Сценарий развлечения в подготовительной группе "Байанайдаах булчут"

«Байанайдаах булчут» аралдьытыы сценарийа

Бэлэмнэнии белех

Сыала: - Байанай туьунан о5олор билиилэрин ханатыы;

- Кыыллар, кунду туулээх,булчут улэтин туьунан билиилэрин чинэтии;

-Ебугэ угэьигэр тапталы инэрии;

- Айыл5а5а харыстабыллаах сыьыаны уескэтии;

- Тереебут тыл эгэлгэтин утугуннэрэн о5о тылын еьун байытыы.

Киин истиэнэ: Байанай ойуута.

Ыытааччы: Утуе кунунэн, кунду ыалдьыттар! Бугунну биьиги тылбыт –еспут, сэьэммит-сэппэммит барыта Баай Байанай туьунан буолуо5а. О5олорбутун ытыс тыаьынан керсуе5ун. (о5олор миэстэлэригэр киирэн олороллор)

Ыытааччы: О5олоор, биьиги баай хара тыабытыгар, аар тай5а5а араас ойуур кыыллара олохсуйан олороллор.Кыыллары, кетердеру барыларын Баай Байанай тыа иччитэ харыстыыр, араначчылыыр диэн биьиги ебугэлэрбит итэ5эйэр этилэр. Ол иьин булчуттар киниэхэ махтаналлар, сугуруйэллэр эбит. Сэтинньи ый- булчуттар булка тэринэр, саамай бултуйар кэмнэрэ буолар.

Саха ураанхайы

Салыннаах ытыстыыр,

Кыьыл саьыл кыалыктаах, хара саарба хаппардаах

Байдам тутул

Барылы кэскил баай барыылаах

Баай Байанай.

Баай Байанай – тыа иччитэ, тыа кыылын-суелун барытын бас билэр, ол иьин наьаа баай. Кини бэрт дьэллэм, уерунньэн, сайа5ас майгылаах, елгем-дэлэй биэриилээх. Баай Байанай аьары сомсуспат, инсэтэ суох булчуту себулуур. Сиэри-туому тутуьар дьонно еруутун кемелеьер, муччургэннээх кэмнэргэ утуену онорор.

Чэ эрэ о5олоор, сиэри туому тутуьан аал уоппутун аьатыа5ын.

Булчут бултуу тыа5а та5ыста5ына сиэри –туому тутуьуохтаах. Ол курдук ханнык сиэр туом баарый, булгуччу тутуьуллуохтаах:

- Байанай булчут киьи бултуур тэрилин о5о, дьахтар тыытарын, дьахтар урдунэн атыллыырын себулээбэт;

- О5о саанан, туьа5ынан оонньоото5уна саа тугу да таппат, туьахха кыыл иннибэт буолар эбит.

- Ол иьин булчуттар бултуур тэриллэрин дьиэ5э киллэрбэттэр, ыраах ампаарга уураллар.

- Бултуу бараары гыннахтарына, бултуур сиригэр этэннэ тиийдин, елгем бултаах кэллин диэн ийэ, эбэтэр эбэ аал уот иччитигэр арыылаах алаадьы биэрэн кердеьеллер:

Этэннэ оьол моьуоктаабакка

Бултуур сиргитигэр сырыт диэн

Суол иччитин Дьэьэн Турантайы

Дьоьуннаата5ым буоллун.

ААртык иччитин ААн Тарбааьыны

Аьатта5ым буоллун – диэн.

- Булчуттар бултуур сирдэригэр тиийдэхтэринэ чуумпутук, сэргэхтик тутта сылдьыахтаахтар. Уонна эмиэ уот оттон уот иччитигэр ас биэрэн кердеьеллер:

Баай барыылаах Тойон эьэм,

Тайаххыттан таллар,

Тиинниттэн тиксэр,

Куобаххыттан кулу.

Сиргин-уоккун киртитиэм суо5а,

Амтаннаах аспыттан аьатар буолуом.

Аныгыскы да еттугэр

Бэрсиьэр буолуохпут,- диэн.

- Бултуур киьи аьары элбэх кыылы, кетеру елербеттер, сеп буоларынан эрэ ылыахтаах.

- Баай Байанай остуоруйаны олус себулуур уьу. Ол иьин булчуттар элбэх буоллахтарына остуоруйалаьаллар эбит.

ЫЫтааччы: Булчут киьи суоллаан, сонордоон ханнык кыыл манан хаарга уктээн, суолун хаалларан ааспытын эндэппэккэ билэр буолла5а.

Оонньуу «Ханнык кыыл суолай»(презентация)

Таабырыннар «Дьиикэй кыыллар»

Булчут киьи кытыгырас, сымса, куустээх-уохтаах, сылайбат сындааьыннаах буолуохтаах.

Ол иьин илиини-ата5ы эрчийэр, сууруулээх-кетуулээх оонньуулары олус себулуубут.

Билигин Уол о5о дьоллоох, айыл5а баайдаах «Байанайдаах булчут» диэн курэхпитин са5алыыбыт.

Уолаттар тахсаллар, икки хамаанда5а арахсаллар.

1. «Таай ханнык кыыл тириитэй» (тутан хабан таайаллар, харахтарын баайан»
2. «Быьый аттаах» атынан суурдуу
3. «Кыра5ы харах» кыыллары бултааьын
4. «Урусээккэр хомуй»булт тэрилин хомуйуу
5. « Балыксыттар» куегунэн балык хаптарыы 1 мунуутэ5э.

Уолаттар бултаан-алтаан дьиэлэригэр теннеллер, илии тутуурдаах еттук харалаах. Бары бултуйбуттар. Кыргыттар алаадьылаах керселлер, уерэллэр-кетеллер. Алаадьынан кундулууллэр. «Баай Байанайга махтанабыт!» уолаттар тонхох гыналлар.

Ыытааччы: Тылы дьууллуур субэ5э биэрэбит.

Саамай элбэх очкону ылбыт уол «Байанайдаах булчут» диэн анал ааты сугэр.

Ыытааччы: Олус учугэй, кытыгырас, сытыы- хотуу, куустээх-уохтаах булчуттар эбиттэр биьиги уолаттарбыт! Хойут улаатан баран бултуур буоллаххытына, айыл5а5а сылдьыы сиэрин-туомун тутуьан сылдьаарын, оччо5о Баай тай5а кураанах хаамтарыа суо5а, куруутун илии тутуурдаах, еттук харалаах ыытыа. Хайаан да булт дьоло сырдыа5а! Оччо5о булчут тосхоллоох тай5а урдук дьолунан тыыныа.

Маннык этэн тураммыт бугунну Баай Байанайга аналлаах аралдьытыыбытын тумуктуубут.

Кыргыттарбыт эьиги бултаабыт булкутуттан араас аьы буьараннар эьигини булчуттары кундулууллэр. (булт аьыттан амсайыы)

Уопсай хаартыска5а туьуу.