Онды? б?лшекті натурал сан?а к?бейту

?аза?стан Республикасы Білім ж?не ?ылым министрлігі

О?О, Сайрам ауданы, Манкент ауылы

№11 «Манкент» жалпы орта мектебі

«Математика» п?ні м??алімі Ханалиев Шерзад

Та?ырып: «Онды? б?лшекті натурал сан?а к?бейту» та?ырыбына есептер шы?ару.

П?ні: «Математика»

Сыныбы: 5 «А»

К?ні: 10.03.2015

Кабинеті: “Химия”

Манкент - 2015

Сынып: 5 А

П?н: математика

Та?ырып: «Онды? б?лшекті натурал сан?а к?бейту» та?ырыбына есептер шы?ару.

Саба?ты? ма?саты:

1. Онды? б?лшекті натурал сан?а к?бейту бойынша о?ушыларды? білімдерін бекіту ж?не тияна?тау, ж?йелеу.
2. О?ушыларды? ойлау ?абілеттерін дамыта отырып, интеллектуалды?ын ?алыптастыру.
3. ?зін-?зі бас?ару?а, ?йымшылды??а, ??ыптылы?, іскерлік пен жауапкершілікке т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: бекіту саба?ы.

??рал – жабды?тар, к?рнекі ??ралдар: кітап ??ралдары, ?лестірмелі ?а?аздар, интерактивті та?та.

Саба? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і.

ІІ. ?айталау с?ра?тары:

1. Ўнли касрни натурал сонга ?андай кўпайтирилади?

2. Ўнли касрни хона бирликларига кўпайтиришни тушунтиринглар.

3. Агар кўпайтмадаги ра?амлар сони вергул билан ажратиладиган ра?амлар сонидан кам бўлса, кўпайтмадаги вергулни ?андай ?ўяди?

ІІІ. Математикалы? диктант.

1. 0,02*2=0,04;
2. 0,05*6=0,3;
3. 0,003*10=0,03;
4. 0,012*7=0,084;
5. 1,003*3=3,009;
6. 2,1*4=8,4;
7. 5,0002*3=15,0006;
8. 0,003*15=0,045;
9. 0,009*1000=9.

IV. ?атені тап.

V. “?ас ?а?ым с?т”-?тірін тап:

VI. Топты? ж?мыс: “Кім жылдам”

І топ: (40-(3,16 × 10+1,838))+(2,6+3,7) × 5=40-33,438+31,5=38,062.

ІІтоп: (79-(28,31 × 4-58,9))+(2,3+1,8) × 6=79-54,34+24,6=49,26.

ІІІтоп: (83-(17,27×10-99,3))+(18,07-6,03)× 2=83-73,4+24,08=33,68.

VII.Кітаппен ж?мыс:

№1052: 2;3;5-лері

1. 41,03;
2. 378,6;
3. 8,53.

VIII. Топты? ж?мыс: М?селе есептер.

І топ: Меншікті жылдамды?ы 19,5 км/са? моторлы ?айы? а?ыс жылдамды?ы 2,8км/са? ?зенде а?ыспен 2 са?, а?ыс?а ?арсы 3 са? ж?зді. Моторлы ?айы? барлы?ы ?анша ?ашы?ты?ты ж?зіп ?тті?

S=2(19,5+2,8)+3(19,5-2,8)=2*22,3+3*16,7=44,6+50,1=94,7км

Ж: 94,7 км

ІІ топ: Жолаушылар поезында 15 вагон бар. Оны? 0,6-сы купелі вагондар, ?ал?андары плацкарт вагондар. Жолаушылар поезында неше плацкарт вагон бар?

15*0,6=9 - купелі вагондар

15-9=6 - плацкарт вагондар

Ж: 6 вагон

ІІІ топ: «Ту-134» ?ша?ы 900 км/са? жылдамды?пен, ал 0,4 са? 850 км/са? жылдамды?пен ?шты. Ол барлы?ы ?анша ?ашы?ты?ты ?шты?

S=1,5*900+0,4*850=1350+340=1690км. Ж: 1690 км.

IX. «Арифметика кілті» кітабыны? авторы кім?

К. Л. ?.

И. А. Ш.

Ўнли касрлар ва ўнли касрларга амаллар бажариш тў?рисида ўртаосиёлик олим ?л-Каши ўзининг “Арифметика кілті ” (1437 йил) номли китобида ёзди. ?л-Каши ўнли касрларни кўпайтириш билан бўлиш амалларини ўйлаб топди. Шунинг учун у ?исоблашда ўнли касрни энг биринчи фойдаланган олимлар ?аторида тарихда ?олди. ?л-Каши ўнли касрларни ёзишда вергулни фойдаланмаган, биро? у вергулнинг ўрнига фа?ат тў?ри чизи? ?ўйган. Ўнли касрни бутун ?исмини каср ?исмидан вергул билан ажратишни шотландиялик математик Дж. Непер (1550-1617) ва немис астрономиги И. Кеплер (1571-1630) киритган.

Х. “Кім тап?ыр?”

ХІ. Саба?ты? ?орытындысы. Ба?алау

ХІІ. ?й ж?мысы: №1052(1;4;6), №1053(жуфтлари).