Саба?ты? та?ырыбы: Лейкоциттер.Тромбоциттер.?анны? ?юы.

Адхамова Дильфуза Юлдашбековна

№28 «Акбай» жалпы орта мектепті?

биология п?ніні? м??алімі

Саба?ты? та?ырыбы: Лейкоциттер.Тромбоциттер.?анны? ?юы.

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: Лейкоциттерді? ??рылысы,т?рлері мен ?ызметтеріні? ерекшеліктері,

И.И.Мечниковты? фагоцитоз теориясыны? м?нін ай?ындай отырып

тромбоциттерді? ?ан ?юда?ы ролі туралы негізгі т?сініктер беру.

Міндеттері: - Лейкоцит ??рылысыны? ерекшеліктері

• Т?йіршікті,т?йіршіксіз лейкоциттер
• Фагоцитоз процесіні? ма?ызы
• Тромбоциттер ??рылысыны? ерекшеліктері
• ?анны? ?ю процесі
• Гемофилия ауруыны? себептері туралы білім беру

Дамытушылы?: О?ушыларды? ойлау ?абілетін ?штап,белсенділігін арттырып,?з бетінше

ізденіп,?рекет жасау?а да?дыландыра отырып білім-біліктілігін дамыту.

Т?рбиелілік: Санитарлы?-гигиеналы? т?рбие бере отырып, ?ылыми таным?а баулу.

Саба?ты? т?рі: Аралас саба?

Саба?ты? типі: Жа?а саба?

Саба? ?дісі: « О?у мен Жазу ар?ылы Сын Т?р?ысынан Ойлауды Дамыту жобасы»

негізінде ж?не тірек-сызбалар ар?ылы.

Саба??а ?олданылатын ??рал-жабды?тар: Электронды? о?улы?,активстудио

флипчарттары,тірек сызбалыры,бейнебаян материалдары,?ан.

П?н аралы? байланыс: математика,химия,экология

Саба?ты? барысы

І.Сыныпты ?йымдастыру

ІІ.?й тапсырмасын с?рау

Та?ырыбы: ?анны? ??рамы,?ан жасушалары.Эритроциттер.

*Ой ?оз?ау*

1. ?андай с?йы?ты?тар а?заны? ішкі ортасын ??райды?

2.Адам а?засында ?анны? ат?аратын ?ызметін т?сіндір.

3. ?анны? тасымалдау,температураны реттеу,?ор?анышты?,гуморальды? ?ызметі?

Флипчарт № 2

*С?йкестігін тап*

1.Эритроциттер В-?анны? пластинкалары 1- А

2. Гемоглобин С-?анны? т?ссіз жасушалары 2- Е

3. Лейкоциттер А- ?анны? ?ызыл жасушалары 3- С

4. Карбоксогемоглобин Д-Оттекпен ?аны??ан гемоглобин 4 -Г

5. Тромбоциттер Е- ?анны? ?ызыл т?сті пигменті 5- В

6. Оксигемоглобин Г- К?мір ?ыш?ыл газына ?аны??ан 6- Д

Гемоглобин

*Тірек-сызба* ?анны? ??рамы Видео «?анны? ??рамы»

Флипчарт № 1,1- бет

Есептер шы?ару «Ж?ппен ж?мыс»

Салма?ы 62,40,85 кг болатын адамдарды? а?засында неше литр ?ан болатыны аны?тау

-?анны? м?лшері дене салма?ыны? 7-8% сай келеді,?анны? меншікті салма?ы 1,06 г/см³-?а те?

1. 62 – 100%

Х = 7

62х7

Х= = 4,34 х 1,06 = 4,600

100

Жауабы: 62 кг адам а?засында 4 литр 600 мл ?ан болады

40 кг (8 сынып о?ушысы) 2литр 968 мл (3 литр)

85 кг адам а?засында 6 литр 307 мл ?ан болады

Флипчарт № 3

*Сандар сыры* Перде ар?ылы,квадратный прожектор

4,5,-,5 литр А?зада болатын ?ан м?лшері

55 % ?ан ??рамында?ы плазма м?лшері

90-92 % Плазма ??рамында?ы су м?лшері

45 % ?ан ??рамында?ы ?ан жасушаларыны? м?лшері

7-8% Плазма ??рамында?ы н?руыз м?лшері

0,12 % Плазма ??рамында?ы глюкоза м?лшері

0,7-0,8 % Плазма ??рамында?ы май м?лшері

0,9 % Плазма ??рамында?ы минералды т?здар м?лшері

4,5 % Альбуминдер м?лшері

1,7-3,5 % Глобулиндер м?лшері

0,4 % Фибриногендер м?лшері

Видео «Эритроциттер».. к?рсете отырып «Топтастыру » стратегиясы ар?ылы «Эритроциттерді » талдау

Эритроциттер:

1.Б?л-?анны? ?ызыл т?сті,ядросыз жасушалары

2.Пішіні:ортасы ?ысы??ы таба?ша т?різді,жиегі ?алы?,ортасы ж??ар?ан тиын?а ??сас

3. Диаметрі-7,5 мкм,?алы?ды?ы-1-2 мкм

4. ??рамы: гемоглобин бар,ол ?анны? ?ызыл т?сті пигменті,100 мл ?анда 15 г болады

5. ?анда?ы м?лшері: 1 мм³ ?анда-4,5-5 млн

6. Т?зіледі: с?йек кемігінде

7. ?ызметі: газдарды тасымалдайды

8. Тіршілік ету ?за?ты?ы: 120-127 к?н,4 ай

9. Жойылады: бауыр мен к?кбауырда

10. Анемия (?аназды?)- эритроциттер саны мен гемоглобин м?лшері кемуінен

?аназды? ауруыны? алдын-алу ?шін:

-??нарлы,д?румені мол та?ам,таза ауа,салауатты ?мір салтын ?алыптастыру ?ажет

Флипчарт Кітапханамен ж?мыс

«С?з т?ркіні». Термин с?здермен ж?мыс

1.Плазма-?ан сарысуы,?анны? сар?ыштау т?сті с?йы? б?лімі

2. Альбуминдер-плазма ??рамында?ы н?руыздар,плазмада?ы су м?лшерін реттейді

3.Фибриногендер- плазма ??рамында?ы н?руыз,?анны? ?юына ?атысады

4. Глобулиндер-плпзма ??рамында?ы н?руыз,бактериялардан ?ор?айды

5. Глюкоза-плазма ??рамында?ы к?мірсу,жасуша ?шін ?уат к?зі

?й тапсырмасын ?орыту «Ия»,«Жо?» конкурсы.Перде ар?ылы.

Жа?а саба?

Лейкоциттер:

1.Б?л-?анны? т?ссіз жасушалары ядросы бар

2. Пішіні - амеба т?різді,?оз?ал?ыш жасушалары

3. ?анда?ы м?лшері- 1мм ³ ?анда 4-9 мы?

4.Т?зіледі-с?йек кемігінде,лимфа т?йінінде,айырша безде,к?кбауырда

5. ?ызметі-?ор?анышты? (фагоцитоз),иммунитет.

Видео «Лейкоциттерді? бактерияларды сі?іруі»

Видео «Фагоцитоз» - 2

6.Тіршілік ету ?за?ты?ы-5-9 т?улі,кейбірі бірнеше жыл?а дейін

7. Б?зылады-бауыр мен к?кбауырда

8.Лейкоциттерді? уа?ытша кюбеюі-лейкоцитоз,азаюы-лейкопения

9. Лейкоциттерді? топтары:

А) Т?йіршікті Б) Т?йіршіксіз

- Нейтрофильдер-60-70 -Лимфоциттер-25-30

- Эозинофильдер-1-4 - Моноциттер -5-10

-Базофильдер-0,5

«О?ушы ізденісі»

Гранулоциттер мен агранулоциттер

Тромбоциттер:

1.Б?л-?ан пластинкалары

2. Пішіні: домала? немесе сапа?ша,ядросыз

3. ?анда?ы м?лшері: 1 мм³ ?анда 250-400 мы?

4. Диаметрі: 2-5 мкм

5. Т?зіледі: с?йек кемігінде

6. ?ызметі: ?анды ?йытады Видео «Тромбоциттер ?ызметі»

7. Тіршілік ету уа?ыты: 7-10 т?улік

8. Б?зылады: к?кбауыр мен ?кпеде

9. Гемофилия-?ан ?йымайтын ауру

?анны? ?юы дегеніміз-еріген н?руыз фибриногенні? ерімейтін н?руыз фибринге айналуы

?анны? ?юына ?атысады:

1.Тромбопластин - тромбоциттер б?зыл?ан кезде т?зілетін н?руыз фермент

2.Са т?зы,К д?румені,протромбин н?руызы,фибриноген,фибрин

Видео «Гемофилия» Хабар жа?алы?тары

Зертханалы? ж?мыс № 8

Ма?саты:?анны? ??рамы ж?не жасушаларыны? ??рылысымен танысу

??рал-жабды?тар: На?ыз ?ан,микропрепарат,микроскоп,суретті кестелер

Саба?ты ?орыту.Семантикалы? карта

Білімді ба?алау

?йге тапсырма беру