Касымалы Баялинов

Кыргыз профессионал адабиятынын туптолушу белгилуу жазуучу Касымалы Баялиновдун ысымына тыгыз байланыштуу. Анын,, Ажар " повести -тунгуч прозалык чыгармалардын бири. Ал 1902 -жылы азыркы Ыссык-Кол районундагы Кокмойнок айылында орто дыйкандын уй-булосундо туулган. Эки жашка чыкканда энергии Жорголоктон, тогуз жашында атасынан ажырайт. Уркундо эл менен бирге Кытай жерине качат. Жетишсиз жетимдик турмуш жаш баланы далай койгойго салат. Эл ата конушуна кайта баштаганда, эки инисин жетелеп, Касымалы да жонойт. Удаалаш иниси Абдылда ачкачылыктан жолдо каза болот. Адыбекти ээрчитип, эптеп Атбашыга жетет. Андан Токмокко келип, инисин балдар уйуно киргизип, озу орус, озбек кулактарына малай болуп журуп кун откорот. Бир айласын таап малайлыктан кутулуп, ат багуучу, аптеканын кароолчусу, басмакананын кагаз ташуучусу, жол болуму мекемесинде жумушчу болуп иштейт.

1919-жылы окмоттун жардамы менен Ташкентеги алты айлык курска кирет. Аны буткондон кийин областтык комсомол комитетинин тапшыруусу боюнча Атбашы, Кочкор райондорунда, Нарын шаарында комсомол уюмдарын уюштуруу иштерине катышат. 1920-жылы Ташкентеги мугалимдердин алты айлык курсун бутуп, анан Казак- кыргыз мугалимдер институтуна отуп, бул окуу жайын 1925-жылы аяктайт. Жазуучунун чыгармачылык ишинин башталышы дал ушул институтта окуп жургон учурга туура келет. Бардык акын-жазуучулардай эле ал да адегенде ырдан баштайт.

1923-24-жылдары,, Жетээр бекем максатка ",,, Биз ким элек, ким болдук " деген ырлары казак тилинде жарыяланган. Анан ал биротоло прозалык чыгармаларды жазууга отту. Анын алгачкы жазгандарында элдик адабий мурастардын баалуулугу жана аларды жыйноо жонундо да кадыресе пикир айтылган.,, Эсин барда этегинди жап",,, Тулку менен суур ",,, Чабалакей менен жылан" аттуу ангемелери ошо мезгилде окурмандарга кенири белгилуу.

1968-жылы ага Кыргыз ССРинин Эл жазуучусу деген ардактуу наам берилген. 77 жаш курагында белгилуу жазуучу дуйнодон кайткан.