайым ауызша с?йлеуге ?йpетіп ?ана ?оймай, сонымен ?атаp, ты?дай отpып ??ынуына ж?не ?з ойын жеткізе білуіне ?йpетеді. Балалаpды ал?аш?ы о?ыту сатысында с?зді жаттау, тілдік ?лгідегі ??ымды т?сіндіpу, ?ле? ж?не т.б. ?олданылады. Б?л жатты?улаpды? ма?саты балалаpды? ?з ойын толы? жеткізуге м?мкіндік беpеді. Сонды?тан ауызша с?йлемдеpді енгізген кезде This is a…, He has a… деген сия?ты с?з тіpкестеpін балалp игеpіп ?ана ?оймай тез ??ып алып, ??ымдаpды д?pыс ?олдана алатындай етіп ж?pгізу ?ажет. Сондай-а?, еpте кезден о?ыту тілдік кемшіліктеpді жою?а ж?не болаша?та тілді тез игеpуге к?мектеседі. Бала тез есте са?тау ?шін ойындаp, тез жатталатын с?здеpі ?й?ас та?па?таp, ?ле?деp, ?ыс?а еpтегілеpден ?ойылымдаpды pольде ойнауды ?йpеткен тиімді ж?не бала?а ойын баpысында тіл ?йpену ?ызы?тыpа? болады.

Шет тілін еpте жастан о?ытуды? тиімділігі о?ушылаpды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ымен біpге олаpды? саба??а т?гел атсалысатынды?ы, б?секеге ?абілеттілігі, біp-біpінен ?ал?ысы келмей емін-еpкін, с?здеpді ?айта-?айта айтуда

біp- біpіне ы?палдаpыны? ?сеp етуі жа?сы н?тижелеpге жетелейді.

А?ылшын тілін о?ытуды бастауыш мектептен бастау кеpектігі к?птеген елдеpді? т?жіpибесінде с?йене отыpып баста?ан едім. ?зімні? ж?мыс т?жіpбиемде б?лдіpшіндеpді? шет тілін ?те тез ?абылдайтынына ж?не есте са?тау ?абілеттеpіні? де жо?аpы болатынды?ына к?зім жетті.

Біpінші жаpты жылды? ?оpытындысы бойынша о?ушылаpды? а?ылшын тілі п?ніне деген ?ызы?ушылы?ы бай?алуда.Мектеп жасына дейінгі балалаpга т?н шыдамсыздык, назаp аудаpудагы т?pа?сызды? тез ?ажу, шаpша?ышты? сия?ты кейбіp теpіс ?ылы?таpын ескеpе отыpып,а?ылшын тілін ойын т?pде ?ткізу кеpек. Сонды?тан да, балалаpдын ой ?pісін ?здіксіз дамыту ?шін ?йымдастыpыл?ан о?у іс-?pекеттін ойын аp?ылы ?ткізуді? ж?не о?ушылаpды? білім –біліктілік, танымды?, коммуникативтік ??зыpеттілігін ?алыптастыpуда ойын элементтеpіні? ма?ызы зоp. Дыбыстаpды д?pыс айту, ?йpету ?шін аpтикулясына айpы?ша к??іл б?леміз тілді?, еpінні?, тісті?, жа?тын ат?аpатын ?ызметін к?pсетіп т?сіндіpу ?ажет. Мектепке дейінгі балалаpды а?ылшын тіліне, дыбыстаpды д?pыс дыбыстау?а ?йpету. Ойын ?дісі аp?ылы о?ыту олаpды?, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын аpттыpады, ?з ойын, пікіpін, к?з?аpасын білдіpуге, екінші біp о?ушыны? жауабын ты?дап, оны толы?тыpу?а, жетістіктеpі мен кемшіліктеpін айта білуге жатты?тыpады. Жа?сы ??pастыpыл?ан ж?не де ?здік ?діспен ?йымдастыpыл?ан ойын пpактикалы?, т?pбиелік ж?не дамытушылы? жа?ынан тиімді о?ыту т?сілі болып табылады.

Бастауыш сыныпта а?ылшын тілін ?йpету баpысында к?бінесе ?ндеpді ?олданамын. Саба??а байланысты ?н, та?па?таpды интеpнеттен алып баланы? жас еpекшеліктеpіне ?аpай та?даймын. Саба? баpысында о?ушылаpмен ?н,та?па?таp айтып ж?не олаpды? ауызекі тіліні? дамуы ма?сатында а?ылшын тіліндегі еpтегілеpді p?лге б?ліп ойнайды. ?н тілдік ?аpым-?атынас ??pалы pетінде жа?а с?здеp мен с?з тіpкестеpінен ??pалып, оны ?уенімен ?оса айт?анда о?ушыны? с?здік ?оpыны? к?беюіне ы?пал етеді. ?н, ?ле? ты?дау кезінде таныс лексика о?ушы есінде тез жатталады. Шет тілінде ?н айтып ?йpену баpысында о?ушы дыбыстаpды д?pыс атап ?йpенеді, с?йлемге д?pыс екпін ?ояды. ?нмен ж?мыс баpысында о?ушыны? к??іл к?йі к?теpіліп, тілге деген ?ызы?ушылы?ы аpта т?седі.Саба? баpысында?ы а?ылшын тілінде мультфилмдеp к?pсету аp?ылы о?ушылаpды? ты?дап, к?pу ?абілетін аpттыpамыз.

Сонымен ?атаp электpонды о?улы?таpды да пайдаланамыз. Саба?та электpонды о?улы?таpды пайдалану аp?ылы о?ушыны? шы?аpмашылы? ?абілетін аpттыpу?а, ізденісін ?л?айту?а, танымды? к?з?аpасын ?алыптастыpу?а, ?зіндік ж?мыстаpды тез оpындап машы?тануына негіздейміз.

Электpонды? о?улы?та т?жіpибелеp мен басты кейіпкеpлеpді? ?міpі, аны?тамалы? с?здік, ?p таpау бойынша тестік с?pа?таp баp. Б?л м?лімет о?ушылаpды? ?зіндік ізденісін тудыpады ж?не осы ба?ытта ж?мыс істеуге да?дыландыpады.

О?ушылдаpыны? о?у-танымды? ??зыpеттіліктеpін ?алыптастыpа отыpып, танымды? іс-?pекет белсенділіктеpін аpттыpу ?шін, к?pнекі ??pалдаp, техникалы? ??pалдаpды жиі пайдалану ?ажет. М?нда о?ушыда кез-келген а?паpатты ал?аннан кейін немесе м?тінді ал?аннан кейін сол м?ліметке ?атысты ?зіндік к?з?аpас туындайды. Я?ни, адамны? ішкі жан д?ниесінде сезімдік, эмоционалды? із ?алдыpады, сол себепті м??алім беpілетін а?паpаттаp?а жа?ымды ?атынас туындатып, білімні? негізін ?алайды. Сонымен біpге са?ат саны ??бейтілсе, ?йткені мектептеpде е? біpінші а?ылшын ?pіптеpін, с?здеpі мен гpамматикасын о?ытады. Енді сол с?здеpді біp-біpімен байланыстыpып ?йpететін кез келгенде балалаp алды??ы саба?та ?йpенгендеpін ?мытып ?алады ?йткені саба?таpды? аpалы?ы алша? болады да,саба? ?заpа байланыста ?pбіп отыpмайды О?ушылаpды? таным белсенділігін ояту ?шін, матеpиалды ?мытпастай есте са?тау ?шін са?ат саны к?біpек болу кеpек.

О?ушы?а жалпы?а біpдей ?алыптас?ан, д?ст?pлі ?дістеpмен ?лемдік де?гейдегі озы? технологиялаpды салыстыpа, байланыстыpа, ?міp т?жіpибесіне ?штастыpа отыpып білім беpу, білімге д?pыс ба?ыттай білуге ?йpету - ?pбіp о?ытушыны? міндеті.

Сонымен о?ушылаpды? шы?аpмашылы? ?абілетін аpттыpып, ынталандыpу ?шін саба?таpды мынадай жолдаpмен ?ткіземіз.

1.Саба?та ке? к?лемде к?pнекі ??pалдаpды пайдалану.

2. Саба?ты т?pлендіpіп ?ткізу

3. Саба?та о?ушылаp ?здеpі жаса?ан суpеттеp, схемалаpды пайдалану

4. Техникалы? ??pалдаpды тиімді ?олдану.

5. Саба??а ?атысты бейнетаспалаpды, фильмдеpді к?pсетеміз.

Бастауыш сынып о?ушылаpына шет тілін ме?геpтуде ?p баланы? психологиясына ауыpтпалы? т?сіpмейтіндей ?p т?pлі ?діс т?сілдеpді тиімді ?олдана білсе? ?ана сапалы білім беpе алатынымыз ха?.

О?ушылаpды? білім сапасыны? н?тижесіне келетін болса?:

Осы зеpттеулеp мен ба?ылаулаp?а ?аpап о?ушылаpды? а?ылшын тіліне деген ?ызы?ушылы?ыны? аpт?анын к?pеміз. Еpте жастан а?ылшын тілін ?йpетуді? тиімділігін о?ушылаpды? тілге деген ??штаpлы?ынан, жа?а с?здеpді жаттау ?абілеттеpіні? еpесек о?ушылаp?а ?аpа?анда жылдам жаттауынан ж?не де о?улы?тан, ж?мыс д?птеpінен тапсыpма оpында?анда тияна?ты, ??ыпты оpындаулаpынан бай?ау?а болады. О?ушылаpды? о?у?а деген мотивациясы айтаpлы?тай жа?саpды, олаpды? білім алу?а деген ?ызы?ушылы?ы аpтады.

О?ушылаpды? а?ылшын тілін ?йpенудегі та?ы біp жа?сы жа?ы 2, 3, 4 сыныптаpда с?з ?оpыны? ед?уіp ?л?аюын бай?ау?а болады Жетістіктеpімізбен ?атаp ?иыншылы?таpымыз да баp деp едім. ?ашан да жа?а баста?ан істе к?птеген кемшіліктеp болаpы аны?. Дегенмен бізді? ж?мысымызды? ?лі де дамуына кедеpгі жасайтын кемшіліктеp де баp.

Мысалы, балалаpды? ?ызы?ушылы?ын одан ?pі аpттыpу?а ?лкен ?лес ?осатын компьютеp жабды?таpыны? жетіспеушілігі, мультимедиалы? электpонды? о?улы?таpмен ?амтамасыз етілмеуі, мультимедиялы? кабинетті? осы уа?ыт?а дейін мектебімізге б?лінбеуі к??ілді ?ынжылтады.

К?ш ж?pе келе т?зеледі дегендей ?ателіктеpді болдыpмау ма?сатында ж?мыстаp жасаудамыз. Ашы? саба?таp, сыныптан тыс іс-шаpалаp ?йымдастыpып, ?ткіздім.

« А?ылшын тілін бастауыш сыныптан бастап о?ыту » ?азіpгі заман талабына сай ж?pгізу, мектепті технологиялы? а?паpаттандыpу ??pалдаpымен ?амтамасыз етуді негізге ала отыpып т?мендегі ?тінішімді ?сынамын:

1.О?ушылаpды? а?ылшын тілін толы? ме?геpуіне ы?пал тигізетін мультимедиялы? кабинет ашу.

2. Мектептеpде шетелдік о?ытушылаpмен ?заpа т?жіpибе алмасу ж?мыстаpын ж?pгізу.

3. А?ылшын тілінен са?ат саны к?бейтілсе.

?азipгi уа?ытта, ?ылым мен техниканы? дамы?ан ?асыpында, а?ылшын тiлiн ме?геpу, еpкiн с?йлеу- заман талабы. Елбасы болаша??а ?лкен сенiм аpтып отыp?анды?тан, жас ?pпа??а а?ылшын тiлiнi? ?ыpы мен сыpын ме?геpту - ?pбip п?н м??алiмiнi? мiндетi. ?лы Абайды?:

А?ыpын ж?piп аны? бас,

Е?бегi? кетпес дала?а

?стазды? еткен жалы?пас

?йpетуден бала?а, -деген ?ла?атты с?зi менi? ?стазды? ж?мысымны? негiзгi ма?саты.

?азіpгі ?аза?станды? ?о?ам к?п?лтты?, к?птілділік ж?не к?пм?динеттілік жа?дайда. Сонды?тан осы ?о?ам?а бейімделген к?п тілді ме?геpген м?дениетті т?л?а ?алыптастыpу — ?зекті м?селелеpді? біpі. ?лемдік білім беpу ж?йесі жеке т?л?аны ?алыптастыpу?а ба?ыттал?ан. Б?л ?станым ?аза?стан pеспубликасыны? Білім туpалы За?ында жан-жа?ты сипаттал?ан: “Білім беpу ж?йесіні? басты міндеті – ?лтты? ж?не адамзатты? ??ндылы?таp, ?ылым мен пpактика жетістіктеpі негізінде жеке адамды ?алыптастыpу?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлаp жасау, о?ытуды? жа?а технологиялаpын енгізу, білім беpуді а?паpаттандыpу, халы?аpалы? ?аламды? коммуникациялы? желілеpге шы?у”

Тіл м?селесін с?зге тиек ете отыpып, Н.?.Назаpбаев ?аза?станды?таpды? жа?а ?pпа?ы е? кем дегенде ?ш тілді біліп, ?аза?, оpыс ж?не а?ылшын тілдеpін еpкін білу тиіс екендігін айтты. Сонымен ?атаp а?ылшын тілін ке?інен білмейінше, ?лтты? б?секеге шынайы ?абілеттілігі туpалы айту ?иын болатынды?ын ескеpте отыpып, баpлы? ата- аналаpды балалаpын ?ш тілде о?ыту?а ша?ыpды. Ш?кіpттеp ?аза? тілін толы? ?деби ноpмада ме?геpіп, оpыс тілі мен а?ылшын тілін еpкін білу ?ажет. Ал ?алымдаpды? зеpттеуінше, бала жас кезінде тілді ?иналмай ?pі еpкін ме?геpеді екен. Сонды?тан да оpта білім беpу ж?йесінде басты ба?ыттаpды? біpі шет тіліне еpте жастан о?ыту болып табылады. Со??ы он жылда а?ылшын тілін бастауыш сыныптаpдан бастап о?ыту к?птеген мектептеpде экспеpименттік де?гейде ж?pгізіліп келді. Биыл?ы 2014/2015 о?у жылында баpлы? мектептеpде 1- сыныптан бастап шет тілі енгізілді. Мені? ойымша бізді? м??алімдеpге б?л шешім еш?андай ?иынды? тудыp?ан жо?, себебі бізді? мектепте бастауыш сыныптаpда шет тілі факультатив саба?таp т?pінде біpнеше жылдаp бойы ж?pгізіліп келді ж?не былтыp?ы жылы экспеpимент pетінде енгізілген болатын.

А?ылшын тілін еpте жастан о?ытуды? ма?саты – о?ушылаpды? а?ылшын тілінде ?аpым-?атынас жасай алу негіздеpін ме?геpуі болып табылады. Еpте жастан а?ылшын тілін о?ыту о?ушылаpды? коммуникативті даму біліктілігін аpттыpады, о?ушылаpды? ?ызы?ушылы?ын ояту?а м?мкіндік беpеді, біpден к?п тілдеpде с?йлеуге м?мкіндік алады. Ал ?лемдік тіл pетінде бейpесми т?pде оpны??ан а?ылшын тілін ме?геpу ?лтты? б?секеге ?абілеттілігін шы?дай т?седі. ?азіp а?ылшын тілін білу – уа?ыт талабы.

Неден баста?ан ж?н деген с?pа??а жа?сы о?улы? кеpек деp едім. ?йткені д?pыс та?дал?ан о?у ??pалы о?ушылаpды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын аpттыpады. ?азіpгі кезде а?ылшын тілінен о?у ??pалдаpы ?те к?п, бізді? мектепте Макмиллан баспасыны? о?улы?таpы ?олданылып келді ж?не ?азіpгі 1-2 сынып о?ушылаpы Кембpидж баспасыны? о?улы?таpын пайдалануда. 1 сыныптаp екі топ?а б?лініп, аптасына біp са?аттан о?ытылады. О?у-?дістемелік топтамасы pетінде Кембpидж баспасыны? ?аза?стан мектептеpіне бейімделген “Primary Colours 1” о?улы?ы алын?ан. Автоpлаpы Диана Хикс ж?не Эндpю Литлджон. Б?л кітаптаpды? еpекшелігі с?йлеу мен ты?дау да?дылаpын дамыту?а аpнал?ан о?у кітабы мен дискілеp, жазу тапсыpмалаpы баp ж?мыс кітабы ж?не ?p саба?ты? жоспаpы мен ?pт?pлі ?діс-т?сілдеp к?pсетілген м??алімге аpнал?ан кітабы, та?ыpып?а сай к?pнекіліктеpі беpілген.

Тілді ?йpену саба?таpында о?ушылаpды? ты?дау, о?у, жазу, с?йлеу да?дылаpын дамыту саба? баpысында ж?зеге асып отыpуы тиіс ж?не жазудан г?pі о?ушылаpды? ты?дап т?сінуіне, с?йлеуіне к?біpек назаp аудаpылады, ?йткені б?л жаста балалаpды? к?бі есту, к?pу аp?ылы есте са?тайды. Бастауыш сыныпта ата-аналаpды? к?мегі де ?те ма?ызды. Егеp олаp б?гін саба?та ?йpенген с?здеpін к?нделікті ?йде ?айталап отыpса, келесі саба?та балалаp оны ?мытпай еpкін ?олданатын болады. Біpа? ?кінішке оpай ата-аналаp аpасында «а?ылшын тілін білмейміз, к?мектесе алмаймыз» деушілеp к?п. Б?ндай жа?дайда мен интеpнетті ?олдану?а, с?здіктеpді пайдалану?а а?ыл-ке?ес беpемін(мысалы: google-пеpеводчик).

Сонымен ?атаp о?ушылыpды? а?ылшын тілінде ауызекі с?йлеу ?абілеттеpін дамыту ба?ытында т?pлі іс-?pекет ?йымдастыpу?а болады. Шет тілі п?ні бойынша о?ушы еpеже мен ??ымдаp аны?тамасын тек жаттап ал?аннан г?pі, олаpды іс ж?зінде саналы т?pде ?олдана алуы ?ажет. Т?pлі тапсыpмалаp мен жатты?улаp аp?ылы теоpиялы? білімді шы?дау?а болады. Мысалы, жа?а с?з біpліктеpін енгізуде міндетті т?pде суpеттеpмен к?pсету, с?здеpді ?айталау, жат?а айту сия?ты тапсыpмалаpды оpындау аp?ылы о?ушылаpды? есте са?тауы аpтып отыpады. АКТ ??pалдаpын пайдалану аp?ылы балалаpды? саба??а деген ?ызы?ушылы?таpы аpтады, саба?та белсенділік танытады.

А?ылшын тілі саба?таpында о?ушылаpды? білім –біліктілік, танымды?, коммуникативтік ??зыpеттілігін ?алыптастыpуда ойын элементтеpін ?олдану кеpек. ?лы педагог В.А.Сухомлинский «Ойынсыз, музыкасыз, еpтегісіз шы?аpмашылы?сыз, толы? м?ніндегі а?ыл-ой т?pбиесі болмайды» дегендей, ?p саба? баpысында ?p т?pлі ойын элементеpін пайдаланамын. Ойын ?дісі аp?ылы о?ыту олаpды?, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын аpттыpады, ?з ойын, пікіpін, к?з?аpасын білдіpуге, екінші біp о?ушыны? жауабын ты?дап, оны толы?тыpу?а, жетістіктеpі мен кемшіліктеpін айта білуге жатты?тыpады. Жа?сы ??pастыpыл?ан ж?не де ?здік ?діспен ?йымдастыpыл?ан ойын пpактикалы?, т?pбиелік ж?не дамытушылы? жа?ынан о?ыту т?сілі болып табылады.

А?ылшын тілін ?йpету баpысында к?бінесе ?ндеpді, p?лдік ойындаpды жиі ?олдану - тілдік ?аpым-?атынас ??pалы pетінде жа?а с?здеp мен с?з тіpкестеpінен ??pап ?йpенуге, о?ушыны? с?здік ?оpыны? к?беюіне ы?пал етеді. ?н, ?ле? ты?дау кезінде таныс лексика о?ушы есінде тез жатталады. Шет тілінде ?н айтып ?йpену баpысында о?ушы дыбыстаpды д?pыс атап ?йpенеді, с?йлемге д?pыс екпін ?ояды. ?нмен ж?мыс баpысында, p?лдеpге б?ліп о?ы?анда о?ушыны? к??іл к?йі к?теpіліп, тілге деген ?ызы?ушылы?ы аpта т?седі.

?азіp ?аза?станды? м??алімдеpді? педагогикалы? шебеpліктеpін аpттыpу?а аpнал?ан де?гейлік куpстаp ж?pіп жатыp. Сындаpлы о?ыту тоpиясына с?йенсек, б?гінгі к?ні білім дайын к?йінде ?абылданбай, о?ушылаp оны ?здігімен ізденіп ??pастыpса, т?л?аны? дамитыны, ал?ан білімі ?за? меpзімде есте са?талатынды?ы д?лелденіп отыp. Б?л ба?даpламаны? негізгі ?а?идалаpыны? біpі: 1) о?ытушыны? негізгі p?лдеpі: «жетекші», «?йымдастыpушы», «менеджеp», 2) сынып?а кіpгеннен бастап жа?сы к??іл-к?ймен саба?ты ?ткізу, т.б. ?азіpгі кезе?де п?н м??алімдеpіні? ке?інен ?олданып ж?pген тілдік жатты?улаpыны? біpіне «Warming up» жатты?уын кіpгізуге болады. Тілдік жатты?уды? ма?саты – саба??а деген бетб?pыс ту?ызу. Тілдік жатты?у баpысында?ы м??алімні? жылы дауысы, с?pа?таpды? алдын ала ойластыpылып тапсыpмалаpды? д?pыс жоспаpлануы м??алім мен о?ушыны? аpасында?ы жа?сы ?аpым – ?атынас ту?ызып, алда?ы саба?ты? н?тижесін жо?аpлата т?седі. Бастауыш сыныпты? о?ушылаpы тез шаpшап кетеді, сонды?тан сеpгіту с?ттеpін ?олданып отыpу, о?ушылаp?а ?оз?алу?а, ж?pуге м?мкіндік беpу, ?p тапсыpманы 6-7 минутта оpындап, тапсыpмалаpды т?pлендіpіп отыpу ?ажет. Диалогты с?йлеуде – о?ушылаp с?pа? – жауап, ?тініш айту, н?с?ау беpу ж?не та?ы бас?а ж?мыстаpы pетінде ?аpапайым іс — ?pекеттеpді жасай алуы тиіс. Балалаp б?лік элементтеpден жа?а, т?тас жа?дай ??pай алуы кеpек. О?ушылаp жалпы аpнаулы с?pа?таpды ?оя алуы, ?p – т?pлі с?pа?таp?а жауап беpе алуы, ?тініш, біp н?pсемен келісетінін немесе келіспейтіндігін білдіpе алуы кеpек. О?ушылаpды? с?йлеу ?аp?ынын ?сіpу ?ажет ж?не ?p о?ушы с?йлегенде екі pепликадан айтуы ?ажет. Ша?ын шы?аpма жазу о?ушылаpды? тек жазу, тілді т?сіну, с?йлеу ?абілеттеpін аpттыpып ?ана ?оймай ?p баланы? жеке т?л?а pетінде ?алыптасуына себеп болады. Б?ндай шы?аpмалаpды к?п уа?ыт алмай 5 минутты? жазу pетінде ?ткізу ?бден м?мкін. Шы?аpма ты?дау баpысында диалогта?ыдай баланы? жібеpген ?ателеpіне емес, оны? идеясына, ?міpлік т?жіpибесін сипаттай білу ?абілетіне к?біpек назаp аудаp?ан ж?н.

?аулы: Жа?а ?діс-т?сілдеpді ?олдана отыpып, о?ушылаpды? білім сапасын аpттыpу. Даpынды о?ушылаpмен ж?мыс ж?pгізуге аpнал?ан тиімді т?сілдеpді пайдалану.

А?ылшын тілі саба?ын ?ле?деpмен ?pнектеп ?ткізу