Кыргызстан мектептеринде тарых окутуу

1991-жылы СССРдин ыдыроосу менен Орто Азиядагы түрк тектүү өлкөлөр улуттук мамлекет нугунда өнүгүү жолуна түшүштү. Бардык постсовет өлкөлөрүндө мурдагы совет идеологиясы менен жашап келген калктын аң сезимин, өзүн өзү улут катары таанып билүүсүн улуттук идеологиянын нугуна салуу муктаждыгы турган эле. Натыйжада, эгемендүүлүккө жеткен мамлекеттер өзгөчөлүктөрүнө жараша улуттук идеологиянын негизинде пропаганда иштери жүргүзө баштаган. Идеологияны таратууда колдонулган элементтердин негизгиси болгон тарых кайрадан каралып чыгып, мектептерде тарых окутуу улутташтырылган. Аталган жараянды француз тарыхчысы Марк Ферро изилдөөлөрүндө “тарыхты деколонизациялоо” деп түшүндүрөт (1992: 9). Ошондой эле бул жараян “indigenization[1]” же болбосо “nativization” (Ismailova, 2004: 248) түшүнүктөрүнүн кээ бир багыттарына дагы туура келет. Мындай процесстер көз карашка жараша тарыхты деколонизациялоо, уламышташтыруу (мистификация) жэ болбосо улутташтыруу болуп өзгөрүп турат

[1] Кыргызча которгондо “жергиликтештирүү”.