"Къоста нывгæнæг "

Урочы цыд:

1. Бацæттæгæнæн рæстæг.

2. Урочы мотивации.Беседа:

   - Раздæр урокты мах базонгæ стæм Къостайы царды хабæрттимæ, базыдтам æй куыд гениалон поэты, абонта базондзыстæм æй куыд курдиатджын нывгæнæджы.

   -………

3. Фонетикон зарядкæ.

   Хæслæвæрд: Раст бакæсут дзырдты къайттæ, уæ хъус æрдарут, мыртæ куыд ивынц, уымæ.

   Къæртт-кæрт

   Дзырддзæугæ – цырд

   Хæлæрттæ – халæг

   Ныууагъта – суагъта

   Хъæриу – хæлиу

4. Рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын.

   А. Лексикон диктант.

5. Известный народный поэт – зынгонд адæмон поэт

6. Основоположник осетинской литературы – ирон литературæйы бындурæвæрæг.

7. Воспитывать – хъомыл кæнын

8. Талантливый человек – курдиатджын адæймаг

9. Ловкий мальчик – цырд лæппу

10. Добродушный мальчик – зæрдæхæлар лæппу

11. Любил рисовать – уарзта нывкæнын

12. Военная школа – æфсæддон скъола

13. Известные русские художники – зынгонд уырыссаг нывгæнджытæ

14. Родная земля – райгуырæн зæхх.

Б Ацы дзырдбæстытæ бабæдтут тесты хъуыдиадтимæ. (Скъоладзаутæ агурынц тексты хъæугæ хъуыдиадтæ, дзурынц та сæ хи ныхæстæй)

1. Ног армæг.

2. Ахуыргæнæг :

   - Уæдæ ирон адæмæн æппæты кадджындæр æмæ уарзондæр ном цæвæр у?..

3. Фото альбом

Ахуыргæнæг:

Æркæсут ма ацы къамтæм æмæ зæгъут, Къостайы царды цавæр цайтимæ баст сты?

………….

Куыд зонут афтæмæй Къоста канд гениалон поэт нæ уыд фæлæ ма уыд курдиатджын нывгæнæг дæр. Хъыгагæн. Бетърбухы Аивадты Академи каст нæ фæци, фæлæ дзы уæдтæр райста бæрзонд дæсныйад.

Зæгъутма цавæр зынгонд уырыссаг нывгæнджытимæ аруыр кодта Къоста?

(Репин, Маковский, Верещагин)

- Верещагинимæ куыд зонгæ уыдысты? (Уыдысты хæлæрттæ)

Верещагин йæ хæдæг уыди Ирыстоны, ис æм гыццыл этюдтæ Ирыстоны æрдз æмæ хæхбæстыл цардыл (уыд баталист, ома æвдыста йæ нывты хæсты цаутæ)

1. Къоста ныв кодта алы жанрты:

   Портретон нывтæ

   Пейзажон нывтæ

   Сюжетон нывтæ

   Нывтæ экраныл:

1. Абон мах лæмбынæгдæр æрдзурдзыстæм Къостайы нывыл «Дурсæтджытæ».

   А. Нывы ныффысты истори.

   Къоста – иу Бетырбухæй куы ссыдис, уæд иу бафысым кодта Дзауджыхъæуы Санаты Ибрагимы хæдзары, йæ нывы хъайтартæ дæр фыст сты Ибрагимы фырттæ: Рустам æмæ Рустемæй.

   Хистæр иу æнцад лаууыд фæлæ кæстæр лæппу, фыдуагдæр уыд, алыгъдис иу. Къоста иу ын йæ зæрдæ алхæдта адджинæгтæй, кастис ын иу æмдзæвгæтæ: «Уасæг», «Гино», «Скъолайы лæппу» æмæ æндертæ.

2. Нывыл кусæйæ нын æххуыс кæндзæсты дзырдтæ. Уыдон дихгонд сты æртæ къордыл: предметæ, миниуджитæ æмæ архайд æвдисæг. Æркæсут ма сæм æмæ дзы цавæр дзыртæ нæ зонут.

1. Грамматикон хæс.

   Цæмæй хъуыдыйæдтæ раст аразæм, уый тыххæй ныртæккæ сфæлхат, кæндзыстæм номдарты хауæнтæ:

   - Цавæр фæрстытæн дæдты дзуапп

   Гурнон хауæн(кæй, цæй, кæм, цæм?)

   Æддагбынатон хауæн (кæуыл, цæуыл?)

   Цæдисон хауæн (кæимæ, цæимæ?)

2. Беседæ фæрстытæм гæсгæ. Нывы анализ.

   -зæгъут чи æвдыст цæуы нывы фыццаг пъланы?

   -Цæмæй бæрæг у, мæгуыр сты, уый?

   - Æрфысут лæппуты

   -Цавæр предметæ ма нывгонд ис нывы фыццаг пъланы?

   -Цы уынут нывы дыккаг плъаны?

   -Цавæр ахорæнтæй фыст у ныв?

   - Куыд уæм кæсы, цæмæн?

3. Фысгæ куыст.

   «Дурсæтджытæ»

   (Баххæст кæнын хъуыдыйæдтæ)

   Нывы фыццаг пъланы æвдыст цæуынц дыууæ……лæппуйы. Уыдон… дурсæтджытæ. Хистæр лæппу …. дуртыл. Йæ сæрыл …. худ, йæ хæдон …. Чъизи æмæ скъуыд. Лæппуйæн ис рæсугъд сау …… æмæ …….Кæстæр лæппу …. стыр дуры….У уыл…. нымæтын худ, йæ уæлæ та …..

4. < > < >

   Хæдзармæ куыст