?аза?ты? ?лт-аспаптар оркестрі

О?Т?СТІК ?АЗА?СТАН ОБЛЫСЫ

Шардара ?аласы

М. Горький атында?ы жалпы орта мектебі

Музыка п?ні о?ытушысы

М?САБЕКОВА С?УЛЕ ТА?АШ?ЫЗЫ

Ашы? саба?

?аза?ты? ?лт-аспаптар оркестрі

Саба?ты? та?ырыбы: ?аза?ты? ?лт-аспаптар оркестрі.

1. Композитор А.Ж?бановты? ?мірбаянымен таныстыру;
2. «?арлы?аш» ?німен таныстыру;
3. « А? к?гершін» ?нін хормен орындау

Саба?ты? ма?саты:

1. Білімділік: ?лт аспаптар оркестріні? ??рылуы ж?нінде т?сінік бере отыырып оны ?йымдастырушы,дирежер А.Ж?бановты? ?мірі мен шы?армаларына то?тау.
2. Дамытушылы?: Орындаушылы? ж?не музыка сауатын т?сіндіре отырып, музыкалы? білімдерін дамыту,о?ушыны? музыка?а деген ?ызы?ушылы?ын ояту,ойлау шеберлігін ?штау.
3. Т?рбиелік: композиторды? шы?армаларына то?тала отырып,т?рбиелік м?нін ашу, ?ндерін орындай отырып, ?лтты? ?нер сыйлай білуге т?рбиелеу.

Саба?ты? типі: Жа?а саба?

Саба?ты? т?рі: аралас саба?

Саба?ты? ?дісі: к?рнекі баяндау,с?ра?-жауап.

Саба?ты? к?рнекілігі: тірек-сызбалар. А.Ж?бановты? портреті, оркестрді?, ??рамы, ?лестірмелі ?а?аздар, музыкалы? аспаптар.

П?наралы? байланыс: ?дебиет,тарих.

Музыкалы? сауаттылы?: дауыс?а жатты?у. «А? к?гершін» ?нін орындау. «?арлы?аш» ?нін ты?дау.

?йымдастыру формалары: Жеке, топты?, ?жымды?.

Саба?ты? барысы:

1. ?йымдастыру б?лімі (Оркестрді? орындауында к?й орындалады).

а) С?лемдесу.

?) О?ушыны т?гендеу.

б) Психологиялы? дайынды?.

Балалар, бізді? б?гінгі саба?ымыз к?ндегіден ерекше ?теді. Саба?та бес топта б?лініп т?рлі ж?мыстар жасаймыз.

1. ?й тапсырмасын с?рау:

?ткен саба?та ?р топ?а «К?л?ш», «М?хтар», «Шара», «Ж?мат», «Ш?кен» аттарын та?айындап,осыларды? ?мірі,шы?армашылы?ы туралы о?ып, м?лімет жинап келу тапсырыл?ан.

?уелі мына 3 с?ра??а жауап бері?іздер:

1. Ал?аш?ы ?аза? драма театры ?ашан ??ралды?
2. Драма театрды? ал?аш?ы актерлары кімдер?
3. Мемлекеттік музыка театры ?ашан ашылды?

?р топ?а тапсырма беріледі:

а) ?р топ ?з жауабын береді,

б) берілген тапсырмаларды орындайды.

1. Жа?а саба?:

Та?ырыбы: ?аза?ты? ?лтты? аспаптар оркестрі.

-Балалар, к?сіби музыка м?дениетіні? ?алыптасуы 1920 жылдан бастау алады. Кейін т?рлі м?дени орындар, драма театры, музыка театры, балалар музыка мектептері ашыла бастады. Осыдан кейін концерттік, орындаушылы? ?жымдар ??ру ж?не еуропалы? музыка жанрларын игеру ?ажеттілігі туады. С?йтіп, т?л туындыларымызды орындайтын оркестр д?ниеге келген. Бізді? б?гінгі саба?ымыз оркестр туралы болма?. Оркестр- т?рлі аспаптарда орындайтын музыканттар тобы.

Оркестрді? б?рімізге ежелден таныс ?ш т?рі бар: Эстрадалы? оркестр, симфониялы? оркестр, ?лтты? аспаптар оркестрі.

Эстрадалы? оркестрге: ямаха, барабан, гитара, т.б. жатады.

?лтты? аспаптар?а: ?обыз, домбыра, асатая?,ша??обыз, т?я?тас, ?ран, бас, домбыра, т.б. жатады?

1934 жылы халы? дарындыларыны? кезекті слеті ?ткізілді. О?ан ?аза?станны? т?кпір-т?кпірінен ?нерпаздар келіп, ?нер сайысына т?сті. ?нер бай?ауыны? н?тижесін ?орытындылау барысында ансамбль негізінде аса танымал дарынды домбырашылар, ?обызшы, сыбыз?ышыларды? басын біріктіріп, ?лкен оркестр ??ру жоспарланды. Осы оркестрді ?йымдастыру мен о?ан басшылы? жасау А.Ж?банов?а ж?ктелді. Осылайша 1934 жылы ?азіргі ??рман?азы атында?ы халы? аспаптар оркестіріні? іргесі ?алан?ан болатын.

Ал?аш?ы оркестр ??рамында Д. Н?рпейісова, О. ?аби?ажин, Сма??л К?шекпаев, Л??пан М?хитов сынды дарындылар ?ызмет етті. Оны? репертуарында ХІХ ?асырды? ІІ жартысы мен ХХ ?асырда ?мір с?рген ??рман?азы, Т?ттімбет, Д?улеткерей, Сейек сынды ?йгілі композиторлармен ?атар шетел композиторлары-Гайдан, Моцарт, Бетховен, Глинка, Чайковский шы?армалары да енгізілді. 1930-40 жылдары жа?а ?нер ?жымдары, 1939 жылы оркестр ??рылды. Оркестрді? ал?аш ?аз т?рып, ты?нан жол сал?ан кезе?дерінен бастап биік белестеріне к?терілуіне 20 жыл?а жуы? оны? к?ркмдік жетекшісі ж?не бас дирежоры бол?ан белгілі композитор, ?стаз А.Ж?банов ?лшеусіз ?лес ?осты. Ол- ?р жанрда жаз?ан к?птеген музыкалы? шы?армаларды? авторы. А.Ж?банов бірнеше к?рделі музыкалы? шы?армалар ж?не «?арлы?аш», «А? к?гершін» атты ?ндерін, «Ария», «К?ктем» сынды туындыларын, Л.Хамидимен бірігіп «Абай», «Т.То?таров» операларын жазды. Оны? «?арлы?аш», «а? к?гершін» ?ндері бізге жа?сы таныс.

?азір сол ?ндерді орындап к?реміз.

1. Музыкалы? сауаттылы?. (Жа?а саба?ты пысы?тау)

а) дауыс?а жатты?у;

?) «?арлы?аш» ?нін ты?дау;

б) кітаппен ж?мыс.

Та?ырыпта?ы ?арамен жазыл?ан с?йлемдерді жазып алы?дар.

1934 жылы слет ?ткізді.

1930-40 жыл,1944 жыл, 1958 жыл.

«Импровизация», «Рапсодия», «Скерцо».

д) «А? к?гершін» ?нін орындау.

- Міне,балалар, оркестрді? ??рылуы мен оны? дамуына ?лшеусіз ?лес ?ос?ан. А.Ж?банов туралы біраз ма?л?мат алды?. Оркестрде А.Ж?бановтан кейін Ж.?аламбаев, Н.Тілендиев, Ш.?ажы?алиев сия?ты ?нер майталмандары дирежорлы? етті. ?лтты? ?нерімізді? шо?ты?ы биік а?ла?тарын білу, оны ??рметтеу- бізді? парымыз. Сонды?тан ?немі ізденіп, ?нерімізді ?адір т?ты?дар.

Тапсырма

?р ауыл?а аспаптар таратылады. Сол аспаптар?а 4 жол, 1 шума? ?ле? шы?ару.

2-тапсырма ?лестірмелі ?а?аздар.

1. Симфониялы?, оркестр аспаптары.
2. Эстрадалы? оркестр аспаптары.
3. А.Ж?банов шы?армалары.
4. Оркестр ??рамында?ы ?нер майталмандары

Саба?ты бекіту с?ра?тары.

С?зж?мба? шешу:

1. Оркестр
2. Аспап
3. Ахмет
4. ?арлы?аш
5. Музыка
   1. Саба?ты ?орытындылау.

Бекіту с?ра?тары:

«Импровизация», «Рапсодия», «Скерцо». «А? к?гершін» ?нін орындау.

- Міне,балалар, оркестрді? ??рылуы мен оны? дамуына ?лшеусіз ?лес ?ос?ан. А.Ж?банов туралы біраз ма?л?мат алды?. Оркестрде А.Ж?бановтан кейін Ж.?аламбаев, Н.Тілендиев, Ш.?ажы?алиев сия?ты ?нер майталмандары дирежорлы? етті. ?лтты? ?нерімізді? шо?ты?ы биік а?ла?тарын білу, оны ??рметтеу- бізді? парымыз. Сонды?тан ?немі ізденіп, ?нерімізді ?адір т?ты?дар.

О?ушыны? білімін ба?алау.

Саба??а жа?сы дайындалып о?ушыларды ма?тай отырып,?лтты? ?нерімізді ?ашанда ба?алай білі?дер, ?мытпай оны ты?дап, т?сініп ж?рі?дер деген тілек ба?ышталады.

Саба?та ?й тапсырмасы мен жа?а саба??а белсене ?атыс?ан о?ушылар ба?аланады.

?йге тапсырма:

?аза?ты? ?лт-аспаптар оркестрі туралы ?з беттерінше ізденіп м?тін жазу.