География п?нінде электронды? о?улы?тарды ?олдану ерекшеліктері

География п?нінде электронды? о?улы?тарды ?олдану

Ерекшеліктері

?азіргі заман ?ылыми ж?не а?паратты? технологиялар заманы. ХХІ ?асыр – б?л а?паратты? ?о?ам д?уірі, технологиялы? м?дениет. Уа?ыт ?ткен сайын а?параттарды? таралуы да арта т?суде. Осы?ан орай адамзат баласы оны? со?ынан ілесіп келе жатыр. Кейінгі кезде а?параттар к?леміні? артуы мен компьютерлік технологияларды? жылдам дамуына байланысты компьютерлік технологиялармен о?ытуды белсенді т?рде дамытып келеді. Компьютерлік техниканы барлы? ?ызмет ету саласына енгізу жо?ар?ы к?сіптік де?гейлі мамандарды дайындау ?шін жа?а талаптар ?ойып отыр, соны? н?тижесінде б?рыннан ?алыптас?ан о?ытуды? ?дістері мен т?сілдері біртіндеп ?азіргі заман?ы ?ылымны? ?олы жеткен жо?ар?ы технологияларды ?олданып о?ытатын прогрессивті т?сілдерімен ы?ыстырылып келеді.

А?паратты?-коммуникациялы? технология электронды есептеуіш техникасымен ж?мыс істеуге, о?у барысында компьютерді пайдалану?а, модельдеуге, электронды о?улы?тарды, интерактивті ??ралдарды ?олдану?а, интернетте ж?мыс істеуге, компьютерлік о?ыту ба?дарламаларына негізделеді.

О?у-а?арту ж?мысына келетін болса?, о?ытуды? компьютерлік технологиясы информатика п?ніне негізделген ж?не компьютер к?мегімен іске асырылатын о?у технологиясына негізделген.

О?у-білім ордаларында заманны? а?ымына байланысты білім беру ?дісі де ?згеріске ?шырап отыр. ?азіргі кезде о?у ж?йесін бас?аруды автоматтандыруды? ?дістерін к?лемді ж?не ?ар?ынды дамыту ал?а ?ойыл?ан.

?азіргі мектептерде географияны о?ытуда электронды о?ыту ресурстарын пайдаланылуда. Дана аталарымызды? «Не ексе? – соны орасы?» деген на?ыл с?зінде ?ай заманда болсын м?н-ма?ынасын жоймайтын ?лкен ой жатыр. Олай дейтінім, білім саласында е?бек етіп ж?рген барлы? азаматтарды? мойнында ?р жан?яны? абыройы, ?з хал?ыны? болаша?ы, ?лтыны? та?дыры ?шін ар?ала?ан жауапкершілік ж?гі бар. Я?ни, мектеп табалдыры?ын тарыдай болып атта?ан б?гінгі б?лдіршін – ерте?гі жан?я тірегі, ел азаматы, ?лтыны? болаша?ы. Б?гін оны сапалы біліммен сусындатып, жан-жа?ты т?рбиелеуге ?аншалы?ты к?ш салса?, ерте? о?ан сондай д?режеде салма? арта аламыз. Б?л мені? ?ана ойым емес, б?л ?алыптас?ан тарихи а?и?ат.

?аза?стан Республикасыны? Президенті – Елбасы Н.?. Назарбаевты? ««?аза?стан – 2050» стратегиясы ?алыптас?ан мемлекетті? жа?а саяси ба?ыты» атты ?аза?стан хал?ына Жолдауында айтыл?андай: «Бізді? басты ма?сатымыз – 2050 жыл?а ?арай мы?ты мемлекетті?, дамы?ан экономиканы? ж?не жалпы?а орта? е?бекті? негізінде берекелі ?о?ам ??ру. ?аза?стан 2050 жыл?а ?арай ?лемні? е? дамы?ан отыз еліні? ?атарында болу?а тиіс. Б?секеге ?абілетті дамы?ан мемлекет болу ?шін біз сауаттылы?ы жо?ары елге айналуымыз керек. Бізді? азаматтарымыз ?немі е? озы? жабды?тармен ж?не е? заманауи ?ндірістерде ж?мыс жасау машы?ын ме?геруге дайын болу?а тиіс.» деп батыл ойларын айтты.

?азіргі та?да Білім ж?не ?ылым министрлігі жа?а заман талаптарына сай білім ж?йесін жасап жатыр. Оны? негізінде отанды? е? басты д?ст?р – рухани ж?не интеллектуалды к?ш-?уаты, азаматты? жауапкершілігі, ?о?ам игілігіне е?бек етуге деген талпынысы бар зиялы ?ауым, елімізді? белді азаматтарын дайындау міндеті жатыр. Сонды?тан да бізді? елімізде негізгі басымдылы? ретінде білім беруді? ма?ызын к?теру, инновациялар?а ?олайлы жа?дай жасау м?селелері ?з шешімін табу керек, я?ни білім беру ж?йесін жа??ырту – адами капиталды? сапалы ?суіні? басты ба?ыты екендігін ?дайы назардан тыс ?алдырмауымыз керек.

?азіргі та?да п?ндерді о?ытуда о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту?а ба?дарлан?ан жа?а технологияларды, а?паратты? ж?не коммуникациялы? технологияларды ?олдану ?ажет. ?азіргі та?да компьютерді? ролі ?лкен, ол к?рделі география ?ылымын барынша ?олжетімді етіп береді.

Электронды білім беру ресурстары 3 т?рге б?лініп жіктеледі:

1. Санды? білім беру ресурстары – ?азіргі кездегі мектептегі о?улы?тар?а ?осымша электронды? компонент. СБР м??алімдерді АКТ-ды ?дайы ?олдану?а да?дыландырады, ?азіргі озы? білім беру технологияларын пайдалану?а ынталандырады.
2. К?рделі ??рылымды? а?паратты? к?здер.
3. Инновациялы? о?у-?дістемелік кешендер. К?птеген м??алімдер саба?ты «орташа ?ар?ынмен» ж?ргізіп, орташа о?итын о?ушыларды? «ы??айына» ?арайды. М?ндай ?ар?ынмен саба? ?ткізу барлы? о?ушылар ?шін ы??айлы емес. Себебі, нашар о?итын о?ушылар б?л «орташа ?ар?ын?а» ілесе алмай, я?ни м??алімні? айт?анын ме?геріп т?сіне алмай, ?алып ?ояды. Б?л жа?дайда м??алім «асы?ысты?» жасады деуге болады. Ал м??алімні? айт?анын тез ?абылдайтын о?ушыларды? дамуында тежеу басталып, ол о?ушылар ме?геретін материал «же?іл» болып, м??алім оны «баяу» баянда?анды?тан жалы?а бастайды. Сонымен ?атар, м??алым «орташа» о?итын о?ушыны? білім де?гейін ескере отырып, саба?ты ж?ргізетіндіктен білімні? белгілі б?лігі ме?герілмей ?алады. О?ушыларды? барлы? санатына бірдей ы??айлы болатын ?мбебап ?дістемені жасау?а болмайтын бол?анды?тан, ?рбір о?ушыны? жеке т?л?алы? ерекшеліктерін ескеруге тура келеді. Ол жеке ерекшеліктер ?рбір о?ушыны? о?у материалдарын жеке-дара мысалдан бастап т?сіндіріп, содан кейін жалпы жа?дай?а к?шсе, жа?сы т?сініп, материалды же?іл т?сініп кетеді. Ал бас?а бір о?ушылар алдымен жалпы жа?дайды ?арастырып, содан кейін о?ан жеке-дара мысалдар келтірсе, жа?сы т?сініп материалды ме?геруі артады.

?азіргі уа?ытта о?ушылар?а сапалы білім беруде компьютерді? ат?аратын ролі ерекше. М??алімні? к?сіптік де?гейі мен о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыруда бірден-бір ??рал – компьютер. О?у ?рдісінде компьютер о?ып-?йрену нысаны ретінде, сонымен бірге о?ыту, т?рбиелеу, дамыту мен о?ытуды? мазм?нын ме?геруді диагностикалау ??ралы ретінде ?рекет етеді. М?ны? ?зі а?паратты? технологияларды пайдалануды? екі ба?ыты бар екендігін аны?тау?а м?мкіндік береді. Бірінші ба?ыт т?р?ысынан алып ?араса?, а?паратты? технологиялар білім, білік, да?дыны игеру ?шін ?ажетті ресурс болып табылып, о?ушыларды? саналы т?рбие, сапалы білім алуына жа?дай жасайды. Ал екінші ба?ыт т?р?ысында а?паратты? технологиялар о?у-т?рбие ?рдісін ?йымдастыру тиімділігін арттыруды? ?уатты ??ралы болып табылады.

Электронды о?улы?ты? жетістіктері мыналар болып табылады:

• Ш??ыл кері байланысты ?амтамасыз етеді;
• Д?ст?рлі о?улы?та к?п іздеуді ?ажет ететін тиісті а?паратты тез табу?а к?мектеседі;
• Гиперм?тінді т?сіндірмелерді бірнеше рет ?арап шы?у барысында уа?ытты ана??рлым ?немдеуге м?мкіндік береді;
• ?ыс?а м?тіндермен ?атар к?рсетеді, ??гімелейді, жобалайды (мультимедия-технологияны? м?мкіндігі мен арты?шылы?ы тура осы жерде к?рінеді);
• ?рбір о?ушы?а дербестік т?р?ыдан ?атынас жасау?а м?мкіндік беріп, оларды? ?з бетінше білім алуын ?амтамасыз етеді;
• Белгілі бір б?лім бойынша білімді тексеруге м?мкіндік туады.

Географияда ?рбір тарауды о?ып-?йрену – о?ушылар ?шін ?лкен ?адам болып саналады. Ал кейбір о?ушылар ?шін география мектептегі е? ?иын п?ндерді? бірі болып табылатыны да ?тірік емес. Б?л орайда география п?ні м??алімдері жа?а білімні? игерілуін барлы? уа?ытта же?ілдету ма?сатында ж?мыс жасап, д?ст?рлі емес ?дістерді к?бірек пайдалану?а тырысатыны ешкімге де ??пия емес.

География п?нінен білім беруді? ерекше екенін айта кетуге болады. География адамзатты? жаратылысты тануында, мемлекеттерді? ?ылыми дамуыны? негізінде жат?ан ?ылым ретінде танылды. География о?ушыларды? жан-жа?ты ойлау ?абілетін дамытатын ?ылым. Демек, б?л жерде п?нді о?ытуда, т?жірибе алмасуда артта ?алу?а болмайды. ?азіргі жа?а ?лемдік технологияны толы? ме?геретін д?уір талабына сай мамандар дайындау басты міндет болып т?р, ал б?л м?селені шешуде география п?ніні? алар орны ерекше. Сол себепті, география п?нін о?ыту?а ерекше к??іл б?лу ?ажет.

?азіргі дамы?ан экономика, б?рінен б?рын, интеллектуалды? ресурстарды? ?леует?не ар?а с?йейді. Б?секеге ?абілеттілікте техникалы? ??ралдар?а ?ана емес, осынау технологияны жасап шы?аратын адам?а байланысты болады. Сонды?тан заманауи о?ыту негізінде, балаларды? шы?армашылы? т?р?ыда, ?з бетінше ойлау ?абілетін дамыту?а ба?ыттал?ан білім беру ж?йесін жетілдіру м?селелеріне айры?ша назар аударуымыз ?ажет.

Б?гінде ?рбір баланы? жан-жа?ты дамуына ?олайлы жа?дай жасап, жеке ?абілетін шы?дау?а м?мкіндік беру керек. Б?гінгі ш?кірт – ерте?гі маман. Осы т?р?ыдан ал?анда, біздер – білім беру ісіні? ?ызметкерлері, ш?кірттерді? ?ажеттілігін ?амтамасыз етумен ?атар о?у сапасын жа?сартуда н?тижелі ж?мыстар ж?ргізуіміз ?ажет. Елімізде білім саласында ж?ргізіліп жат?ан реформаны? басты ма?саты – д?ниетанымы жо?ары, білімді, б?секеге ?абілетті жеке т?л?а т?рбиелеп ?сіру.