Кыргыз элинин кылым каарыткан боз үйүнүн тарыхы

Көчмөндүк турмушта кыргыздардын жашоо-тиричилиги боз үйдо өткөн.Кыргыздардын турак жайлары көчкөнгө ылайыктуу жана туруктуу келет.

Бабалардын байыртадан берки боз үйү негизинен элдин материалдык маданиятына кирет. Ал эми ага байланыштуу сөздөр,каада-салт,жосундар,аңыз керемети бүтүндөй рухий дүйнөгө байланышкан. Ошондуктан боз үйдү улуттук рухий дүйнөнүн табылгасы,кенчи,дүйнөгө көз карашы,дүйнө таанымы катары баалаган.

Улуу Теңирчилик доору көчмөндөрдүн,кыргыздардын ырыскысына боз үйдү жаратты. Байыртадан бери кыргыз баласынын оокат тиричилиги жана өмүрү боз үйдө өттү. Боз үйдү көчмөн элдердин ичинен кыргыздар б.з.ч. ойлоп тапкан. Археологдор Алтайдагы Пазырык дөбөсүнөн б.з.ч V-III кылымдарга тиешелүү боз үйдүн калдыктарын, ар түрдү боёкко салынган шырдак оюмдарынын калдыктарын табышкан.

Табияттын ар кандай кырсыгына ылайыкталып, тегерек жасалып, коломтонун ортого түшүсү, түтүндүн түндүктү көздөй созулуп турушуна баа берсек, бабалардын архитектуралык акылмандыгы жатат. Боз үй жеңил десек жеңил, чечкенге тикенге оңой, жайында салкын, кышында жылуу жөнөкөй. Акылман бабалардын улуу эстелиги, ыйык куту жана өнөрчүлүгүнүн туу чокусу.