Мысын Къостайы

Нафи. Мысын Къостайы.

Куыд зæронддæр кæнын, афтæ арæхдæр мысын Къостайы… Уый диссаг уаид, иунæг æз куы уаин ахæм зæронд ирон лæг, уæд. Фæлæ мæ хуызæттæ бирæ кæй ис Ирыстоны, уый мæ фидарӕй уырны. Уымӕн ӕмӕ, нӕ хъӕуы зӕронд адӕмӕй чиныг кӕсын чи нӕ зыдта, уыдонӕй иу дӕр нӕ уыд ахӕм, Къостайы кой-иу чи нӕ ракодта ныхасы, ӕмбырды кӕнӕ куысты уӕлхъус.

Мысын Къостайы. Мысынӕй, кӕд ӕй никуы федтон, ни-куы ныхас кодтон йемӕ, уӕддӕр. Мӕ зӕрдыл дзы цы дарын, уыдон та сты йӕ фӕндыры зӕлтӕ, йӕ фарны кой адӕмы ’хсӕн. Уымӕй уӕлдай йын ницы зонын. Уӕдӕ мА йӕ цӕмӕн мысын?.

Цыппар азы мыл куы цыди, уӕд фыццаг хатт фехъуыстон Къостайы ныхас чиныгӕй. Чиныг касти мӕ фыды фсымӕры лӕппу Аким, мӕнӕй хистӕр уыд ӕмӕ дыккӕгӕм къласы ахуыр кодта. Къоста сабитӕн цы ’мдзӕвгӕтӕ ныффыста, уыдон каст скъола­дзау лӕппу. Ӕз ӕм хъуыстон ӕмӕ мӕ зӕрдӕйыл, мады узӕлдау, тыхстысты, рохгӕнӕн сын нал уыд.

Афтӕ рауад мӕ цардвӕндаджы ныв, ӕмӕ Къостайы ныхасӕй никуыуал фӕхицӕн дӕн скъоладзауӕй дӕр, салдатӕй дӕр, стӕй, цард аразӕн зиуы дӕллаг галӕй кусыныл куы бафтыдтӕн, уӕддӕр. Къостайыл сагъӕсты, йӕ аивад ӕмӕ хъысмӕтыл цин ӕмӕ хъыг кӕнгӕйӕ, ӕрвыстон мӕ царды иууыл мысинагдӕр бонтӕ. Уыцы сагъӕстӕ дзургӕ дӕр бирӕ хӕттыты ракодтон.

Мӕ зӕры бонты мӕ зӕрдыл арӕхдӕр лӕууын райдыдтой Белинскийы ныхӕстӕ Пушкины тыххӕй: «Нӕ ахуыр лӕгтӕй Пушкины уацмыстӕ кӕмӕне сты, уый нӕдӕр интеллигент у, нӕдӕр уырыссаг адӕймаг!»

Гъе, ӕмӕ ацы ныхӕстӕ ӕз та афтӕ ранымаин иронау: «Нӕ адӕмӕй Къостайы чи нӕ уарзы, йӕ аивад ӕмӕ хъуыдыйы Дуне йын лӕмбынӕг басгарын, банкъарын ӕмӕ базоныныл йӕ уд чи нӕ хъары, йӕ фадат ӕй цас амоны, уыйас, уый нӕдӕр интеллигент у ӕмӕ нӕдӕр ирон адӕймаг!.».

Афтӕ мӕм кӕсы, ирон адӕм цас хуыздӕр зоной ӕмӕ фыл- дӕр уарзой Къостайы, уыйас аивдӕр ӕмӕ ӕнусондӕр уыдзысты сӕ уды фарн ӕмӕ сӕ национ фидӕн.

Мысын Къостайы.

Мысыдтӕн ӕй мӕ сагьӕсты, мӕ куысты уӕлхъус дӕр, мӕ цин ӕмӕ мӕ хъыджы бонты дӕр.

Мысдзынӕн ӕй, цалынмӕ мыл, йӕхи загъдау, «хӕхты дыдзы хур» нӕ аныгуыла, уӕдмӕ.